Uderzenie pioruna. Co je przyciąga i jak się przed nim chronić?

Źródło:
TVN24.pl
Zgniłocha. Piorun uderzył w stodołę. Stanęła w płomieniach
Zgniłocha. Piorun uderzył w stodołę. Stanęła w płomieniachKontakt 24/Paweł
wideo 2/6
Zgniłocha. Piorun uderzył w stodołę. Stanęła w płomieniachKontakt 24/Paweł

Ciało ludzkie nie jest odporne na porażenie piorunem, a jego skutki mogą okazać się tragiczne dla zdrowia i życia. Dlatego  podczas burzy należy unikać miejsc, gdzie piorun uderza najczęściej, a są to np. wysokie konstrukcje, samotne drzewa czy sieci elektryczne. Zdaniem naukowców posiadanie przy sobie czy nawet używanie telefonu komórkowego nie zwiększa ryzyka uderzenia pioruna.

● Energia pioruna może wynosić aż 500 MJ i nieść ze sobą ładunek elektryczny o napięciu 100 milionów volt. To mniej więcej tyle, ile niosłaby ze sobą eksplozja 122 kilogramów trotylu...   ● Ciało ludzkie nie jest odporne na porażenie piorunem, a jego skutki mogą okazać się tragiczne dla zdrowia i życia.  ● Podczas burzy należy unikać miejsc, gdzie piorun uderza najczęściej, a są to np. wysokie konstrukcje, drzewa, sieci elektryczne. ● Nie zwiększa się prawdopodobieństwo uderzenia pioruna w osobę posiadającą włączony telefon komórkowy, jak również wówczas, gdy przez telefon komórkowy jest prowadzona rozmowa. 

Uderzenie pioruna, czyli potencjalne niebezpieczeństwo podczas burzy

Jak powszechnie wiadomo, ogrzane powietrze jest lżejsze od zimnego, dzięki czemu wznosi się wyżej. Wraz z osiągnięciem pewnej wysokości, najczęściej kilku kilometrów nad ziemią, zaczyna się ono gwałtownie rozprężać, jego waga wzrasta, a zawarta w nim para wodna skrapla się. W ten sposób powstaje chmura burzowa. 

W miarę napływu kolejnych mas gorącego powietrza kryształki lodu w jej górnej warstwie zaczynają zderzać się z kroplami wody znajdującymi się w tej dolnej, prowadząc do ich naelektryzowania i inicjując burzę, w trakcie której dochodzi do wyładowań elektrostatycznych, czyli - mówiąc potocznie - piorunów. 

Czym jest i jak powstaje piorun?

W komórce burzowej dochodzi do silnego tarcia kryształów lodu i wody. Jednym ze skutków tego procesu jest „gubienie” elektronów przez przemieszczający się ku górze lód. Wskutek tego górne warstwy chmury stają się elektrododatnie. Z kolei dolne warstwy w dalszym ciągu pozostają elektroujemne, co prowadzi do różnicy potencjałów elektrycznych oraz powstania wyładowania. Energia powstałego w ten sposób pioruna może wynosić aż 500 MJ i nieść ze sobą ładunek elektryczny o napięciu 100 milionów volt. To mniej więcej tyle, ile niosłaby ze sobą eksplozja 122 kilogramów trotylu... 

Temperatura wyładowania wynosi aż 15 tysięcy stopni – to więcej niż na powierzchni Słońca (około 6 tysięcy stopni)! Pioruny mogą przybierać rozmaite kształty, tworząc liczne rozgałęzienia lub linie proste.

Skutki uderzeń pioruna

Uderzenie pioruna może przynieść poważne skutki. Drzewa, które dotknęło wyładowanie, błyskawicznie czernieją wskutek natychmiastowego wyparowania soków, a naturalna krzemionka w ziemi topi się, tworząc szkło. Niezabezpieczone odpowiednią instalacją (piorunochronem) budynki narażone są na poważne niebezpieczeństwo. Powstający wskutek uderzenia impuls elektromagnetyczny jest w stanie poważnie uszkodzić sieć elektroenergetyczną, w praktyce niszcząc przy tym podłączone do niej urządzenia, a wysoka temperatura może doprowadzić do pożaru. 

W przypadku uderzenia w samochód bądź samolot pasażerom nie powinno w zasadzie grozić niebezpieczeństwo, lecz i tak należy liczyć się z możliwością uszkodzenia niektórych podzespołów. Gorzej, jeżeli piorun trafi bezpośrednio w człowieka. Niestety, takie sytuacje również się zdarzają, powodując dramatyczne niekiedy konsekwencje.

