Wynalazki Leonarda da Vinci: rower, helikopter, spadochron

Źródło:
PWN, “Leonardo da Vinci”
Niektóre dzieła Leonarda da Vinci
Niektóre dzieła Leonarda da Vincidomena publiczna
wideo 2/3
Niektóre dzieła Leonarda da Vincidomena publiczna

Leonardo da Vinci - jeden z najsłynniejszych artystów, prawdziwy człowiek Renesansu, wynalazca. Jego dzieła - tak obrazy, jak i wynalazki - bardzo często wyprzedzały epokę. Inspiracje najczęściej czerpał z natury. 

● Leonardo da Vinci żył 67 lat, ale odcisnął swoje piętno na wielu dziedzinach życia przełomu XV i XVI wieku - malarstwie, ówczesnym teatrze, naukach inżynieryjnych, czy wreszcie wojskowości.

● Da Vinci zasłynął swoimi dziełami: “Mona Lisą”, "Ostatnią Wieczerzą", czy znajdującą się w polskiej kolekcji “Damą z gronostajem”, do dziś uznawanymi za przykłady ponadczasowego malarskiego geniuszu.

● Znaczna część notatek sporządzanych przez całe życie przez Leonarda da Vinci jest dostępna online.

Kim był Leonardo da Vinci?

Leonardo da Vinci był nieślubnym dzieckiem urodzonym w 1452 roku w toskańskiej miejscowości Vinci niedaleko Florencji we Włoszech. Status nieślubnego dziecka nie pomagał mu w zdobyciu dobrego wykształcenia, ale nie przeszkodził w zdobywaniu szerokiej wiedzy z różnych dziedzin. W wieku 15 lat da Vinci został uczniem florenckiego malarza Andrei del Verrocchio. Tam rozwijał swoje umiejętności artystyczne. 

W 1482 roku przeniósł się do Mediolanu, gdzie m.in. pracował jako inżynier wojskowy dla księcia Ludwika Sforzy i rozwijał swoje wojenne maszyny. W Mediolanie spędził 17 lat. Później podróżował do Rzymu, Wenecji, czy Paryża, gdzie pracował nad wieloma projektami, koncentrując się przede wszystkim na sztuce i studiach anatomicznych. Da Vinci zostawił po sobie wiele ponadczasowych dzieł sztuki i wyprzedzających epokę wynalazków. Zmarł w 1519 roku we Francji, w wieku 67 lat.

Notatki Leonarda da Vinci, co w nich jest i gdzie je znajdziemy?

Leonardo da Vinci był człowiekiem niezwykle ciekawym świata, o bardzo szerokim wachlarzu zainteresowań. Przez niemal całe życie prowadził bardzo dokładne i wyczerpujące notatki ze swoimi spostrzeżeniami, przemyśleniami, projektami, ale też sprawami przyziemnymi i codziennymi - jak listy zakupów czy zestawienia wydatków. Pisał je tzw. pismem lustrzanym, wyglądającym jak odbicie pisma w lustrze. Wynikało to najprawdopodobniej z jego leworęczności - pisząc pismem lustrzanym unikał rozmazywania tekstu dłonią bezpośrednio po jego zapisaniu.

Do obecnych czasów nie przetrwały wszystkie notatki. Z jego notesów przez lata wyrywano kartki, które trafiały pojedynczo bądź po kilka do prywatnych zbiorów. Dziś wiadomo o istnieniu kilku tysięcy stron zapisanych ręką geniusza. Na szczęście w większości są one dostępne w publicznych zbiorach. A dostęp do nich jest całkiem łatwy - ponieważ zostały zdigitalizowane.

Kodeks Atlantycki - największy zbiór, który powstał w latach 1489-1492. Kodeks Forester - zbiór z lat 1487-1490. Traktat o locie ptaków - powstał na przełomie XV i XVI wieku.

Historia wyciągnie do nas rękę (rycina z projektem Da Vinci)wikipedia.org

Wynalazki Leonarda da Vinci

Leonardo da Vinci wielu osobom kojarzy się przede wszystkim z malarstwem. Niewątpliwe każdy zna jego największe dzieła: “Monę Lisę”, “Ostatnią wieczerzę” czy pozostającą w polskiej kolekcji “Damę z gronostajem”. Trzeba jednak pamiętać, że da Vinci w swoim życiu wykonał więcej projektów technicznych niż tych związanych ze sztuką. 

