2 sierpnia Stany Zjednoczone formalnie wycofały się z paktu rakietowego z Rosją. Powodem były ustalenia Waszyngtonu, że Moskwa łamie traktat INF i nie ma planów jego przestrzegania - podała agencja Reutera. Rosyjskie MSZ potwierdziło: układ przestał obowiązywać.
"Stany Zjednoczone nie pozostaną stroną traktatu, gdy inni go łamią. Rosja ponosi za to wyłączną odpowiedzialność" - ogłosił sekretarz stanu Mike Pompeo we wpisie na Twitterze, dotyczącym wycofania się USA z układu INF.
On Feb 2nd, 2019 the U.S. gave Russia six months to return to compliance with the Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty. Russia refused, so the treaty ends today. The U.S. will not remain party to a treaty when others violate it. Russia bears sole responsibility.
— Secretary Pompeo (@SecPompeo) August 2, 2019
"Nieprzestrzeganie przez Rosję postanowień układu zagraża najwyższym interesom USA"- stwierdził amerykański urzędnik, cytowany przez agencję Reutera.
Szef NATO: traktat przestaje obowiązywać
Także sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg potwierdził w piątek na Twitterze, że "dziś traktat INF przestaje obowiązywać", a Rosja "ponosi za to całkowitą odpowiedzialność".
Today, the #INFTreaty ceases to exist. Russia bears sole responsibility for the Treaty’s demise. #NATO will respond in a measured & responsible way and continue to ensure credible deterrence & defence. NATO statement: https://t.co/h6UPUVoryH pic.twitter.com/ZqRPECPb8g
— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) August 2, 2019
W piątek, na konferencji prasowej w Brukseli, Stoltenberg oświadczył, że "NATO nie będzie powielać tego, co robi Rosja".
- Nie chcemy nowego wyścigu zbrojeń, nie mamy zamiaru rozmieszczać nowych pocisków lądowych w Europie - stwierdził. Jak zaznaczył, traktat o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego i średniego zasięgu był przełomowy, jeśli chodzi o kontrolę zbrojeń. Przypomniał, że wyeliminował on całą kategorię broni nuklearnej, dzięki czemu świat był bezpieczniejszy.
- Dziś traktat INF przestaje istnieć, ponieważ Rosja rozmieściła systemy rakietowe SSC-8. Nowe rosyjskie rakiety są mobilne, trudne do wykrycia i mogą być wyposażone w głowice nuklearne. Mogą osiągnąć europejskie miasta w kilka minut od ostrzeżenia. Obniża to próg wykorzystania broni nuklearnej w konflikcie zbrojnym - zaznaczył Stoltenberg.
Moskwa: decyzja USA to demontaż systemu kontroli zbrojeń
Stany Zjednoczone obrały kurs na zerwanie wszystkich "nie odpowiadających im międzynarodowych porozumień" - oświadczyło w piątek Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Moskwie."Prowadzi to do faktycznego demontażu istniejącego systemu kontroli zbrojeń" - ocenił rosyjski resort dyplomacji.
"Rosja pozostaje otwarta na równoprawny i konstruktywny dialog z USA w sprawie odbudowy zaufania i wzmocnienia międzynarodowego bezpieczeństwa" - czytamy w komunikacie.
Rosyjski wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Riabkow wyraził przekonanie, że "Rosja nigdy nie przegra wyścigu zbrojeń".
- Pokazaliśmy wcześniej naszą zdolność do znajdowania najbardziej efektywnych pod względem ekonomicznym odpowiedzi na wszelkie wyzwania, które napotykamy. I jestem pewien, że będziemy w stanie to powtórzyć po wyjściu USA z umowy INF - zaznaczył.
Raab: winę za upadek porozumienia ponosi Rosja
"Rosja spowodowała załamanie traktatu INF, potajemnie rozwijając i rozmieszczając niezgodne z traktatem systemy rakietowe, które mogą osiągnąć europejskie stolice" - napisał na Twitterze brytyjski minister spraw zagranicznych Dominic Raab. "Pogarda" Rosji wobec "opartego na zasadach międzynarodowego systemu zagraża europejskiemu bezpieczeństwu" - dodał szef dyplomacji.
Russia has caused the #INFTreaty to collapse by secretly developing and deploying a treaty-violating missile system which can target Europe’s capitals. Their contempt for the rules based international system threatens European security. UK fully supports @NATO’s response https://t.co/pWsK4EgPbs
— Dominic Raab (@DominicRaab) August 2, 2019
Podpisy Reagana i Gorbaczowa
Układ INF o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego i średniego zasięgu został podpisany w Waszyngtonie w 1987 roku przez ówczesnych przywódców USA i Związku Radzieckiego, Ronalda Reagana i Michaiła Gorbaczowa. Porozumienie przewidywało likwidację arsenałów tej broni, a także zabraniało jej produkowania, przechowywania i stosowania.
Układem objęte były pociski o zasięgu od 500 do 5500 km. Do czerwca 1991 roku obie strony wywiązały się z postanowień umowy: ZSRR zniszczył blisko dwa tysiące pocisków, USA - prawie tysiąc.
Decyzja Waszyngtonu
W lutym Mike Pompeo oświadczył, że w związku z łamaniem układu przez Rosję, USA zawieszają jego obowiązywanie. Władze w Waszyngtonie zapowiedziały, że po półrocznym okresie wycofają się z niego, jeśli Rosja nie przestanie łamać ustaleń.
W odpowiedzi Rosjanie podjęli podobne kroki. W czerwcu ustawę o wstrzymaniu udziału Rosji w układzie INF o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego i średniego zasięgu przyjęły obie izby parlamentu, Duma i Rada Federacji. Na początku lipca podpisał ją prezydent Władimir Putin.
W piątek rosyjskie MSZ potwierdziło: układ INF przestał obowiązywać z dniem 2 sierpnia. Resort zaznaczył, że układ wygasł z inicjatywy Waszyngtonu - podkreśliła agencja TASS.
"Michaił Gorbaczow wyraził pogląd, że zerwanie umowy sprawia, iż polityka światowa staje się nieprzewidywalna" - podało w piątek radio Echo Moskwy.
Autor: tas,tmw//rzw / Źródło: Reuters, TASS, Echo Mokswy, twitter.com/secpompeo, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: mil.ru