Uderzenie pioruna w człowieka

Ogromna energia niesiona przez piorun jest w stanie zabić człowieka na miejscu. Znane są jednak przypadki osób, które wyszły z takiego zdarzenia bez szwanku lub z niewielkimi obrażeniami. Są to jednak szczęśliwe wyjątki. Ciało ludzkie nie jest odporne na porażenie piorunem, a jego skutki mogą okazać się tragiczne dla zdrowia i życia. 

Wysoka temperatura prowadzi do powstania rozległych oparzeń, a porażenie prądem jest w stanie spowodować poważne uszkodzenia układu nerwowego oraz sercowo-naczyniowego. Rytm serca może zostać zaburzony. U osoby porażonej może pojawić się apatia bądź pobudzenie, drgawki czy upośledzenie wzroku i słuchu.

Jak chronić się przed uderzeniami pioruna? Co przyciąga pioruny?

Jeżeli zdarzy się sytuacja, że zostaniemy zaskoczeni przez burzę, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach, które mogą uratować nam życie. Przede wszystkim unikać miejsc, gdzie piorun uderza najczęściej, a są to wysokie konstrukcje, drzewa, sieci elektryczne. Aby uniknąć porażenia piorunem na otwartej przestrzeni powinniśmy:

– trzymać się z daleka od wysokich konstrukcji typu słup, maszt (minimum na odległość wysokości obiektów); – unikać otwartych przestrzeni, brzegów i wzgórz; – unikać przebywania na granicy lasu: lepiej wejść do lasu, ale nie zbliżać się do samotnych drzew czy do małych grup drzew; – w lesie zachować dystans min. 5 metrów od najdłuższej gałęzi; – nie przebywać w wodzie (jezioro, rzeka, morze itd)., ale również unikać miejsc, gdzie zbiera się woda (rowy itd.); – unikać metalowych konstrukcji (jak np. ogrodzenia, balustrady); – nie trzymać w rękach metalowych przedmiotów.

Czy w czasie burzy można używać telefonu lub laptopa?

Czy obowiązuje nas bezwzględny zakaz korzystania z telefonu komórkowego? Naukowcy obalają tezę, jakoby korzystanie ze smartfona w trakcie burzy niosło za sobą zwiększone prawdopodobieństwo bycia rażonym piorunem. Polski Komitetu Ochrony Odgromowej Stowarzyszenia Elektryków Polskich 7 października 2015 zajął stanowisko w tej sprawie. Według PKOO SEP  nie zwiększa się prawdopodobieństwo uderzenia pioruna w osobę posiadającą włączony telefon komórkowy, jak również wówczas, gdy przez telefon komórkowy jest prowadzona rozmowa. 

Powyższe oświadczenie dotyczy również innych urządzeń elektronicznych, które korzystają z transmisji bezprzewodowej. Używając smartfona, tabletu czy laptopa nie musimy obawiać się o swoje bezpieczeństwo podczas burzy.

Jak obliczyć, jak daleko jest burza?

Najlepszą metodą ochrony przed uderzeniami piorunów jest niedopuszczenie do sytuacji, w której mogą nam one zagrażać. Możemy w łatwy sposób obliczyć odległość burzy, licząc sekundy od błysku do grzmotu. Każda z nich odpowiada odległości około 340 metrów

Pomocny w określeniu, gdzie są teraz burze, może okazać się radar burzowy online pokazujący aktualne burze w Polsce oraz lokalizację burz. Sprawdzić, gdzie występują burze online, możemy także wykorzystując mapę chmur burzowych świata. To z pewnością przyczyni się do poprawy naszego bezpieczeństwa w czasie letniego wypoczynku.

Autorka/Autor:red.//az

Źródło: TVN24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Po weekendzie czeka nas spore ochłodzenie. Wszystko za sprawą niżu genueńskiego, którzy przemieści się nad Europą Środkową. - Wędrując nad Polską, będzie przynosił duże opady - powiedział Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl.

Niż genueński i ujemna anomalia temperatury. Prognoza

Niż genueński i ujemna anomalia temperatury. Prognoza

Źródło:
TVN24

"Niże pozostają przy piłce" - donoszą niemieccy meteorolodzy. To stwierdzenie zgadza się z rytmem natury, choć bywa on ostatnio mocno zachwiany. Między 21 a 30 lipca ma zwykle miejsce piąta fala monsunu europejskiego w Europie Środkowej, a między 1 a 10 sierpnia - szósta fala.