Rower Leonarda da Vinci. Z postacią artysty związana jest historia roweru. Mówi się, że to właśnie da Vinci miał pierwszy wizję pojazdu, przypominającego rower. Miał on mieć dwa koła, szprychy, kierownicę, zębatkę, łańcuch i mechanizm korbowy. Szkic tego wehikułu odnaleziony został jednak dopiero w 1974 roku. Przez wcześniejsze stulecia był jednak ukryty i trudno powiedzieć, że mógł mieć wpływ na powstanie roweru. Za pierwszy rower na świecie uważa się natomiast ten, który został wynaleziony w 1817 roku przez niemieckiego barona Karla von Draisa. Był to pierwszy dwukołowy środek transportu, który napędzany był przez człowieka.

Da Vinci stworzył wiele projektów maszyn latających. Jedną z nich - wyróżniającą się, ponieważ nie jest próbą naśladowania ruchu ptasich skrzydeł - jest helikopter, nazywany również śrubą powietrzną. Projekt wymyślony został najprawdopodobniej na potrzeby teatru i zapierających dech w piersi efektów, z których słynął Leonardo na początku pobytu w Mediolanie. Mechanizm składał się ze spiralnie skręconego płótna, drewnianych słupków i drutu. Cała ta machineria powinna wirować wokół osi i - w teorii - wznosić się. Niestety twórca nie wspomina, gdzie i jak miałby w tym wszystkim odnaleźć się pilot.

Leonardo da Vinci helikopterWikimedia Commons

Leonardo fascynował się lotnictwem. Jego najsłynniejszym wynalazkiem była właśnie maszyna latająca, która inspirowana była nietoperzami, latawcami i ptakami. Rama maszyny miała rozpiętość skrzydeł przekraczającą 33 stopy, rama była sosnowa i pokryta jedwabiem. Aby napędzić skrzydła, pilot leżący na desce, miał pedałować korbą. 

Leonardo da Vinci maszyna latającaWikimedia Commons

W związku z tym, że da Vinci tworzył wiele projektów maszyn latających, powstał też awaryjny środek ucieczki, czyli spadochron. W jego opisie można przeczytać o lnianym namiocie z uszczelnionymi wszystkimi otworami. Czasza więc była trójkątna, a nie zaokrąglona jak obecnie. Wynalazek nigdy nie został zbudowany i przetestowany przez da Vinci. Za oficjalnego wynalazcę spadochronów uważa się Sebastoiana Lenormanda.

Maszyny wojenne Leonarda da Vinci. Najsłynniejszą z nich jest czołg. Wyglądem przypomina on żółwia połączonego ze statkiem kosmitów. Pancerz zbudowany jest z metalowych płyt, które dzięki ukośnemu położeniu miały lepiej odbijać naboje. Machineria miała być napędzana siłą mięśni załogi (która mogła liczyć do ośmiu osób). W projekcie był jednak błąd, odwrotnie ułożone koła zębate. Uznaje się, że jest on celowy, aby nikt nie mógł bez poprawek twórcy zbudować maszyny.

Leonardo da Vinci czołgWikimedia Commons

Poza czołgiem wśród wojennych wynalazków były również działo wielolufowe, które można uznawać za pierwowzór karabinu maszynowego, działo parowe, wielką kuszę na kołowym podwoziu, a nawet sprzęt do nurkowania. Leonardo był też twórcą zamku kołowego. Mechanizm ten pozwalał na wykrzesanie iskry zapalającej proch na przykład w muszkiecie. 

Źródło: PWN, “Leonardo da Vinci”, da-vinci-inventions.com, histmag.org

Bibliografia:

encyklopedia.pwn.pl - "Leonardo da Vinci" “Leonardo da Vinci”, Walter Isaacson da-vinci-inventions.com histmag.org "Latajacy cyrk Leonarda da Vinci"

Autorka/Autor:red.//am

Źródło: PWN, “Leonardo da Vinci”

Źródło zdjęcia głównego: wikimedia/public domain

Pozostałe wiadomości

Sobota i niedziela mogą przynieść niespokojną aurę w dużej części kraju. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed silnym deszczem, burzami i upałem. Sprawdź, gdzie mieć się na baczności.

Burze, ulewy, upał. Przybyło ostrzeżeń IMGW

Burze, ulewy, upał. Przybyło ostrzeżeń IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) opracował listę najczystszych jezior i rzek w Polsce. Do pierwszych klas jakości wody, według norm wyznaczonych przez Komisję Europejską, zakwalifikowało się 19 akwenów.

Najczystsze jeziora i rzeki w Polsce. Lista

Najczystsze jeziora i rzeki w Polsce. Lista

Źródło:
PAP

W nocy ze środy na czwartek przez południową Gwineę przeszły silne deszcze. Ulewy spowodowały zawalenie się kilku budynków w Konakry, stolicy kraju, w wyniku czego śmierć poniosło kilkanaście osób. Spodziewane są kolejne obfite opady.

