Jak podkreślają rybacy głównym problemem jest brak przepisów, które gwarantowałyby im rekompensatę za szkodliwe działania tych ssaków morskich, tak jak jest to w przypadku innych zwierząt np. żubrów, łosi, wilków czy żurawi. - Nie wpisano foki w rejestr zwierząt, za których szkodliwą działalność odpowiada skarb państwa, dlatego my mamy prostą zasadę: kto chce chronić niech płaci – proponują rybacy.
Rybacy walczą o odszkodowania za straty w połowach
"Nie będziemy mieli z czego żyć"
Jednak według Grzegorza Brumera z Ruchu Ochrony Półwyspu Helskiego same odszkodowania za straty połowowe problemu nie rozwiążą. - Nie chodzi o to, żeby zapłacić odszkodowanie, a dalej te foki rozmnażać, bo za chwilę nie będzie, co łowić, będą tylko foki pływały – podkreśla.
- Ekolodzy mają swoje stanowisko w imię ochrony środowiska i jest ono słuszne, natomiast my mamy swoje stanowisko. Musi być miejsce dla człowieka w tych wszystkich zapisach, bo jak go nie będzie, to my, jako społeczność lokalna upadniemy, nie będziemy mieli z czego żyć – przekonuje Brumer.
W Skandynawii inspektorzy rybaccy dokonują rejestracji strat, a rządy wypłacają rybkom odszkodowania. Aby takie odszkodowanie uzyskać, niezbędne jest właściwe udokumentowanie poniesionych strat. W Polsce jak na razie procedur rekompensat za szkody wywołane obecnością fok nie ma.
"Nie mamy z nimi szans"
Według rybaków fok w morzu jest zbyt wiele i są one na tyle oswojone, że bez problemów pływają za kutrami i wybierają ryby prosto z sieci. - To jest tak, że kto pierwszy, my nie mamy z nimi szans. One cały czas tam są, my je widzimy. Była u nas ostatnio taka 300–kilogramowa przy burcie i wyciągała nam rybę – opowiada Henryk Indyk, rybak z Helu.
Niektóre z fok zaoszczędzają sobie energii w poszukiwaniu ryb i śledzą prace rybaków na morzu wypatrując wystawianych sieci lub haków. Wiedzą, że obecność tych narzędzi w wodzie oznacza także większą dostępność ryb. - Foka płynie ze mną na łowisko czekając, aż będę podejmował siatki z wody i wtedy zaczyna się rwanie, kto pierwszy weźmie rybę ja czy foka – opowiada Leszek Kucira, rybak z Kuźnicy.
Jak dodaje w ten sposób foka szarpie rybę razem z siatką przez co niszczy cały sprzęt. - Straty sięgają w tej chwili już praktycznie 80 procent, w rybach i w sprzęcie. Dla nas to dużo, bo my praktycznie łowimy na sztuki te ryby – mówi Kucira. - Ostatnim razem jak byłem w morzu to wyciągnąłem 33 głowy, każdego dnia jak podliczymy, ile na tym tracimy to są olbrzymie pieniądze, nie mówiąc o czasie, paliwie i pieniądzach dla pracowników. Niektóre jednostki tego nie wytrzymują i bankrutują - przekonuje rybak.
Rybacy walczą o odszkodwania za straty w połowach
Raporty od rybaków
Ministerstwo Środowiska potwierdza, że informacje o szkodach wyrządzanych przez foki do nich docierają.
- Z raportów Morskiego Instytutu Rybackiego z 2011 i 2012 roku wynika, że szkody te stanowią mniej niż 1 procent całego połowu. Statystyka może nie odzwierciedlać skali problemów konkretnych rybaków, dlatego obserwujemy rozwój sytuacji – mówi Aleksandra Majchrzak z zespołu ds. komunikacji i Promocji Ministerstwa Środowiska.
- Na chwilę obecną nie są jednak przygotowywane przepisy, które regulowałyby kwestie odszkodowań za straty wyrządzone przez foki – dodaje.
Także Instytut Rybacki od 2011 roku zbiera szczegółowe raporty od rybaków. Zawierają one dane, w jakich rejonach foki są najbardziej aktywne, gdzie ich jest najwięcej.
"Dane o występowaniu fok i ich interakcjach z rybołówstwem będą cennym materiałem do analiz oraz konstruowania praktycznych wniosków w zakresie zarządzania zasobami gatunku, w tym ewentualnych rekompensat za szkody, jakie mogą wyrządzać. Warto więc już teraz fakt szkód w połowach wywołanych przez foki dobrze dokumentować i zgłaszać je inspektorom rybołówstwa" – pisze w raporcie Stacja Morska UG na Helu.
W Polsce wszystkie trzy gatunki fok (szare, pospolite i obrączkowane) zostały objęte ochroną prawną w 1984 roku. Chroni je także unijne prawo oraz zapisy Konwencji Helsińskiej.
Na szkodliwe działania fok skarżą się rybacy z półwyspu helskiego:
Autor: ws/md / Źródło: TVN24 Pomorze