Czy grożą nam podtopienia? Sytuacja jest rozwojowa

Czy grożą nam podtopienia? Sytuacja jest rozwojowa

Źródło:
TVN24+

W nadchodzących dniach na niebie niemal cały czas będziemy oglądać chmury. Miejscami może ulewnie padać. Obniży się temperatura maksymalna.

Pogoda będzie przygnębiająca, a nawet niebezpieczna

Pogoda będzie przygnębiająca, a nawet niebezpieczna

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Finlandii trwa najdłuższa od 1961 roku fala ciepła. W piątek w tym kraju odnotowano czternasty dzień z rzędu z temperaturą powietrza powyżej 30 stopni Celsjusza. Upał doskwiera także innymi krajom nordyckim. Norweskie pielęgniarki obawiają się o zdrowie pacjentów w szpitalach, a w Szwecji panuje niezwykle wysokie zagrożenie pożarowe.

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Źródło:
ENEX, 8sidor.se, PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia przed burzami, którym będą towarzyszyć mocny wiatr i ulewy. W mocy są alerty pierwszego stopnia. Sprawdź, gdzie może być groźnie.

Może zagrzmieć i mocno popadać. IMGW ostrzega

Może zagrzmieć i mocno popadać. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

W ostatnich dniach północne Włochy nawiedziły burze, które połamały wiele drzew, zalały ulice i pola i wywołały osuwiska. Strażacy otrzymali setki wezwań do interwencji.

Osuwiska, zalane ulice i pola zamienione w jeziora

Osuwiska, zalane ulice i pola zamienione w jeziora

Źródło:
ENEX, oggitreviso.it

W piątek w Radżastanie w Indiach silne opady doprowadziły do zawalenia się dachu szkoły. Katastrofa budowlana doprowadziła do śmierci kilkorga dzieci.

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Źródło:
Reuters, indianexpress.com

W piątek rano na popularnym wśród turystów kurorcie Mamaja na południowym wschodzie Rumunii obowiązywał zakaz pływania. Powodem wywieszenia czerwonej flagi nie były jednak wysokie fale i wzburzone morze, a gęsta mgła. Nad ranem widzialność na plaży wynosiła poniżej 20 metrów, co uniemożliwiało pracę ratowników.

Mgła spowiła popularną plażę. Wywieszono czerwoną flagę

Mgła spowiła popularną plażę. Wywieszono czerwoną flagę

Źródło:
ENEX

Tajfun Co-May uderzył w piątek rano w Filipiny. Przyniósł ze sobą obfite opady deszczu, które doprowadziły do powodzi i osunięć ziemi. Jak podają lokalne władze, żywioł zmusił do ewakuacji tysiące osób.

Tajfun uderzył. "Nie mogliśmy niczego uratować"

Tajfun uderzył. "Nie mogliśmy niczego uratować"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, AP News, vietnamplus.vn

Alert RCB. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało w piątek 25.07 SMS-owe ostrzeżenia przed prognozowanymi gwałtownymi burzami. Dostali je odbiorcy sieci komórkowych przebywający na terenie powiatu tatrzańskiego.

Alert RCB w Tatrach

Alert RCB w Tatrach

Źródło:
RCB

Ekolodzy odnaleźli na Barbadosie najmniejszego węża świata Tetracheilostoma carlae - przekazał brytyjski dziennik "The Guardian", powołując się na tamtejsze ministerstwo środowiska. Gatunek ten uznano za wymarły 20 lat temu.

Cienki jak nitka spaghetti. Najmniejszy wąż świata wrócił

Cienki jak nitka spaghetti. Najmniejszy wąż świata wrócił

Źródło:
PAP, The Guardian

Pożary szaleją w południowej części Cypru. Jak podała lokalna policja, w wyniku żywiołu zginęły dwie osoby. W odpowiedzi na rozprzestrzenianie się ognia, swoje samoloty gaśnicze skierowały na wyspę Egipt, Grecja, Hiszpania, Izrael, Jordania, Liban, Unia Europejska i Wielka Brytania.