Po ulewach zawaliły się budynki. "Słyszałem, jak dzieci wołają o pomoc"

Po ulewach zawaliły się budynki. "Słyszałem, jak dzieci wołają o pomoc"

Źródło:
PAP, RFI

Sobota może przynieść części kraju burze. Przed groźnymi zjawiskami ostrzegają ratownicy z Karkonoskiej Grupy GOPR. W górach możliwe jest załamanie pogody.

"Dynamiczna i wymagająca pogoda". GOPR ostrzega przed burzami

"Dynamiczna i wymagająca pogoda". GOPR ostrzega przed burzami

Źródło:
PAP, GOPR

Na początku tygodnia w Wielką Brytanię uderzyć ma pierwsza letnia burza. Floris, bo takie otrzymała imię, przyniesie ze sobą silny wiatr i ulewy. Porywy wiatru mogą przekraczać prędkość 130 kilometrów na godzinę.

Nadciąga Floris. Wielka Brytania szykuje się na uderzenie burzy

Nadciąga Floris. Wielka Brytania szykuje się na uderzenie burzy

Źródło:
BBC, metoffice.gov.uk

Weekend zapowiada się gorący, miejscami termometry wskażą 28 stopni Celsjusza. Nie zabraknie też burz, podczas których wiatr może osiągać do 80 kilometrów na godzinę. Nowy tydzień nie przyniesie odpoczynku od gwałtownej aury - nadal może grzmieć i padać.

Po gorącym i burzowym weekendzie przyjdzie ochłodzenie

Po gorącym i burzowym weekendzie przyjdzie ochłodzenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Perseidy pojawiają się już na polskim niebie. Powoli zbliża się ich maksimum, przypadające na 12 sierpnia. Ten popularny rój meteorów, zwany także "łzami świętego Wawrzyńca", powiązany jest z kometą Swift-Tuttle, która po raz ostatni zawitała do nas w 1992 roku.

Jeden z najpiękniejszych rojów meteorów wraca na nasze niebo

Jeden z najpiękniejszych rojów meteorów wraca na nasze niebo

Źródło:
PAP, Time And Date, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Sobota 2.08 przywita nas ładną pogodą. Z czasem na niebie pojawią się jednak chmury, z których może przelotnie popadać, a miejscami zagrzmieć. Na termometrach zobaczymy do 27 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - sobota, 2.08. Miejscami zrobi się gorąco

Pogoda na dziś - sobota, 2.08. Miejscami zrobi się gorąco

Źródło:
tvnmeteo.pl

Północno-zachodnie Stany Zjednoczone nawiedziły w czwartek ulewy. W stanie Maryland powódź błyskawiczna odebrała życie 13-letniemu chłopcu, w Nowym Jorku woda wybiła studzienki i zalała metro. Pogoda zakłóciła także ruch lotniczy.

Powódź błyskawiczna porwała chłopca. 13-latek nie przeżył

Powódź błyskawiczna porwała chłopca. 13-latek nie przeżył

Źródło:
Reuters, CNN, CBS News

Wulkan Lewotobi Laki-laki w Indonezji w piątek ponownie się przebudził. Wybuch utworzył potężną kolumnę popiołu, a władze ostrzegły miejscową ludność przed możliwymi lawinami błotnymi.

Kolumna popiołu na 10 kilometrów. Ostrzeżenia dla mieszkańców

Kolumna popiołu na 10 kilometrów. Ostrzeżenia dla mieszkańców

Źródło:
Reuters, AFP

Sytuacja w miejscowości Święty Gaj na Żuławach Elbląskich, gdzie doszło do przerwania wału przeciwpowodziowego, nadal jest trudna. Pomimo nocnych działań w piątek rano uszkodzeniu uległ kolejny fragment wału.

Przerwany wał przeciwpowodziowy. "Sytuacja jest dramatyczna"

Przerwany wał przeciwpowodziowy. "Sytuacja jest dramatyczna"

Źródło:
TVN24

Druga w tym roku fala upałów ogarnie Hiszpanię. Państwowa Agencja Meteorologiczna AEMET ostrzega przed wysoką temperaturą. Z prognoz wynika, że w centrum i na południu kraju termometry mogą pokazać nawet 42 stopnie Celsjusza.

Kolejna fala upałów. Służby ostrzegają

Kolejna fala upałów. Służby ostrzegają

Źródło:
PAP, elconfidencial.com

W jerozolimskim zoo doszło do śmiertelnego wypadku - lampart uciekł z wybiegu i zaatakował pracownika. Mężczyzna zmarł w wyniku odniesionych obrażeń. Policja bada okoliczności zdarzenia.

