Sprawa dotyczy decyzji Rady Miejskiej w Goleniowie, która uchwałą z 25 czerwca bieżącego roku nadała nazwę "skwer św. Jerzego" nienazwanemu dotąd skwerowi u zbiegu ulic Szczecińskiej, Sportowej i Konopnickiej.
Teren ten znajduje się w centrum Goleniowa, a potocznie nazywany jest przez mieszkańców Koplem. W tym miejscu znajduje się jedna z pereł miasta: ruiny dawnej kaplicy św. Jerzego z XV wieku oraz ruiny kościoła św. Jerzego wybudowanego w wieku XVIII na miejscu kaplicy. Świątynia została zniszczona w 1945 roku, a pozostałości zabytku odkryto w roku 2004. Niedługo później udostępniono je zwiedzającym.
"Rażące naruszenie prawa"
Skwer bez nazwy otrzymał patrona w postaci świętego Jerzego za sprawą inicjatywy miejskiego radnego PiS Zbigniewa Szurgota. Samorządowiec argumentował, że nowa nazwa utrwali wśród mieszkańców pamiątkowy charakter tego miejsca. Pomysł zyskał poparcie w konsultacjach społecznych, a potem uchwałę przegłosowała rada miejska.
Ta z pozoru niewinna uchwała rodzi teraz pytania o praworządność, bo Prokuratura Rejonowa w Goleniowie skierowała do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie skargę w tej sprawie. Zdaniem śledczych miejscy radni przekroczyli swoje kompetencje.
Zastępczyni prokuratora rejonowego w Goleniowie, prokurator Izabela Tańska, wyjaśniła w rozmowie z tvn24.pl, że wątpliwości budzą "kwestie proceduralne", a nie sama nazwa skweru. Podkreśliła, że sprawa dotyczy kompetencji miejskich radnych - tego, co wedle prawa mogą, a czego nie mogą robić. Prokuratura uważa, że w tej sprawie doszło do "rażącego naruszenia prawa".
Przewodniczący rady: mamy dwie opcje
Według ustawy o samorządzie gminnym, rady gmin mogą podejmować uchwały w sprawie "nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych". O skwerach nie ma mowy.
- Rzeczywiście w ustawie nie ma wymienionych skwerów, ale z drugiej strony możemy posiłkować się innymi zapisami ustawy o samorządzie gminnym. Artykuł szósty stanowi, że "do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym", a artykuł siódmy, że "zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy". Poza tym zwracam uwagę, że wojewoda nie zaskarżył uchwały w żaden sposób - powiedział tvn24.pl przewodniczący Rady Miejskiej Goleniowa Wojciech Łebiński.
Samorządowiec podkreślił, że uchwałę w tej sprawie przygotował burmistrz miasta.
Fakt, że prokuratura zaskarżyła uchwałę lokalnego samorządu, rzeczywiście jest dość nietypowy. Każde prawo ustanowione przez gminę, zanim zacznie obowiązywać, jest sprawdzane przez urzędników wojewody pod kątem zgodności z przepisami. Zwykle wadliwe uchwały są przez wojewodów uchylane. W tym przypadku tak się nie stało.
Wojciech Łebiński przyznał, że sprawa nie jest dla miasta priorytetowa i może niepotrzebnie angażować miejskie zasoby. Dlatego nie jest wykluczone, że władze Goleniowa nie będą o nazwę skweru walczyć w sądzie. - Mamy dwie możliwości: pójść do sądu i ewentualnie podtrzymywać swoje stanowisko, tak by ta uchwała była dalej w obiegu prawnym, albo uchylić ją i na podstawie innych artykułów ustawy o samorządzie gminnym nadać tę nazwę. W którą stronę pójdziemy, tego jeszcze nie wiem - wyjaśnił przewodniczący rady.
Nie pierwszy taki przypadek
W praktyce wiele samorządów nadaje skwerom nazwy, co wydaje się nie budzić większych kontrowersji. Na przykład Kraków w 2022 roku pod nosem rosyjskich dyplomatów - naprzeciwko konsulatu - nazwał część placu Biskupiego skwerem Wolnej Ukrainy. Nazwa obowiązuje do tej pory.
Są i przykłady przeciwne. W 2017 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił uchwałę radnych w sprawie nadania nazwy skwerowi przy ul. Stanisława Staszica w Gnieźnie. Stało się to po skardze wojewody wielkopolskiego. Wszystko dlatego, że przepisy ściśle określają, co może, a co nie może być drogą. "Działka ta nie stanowi ulicy czy placu będącego drogą publiczną lub drogą wewnętrzną w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych" - argumentował poznański sąd. Wszystko rozbija się więc o prawne definicje.
Podobnie w 2014 roku rozstrzygnął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, który unieważnił uchwałę nadającą nazwę skwerowi w Dębicy.
Autorka/Autor: Bartłomiej Plewnia
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Urząd Gminy i Miasta w Goleniowie