Spalone domy, ewakuacje. Na Cyprze trwa walka z pożarami

Spalone domy, ewakuacje. Na Cyprze trwa walka z pożarami

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP

Morze Kaspijskie wysycha w alarmującym tempie. Poziom wody w akwenie spadł do najniższego poziomu w historii - podał w czwartek portal Times of Central Asia. Tafla wody znajduje się obecnie na wysokości niecałych 29 metrów poniżej poziomu morza.

Najniższy poziom w historii. Morze Kaspijskie wysycha

Najniższy poziom w historii. Morze Kaspijskie wysycha

Źródło:
PAP, timesca.com

Pogoda na dziś, czyli na piątek 25.07. W ciągu dnia popada, a na termometrach zobaczymy maksymalnie 26 stopni. Niewykluczone są wyładowania atmosferyczne.

Pogoda na dziś - piątek, 25.07. Spadnie deszcz, może zagrzmieć

Pogoda na dziś - piątek, 25.07. Spadnie deszcz, może zagrzmieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

W norweskim hrabstwie Trondelag temperatura powyżej 30 stopni Celsjusza utrzymywała się przez 13 dni, bijąc poprzedni rekord sprzed 43 lat. Tak długiego gorącego okresu nie odnotowano odkąd prowadzone są pomiary meteorologiczne. Wyjątkowość zjawiska podkreślają zarówno lokalne władze, jak i naukowcy. I ostrzegają.

Tak długo upał nie trwał tam od ponad 40 lat

Tak długo upał nie trwał tam od ponad 40 lat

Źródło:
PAP, NRK

Część Danii zmaga się z ulewami i powodziami. Policja ewakuowała około 20 tysięcy osób z festiwalu muzycznego Gron Koncert. Wydano ostrzeżenia przed burzami i deszczem dla części kraju.

Burza, ulewa i powódź. Ewakuacja blisko 20 tysięcy osób z festiwalu

Burza, ulewa i powódź. Ewakuacja blisko 20 tysięcy osób z festiwalu

Źródło:
Reuters, Vafo.dk

Tureccy strażacy już czwarty dzień walczą z pożarem, który wybuchł w prowincji Bilecik, położonej w północno-zachodniej części kraju. Walkę z żywiołem utrudniają silny wiatr i wysoka temperatura.

Kolejny dzień walki. "Największy pożar w historii"

Kolejny dzień walki. "Największy pożar w historii"

Źródło:
Reuters

Patrzyliśmy, jak rakieta wynosi Sławosza do góry i to było w takim samym stopniu piękne, co zatrważające - mówiła w "Faktach po Faktach" Aleksandra Uznańska-Wiśniewska, opisując chwile startu jej męża w kosmos. Sławosz Uznański-Wiśniewski, który 20 dni spędził poza Ziemią, przyznał zaś, że "troszeczkę odzwyczaił się" od błękitnej planety. I opisywał, jak wygląda proces powrotu do zdrowia.

Pożegnanie wzrokiem i moment "w takim samym stopniu piękny, co zatrważający"

Pożegnanie wzrokiem i moment "w takim samym stopniu piękny, co zatrważający"

Źródło:
TVN24

Sławosz Uznański-Wiśniewski wrócił do Polski w czwartek po godzinie 11. Godzinę później, w towarzystwie szefów Polskiej i Europejskiej Agencji Kosmicznej, spotkał się z dziennikarzami i osobami zgromadzonymi na warszawskim lotnisku. Następnie udał się do kancelarii premiera, gdzie po godzinie 14 rozpoczęła się konferencja po spotkaniu z Donaldem Tuskiem. O godzinie 19.30 polski astronauta będzie gościem "Faktów po Faktach" w TVN24 i TVN24+.

"Pańska misja mogłaby mieć motto: warto marzyć"

"Pańska misja mogłaby mieć motto: warto marzyć"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24

Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już w Polsce. O to jak przebiegała jego podróż i co robił na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, polski astronauta pytany był przez zgromadzone na lotnisku Chopina dzieci. Chętnych do powitania członka załogi misji Axiom-4 nie brakowało.  

Sławosz Uznański-Wiśniewski powitany na lotnisku pytaniami od dzieci

Sławosz Uznański-Wiśniewski powitany na lotnisku pytaniami od dzieci

Źródło:
TVN24

Sławosz Uznański-Wiśniewski wrócił na Ziemię po 20 dniach w kosmosie. Nawet tak krótka wizyta znacząco wpływa na organizm. O tym, jakie zmiany zachodzą w ciele człowieka po powrocie z warunków mikrograwitacji, i jak je odwrócić, opowiadał w TVN24 profesor Jędrzej Antosiewicz z Zakładu Bioenergetyki i Fizjologii Wysiłku Fizycznego na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym.