Lampart uciekł z wybiegu i zabił pracownika zoo

Lampart uciekł z wybiegu i zabił pracownika zoo

Źródło:
BBC

Każdego roku w RPA kłusownicy zabijają kilkaset nosorożców. Aby ograniczyć ten proceder, naukowcy z Uniwersytetu Witwatersrand wymyślili ciekawą metodę - wstrzyknęli w rogi zwierząt substancję radioaktywną.

Radioaktywne rogi nosorożców pomogą w walce z kłusownictwem

Radioaktywne rogi nosorożców pomogą w walce z kłusownictwem

Źródło:
BBC, Reuters

Burza piaskowa nawiedziła południowe wybrzeże Peru, znacząco ograniczając widzialność. Z powodu zjawiska zamknięte zostały sklepy. Skutki burzy odczuli również mieszkańcy Chile.

Widzialność spadła niemal do zera, niebo zrobiło się pomarańczowe

Widzialność spadła niemal do zera, niebo zrobiło się pomarańczowe

Źródło:
Reuters

Fala upałów nawiedziła południowy Iran. W czwartek termometry pokazały aż 51 stopni Celsjusza. Kraj mierzy się z niedoborem wody, dochodzi do przerw w dostawach prądu. Na najbliższe dni prognozowane są burze piaskowe.

Ponad 50 stopni. Władze ograniczają dostęp do wody

Ponad 50 stopni. Władze ograniczają dostęp do wody

Źródło:
PAP, qatar-tribune.com

W ciągu ostatnich tygodni łącznie dziewięć osób zmarło we Włoszech na Gorączkę Zachodniego Nilu - przekazały w czwartek służby medyczne. W czasie minionych siedmiu dni liczba zakażeń wirusem wywołującym tę chorobę wzrosła z 32 do 89.

Gorączka Zachodniego Nilu. We Włoszech zmarło dziewięć osób

Gorączka Zachodniego Nilu. We Włoszech zmarło dziewięć osób

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, torinocronaca.it

Podczas prac na jednej z ulic Limy robotnicy natknęli się na ludzkie szczątki sprzed ponad tysiąca lat. Archeolog Jose Pablo Aliaga uważa, że odkrycie to może świadczyć o istnieniu rozległego prekolumbijskiego cmentarza ukrytego pod współczesną stolicą Peru.

Pod jedną z ulic odkryto szczątki sprzed tysiąca lat

Pod jedną z ulic odkryto szczątki sprzed tysiąca lat

Źródło:
PAP, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego

Dla wszystkich zmęczonych mokrym i chłodnym latem mamy dobre wieści - widać już w prognozach temperaturę powyżej 30 stopni. Kiedy tylko szósta fala monsunu europejskiego dobiegnie końca, masy powietrza polarnomorskiego ustąpią miejsca tym ciepłym - znad południowej Europy oraz północnej Afryki. Maksima temperatury, które teraz wynoszą 20-25 stopni, wskoczą w przedział od 30 do 35 stopni. Lato śródziemnomorskie nie będzie trwać długo, ale pojawia się szansa na kilka dni z prawdziwym upałem.

Kiedy wróci upał? Amerykanie mają optymistyczne prognozy dla Polski

Kiedy wróci upał? Amerykanie mają optymistyczne prognozy dla Polski

Źródło:
TVN24+

W wyniku ekstremalnych ulew w chińskich miastach zginęły już 44 osoby. Jeden z największych zbiorników wodnych w Państwie Środka odnotował rekordowo wysoki poziom wody. Władze przyznają, że nie przygotowały się odpowiednio na tak groźną aurę.

Kolejne ofiary śmiertelne ulew. Władze przyznają się do błędu

Kolejne ofiary śmiertelne ulew. Władze przyznają się do błędu

Źródło:
Reuters, PAP, Chinanews.com, hangzhou.gov.cn, news.cctv.com

W Seulu, stolicy Korei Południowej, w lipcu odnotowano aż 22 noce tropikalne z rzędu. Jak przekazali meteorolodzy, to bezprecedensowa sytuacja, której nie zauważono dla tego miesiąca od początku prowadzenia pomiarów.

22 noce tropikalne z rzędu. W stolicy padł niechlubny rekord

22 noce tropikalne z rzędu. W stolicy padł niechlubny rekord

Źródło:
AFP, Al Jazeera

Pewien australijski kierowca trafił na nietypową przeszkodę podczas przejeżdżania przez rzekę w Parku Narodowym Kakadu. Był nią krokodyl ukrywający się w wodzie. Wideo ze zdarzenia stało się hitem w sieci.

Krokodyl utknął pod samochodem. "Nagranie jedyne w swoim rodzaju"

Krokodyl utknął pod samochodem. "Nagranie jedyne w swoim rodzaju"

Źródło:
ABC News, CNN

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) potwierdziła nowy rekord najdłuższego pioruna na świecie. Mierzył on ponad 800 kilometrów i zarejestrowano go w 2017 roku.

To najdłuższy piorun na świecie. "Niesamowita moc natury"

To najdłuższy piorun na świecie. "Niesamowita moc natury"

Źródło:
The Guardian, WMO

Badacze dokonali odkrycia nowego gatunku owada w australijskich lasach deszczowych. Masa i długość Acrophylla alta zaskoczyły naukowców.

Waży tyle, co piłka do golfa. Odkryli ogromnego owada

Waży tyle, co piłka do golfa. Odkryli ogromnego owada

Źródło:
Reuters

Norweskie służby zastrzeliły niedźwiedzia polarnego. Zwierzę zbliżyło się do domów mieszkalnych na wyspie Spitsbergen na Morzu Arktycznym.

Zastrzelono niedźwiedzia polarnego

Zastrzelono niedźwiedzia polarnego

Źródło:
PAP

Ponad milion osób we Włoszech żyje na terenach narażonych na wysokie i bardzo wysokie ryzyko wystąpienia osuwisk ziemi - oświadczył Włoski Instytut Ochrony Środowiska i Badań. W obliczu wzrastającego zagrożenia, powodowanego głównie przez zmiany klimatu, naukowcy przedstawili nowe narzędzie, które ma wspomóc bezpieczeństwo mieszkańców.

Ponad milion Włochów w niebezpieczeństwie. Pomóc ma AI

Ponad milion Włochów w niebezpieczeństwie. Pomóc ma AI

Źródło:
Reuters

Portugalia zmaga się z falą pożarów lasów i nieużytków rolnych. Obecnie najtrudniejsza sytuacja ma miejsce na północy i w centrum kraju. W wielu gminach prowadzone są akcje ewakuacyjne, z żywiołem walczą tysiące strażaków.

Kolejne ewakuacje przez pożary

Kolejne ewakuacje przez pożary

Źródło:
PAP

W nocy z wtorku na środę z wielką siłą zadrżała ziemia. Potężne trzęsienie o magnitudzie 8,8 u wybrzeży półwyspu Kamczatka na Dalekim Wschodzie Rosji zostało zakwalifikowane jako jedno z największych wydarzeń sejsmicznych.

Najsilniejsze trzęsienia ziemi w XXI wieku. To z Kamczatki może awansować w rankingu

Najsilniejsze trzęsienia ziemi w XXI wieku. To z Kamczatki może awansować w rankingu

Źródło:
TVN24+

W mediach pojawiły się nagrania i zdjęcia przedstawiające wieloryby wyrzucone na brzeg w Japonii. Do zdarzenia miało dojść mniej więcej w tym samym czasie, gdy na Pacyfiku nastąpiło potężne trzęsienie ziemi i wywołane nim tsunami. Eksperci zaznaczają jednak, że oba zdarzenia nie są ze sobą powiązane.

Wieloryby wyrzucone na brzeg przez tsunami? Ekspert wyjaśnia nagranie

Wieloryby wyrzucone na brzeg przez tsunami? Ekspert wyjaśnia nagranie

Źródło:
NHK, tvn24.pl

Trwa walka z pożarami, które szaleją w północnej Portugalii. W pobliżu miasta Arouca strażacy próbowali opanować ogień podchodzący niebezpiecznie blisko domów. Trudna sytuacja panuje także w parku narodowym Peneda-Geres, gdzie pali się od soboty.

Ogień otoczył wioskę. Pożar jak "cios w serce"

Ogień otoczył wioskę. Pożar jak "cios w serce"

Źródło:
Reuters, SIC Noticias

W prognozach pogody dla środkowej Europy natykamy się na pojęcie niżów genueńskich - systemów pogodowych niosących ze sobą ogromne ilości wilgoci. Chociaż towarzyszą one mieszkańcom Starego Kontynentu od wieków, wydaje się, że ostatnimi czasy słyszymy o nich coraz częściej. Czy teraz, w epoce zmian klimatu, Polska powinna coraz bardziej bać się tych niżów i ulew, które ze sobą niosą?

Czy Genua boi się niżów genueńskich?

Czy Genua boi się niżów genueńskich?

Źródło:
TVN24+