Co z organizmem po pobycie w kosmosie. "Niektóre funkcje mogą się poprawić"

Co z organizmem po pobycie w kosmosie. "Niektóre funkcje mogą się poprawić"

Źródło:
TVN24

W czerwcu doszło do wypadku na jeziorze w Kalifornii - wysokie fale wywróciły łódź, w wyniku czego zginęło osiem osób. Wstępny raport śledczych ujawnił ważne szczegóły tragedii.

Fale przewróciły łódź, zginęło osiem osób. Wstępny raport śledczych

Fale przewróciły łódź, zginęło osiem osób. Wstępny raport śledczych

Źródło:
PAP

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze wygłosił opinię doradczą, która może mieć kluczowe znaczenie dla przyszłych działań państw na rzecz walki ze zmianami klimatu. Choć opinia nie będzie prawnie wiążąca, stanie się ważnym punktem odniesienia dla setek toczących się procesów klimatycznych na całym świecie.

Trybunał w Hadze wydał opinię, która może pomóc "uniknąć szkód zagrażających ludzkości"

Trybunał w Hadze wydał opinię, która może pomóc "uniknąć szkód zagrażających ludzkości"

Źródło:
Reuters, Center for International Environmental Law, Al Jazeera

Fala upałów nawiedziła Włochy. Miejscami temperatura przekroczyła 40 stopni Celsjusza. W środę lokalne służby medyczne podały, że prawdopodobnie z powodu wysokiej temperatury na plażach w Apulii zmarło pięć osób.  

W dwa dni na plażach we Włoszech zmarło pięć osób  

W dwa dni na plażach we Włoszech zmarło pięć osób  

Źródło:
PAP, gazzetta.it

Trzecia w tym roku fala upałów ogarnęła Półwysep Bałkański. Wysoka temperatura powietrza w połączeniu ze skąpymi opadami deszczu spowodowały, że poziom wody w serbskim jeziorze Gruza jest alarmująco niski.

Jezioro wysycha. "Sytuacja jest alarmująca"

Jezioro wysycha. "Sytuacja jest alarmująca"

Źródło:
Reuters

Fala ekstremalnych upałów obejmie w tym tygodniu ponad 90 milionów Amerykanów. Temperatura ma być dużo wyższa niż średnio, dlatego też mogą paść rekordy ciepła.

90 milionów osób objętych alertami przed ekstremalnymi upałami

90 milionów osób objętych alertami przed ekstremalnymi upałami

Źródło:
PAP

Turystka została zaatakowana przez niedźwiedzia brunatnego na popularnym górskim szlaku na Alasce. Kobieta doznała obrażeń niezagrażających życiu i dzięki szybkiej akcji ratunkowej została ewakuowana do szpitala.

Niedźwiedź zaatakował kobietę. "Nie była w stanie chodzić"

Niedźwiedź zaatakował kobietę. "Nie była w stanie chodzić"

Źródło:
Anchorage Daily News

Turyści spożywający posiłki w restauracjach w portugalskim Porto zmagają się w ostatnich tygodniach z natrętnymi gołębiami i mewami. Ptaki próbują zabrać pożywienie z talerzy. Dotychczasowe próby odstraszenia zwierząt zakończyły się niepowodzeniem.

Sceny jak z filmu Hitchcocka w portugalskim mieście

Sceny jak z filmu Hitchcocka w portugalskim mieście

Źródło:
PAP, Jornal de Noticias

Na przedmieściach Buenos Aires, stolicy Argentyny, zaobserwowano pumę. Drapieżnik zabija zwierzęta hodowlane lokalnych mieszkańców. Służby nie są w stanie schwytać dzikiego kota.

Puma na przedmieściach. Mieszkańcy boją się wychodzić z domów

Puma na przedmieściach. Mieszkańcy boją się wychodzić z domów

Źródło:
PAP, pagina12.com.ar

Groźnie wyglądająca chmura pojawiła się we wtorek w Jeleniej Górze. Był to wał szkwałowy, który często zwiastuje nadejście burzy. Jego zdjęcia otrzymaliśmy na Kontakt24.

Wał szkwałowy sunął nad Jelenią Górą

Wał szkwałowy sunął nad Jelenią Górą

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24