Nagroda Sacharowa dla Ołeha Sencowa. Symboliczne wręczenie w Strasburgu

- To niezwykle smutny dzień dla nas wszystkich, składamy hołd Ołehowi Sencowowi, reżyserowi i pisarzowi ukraińskiemu, który przetrzymywany jest z powodów politycznych - powiedział podczas uroczystości szef Parlamentu Europejskiego Antonio Tajani. Przypomniał, że Sencow pokojowo protestował przeciwko nielegalnej aneksji Krymu przez Rosję.

Nagrodę w imieniu Sencowa odebrała jego kuzynka Natalia Kapłan i adwokat Dmitrij Dinze. W PE postawiono puste, symboliczne krzesło, którego nie mógł zająć reżyser. Eurodeputowani wyłożyli kartki z napisem #freeSentsov (uwolnić Sencowa).

Tajani mówił, że Sencow otrzymał też nagrodę ze względu na determinację i zaangażowanie w obronę praw człowieka i godności ludzkiej oraz państwa prawa. - To są wartości, które są fundamentem projektu europejskiego, tym bardziej w dniu dzisiejszym, po potwornym ataku - mówił, nawiązując do wtorkowej strzelaniny w Strasburgu.

- Ołeh Sencow dzięki swojej odwadze, poprzez swój strajk głodowy pokazał, jak należy bronić praw człowieka - podkreślił szef PE.

Po raz kolejny przypomniał o rosyjskich działaniach na Morzu Azowskim i wokół niego, gdzie Rosja zaatakowała w ubiegłym miesiącu ukraińskie okręty. - Po raz kolejny apelujemy o deeskalację kryzysu i aby nie było żadnego naruszania integralności terytorialnej Ukrainy - oświadczył.

Kapłan przypomniała, że jej kuzyn nakręcił pierwszy film z córką w roli głównej i że początki nie były łatwe. Jednak udało mu się i zaczął jeździć na festiwale. W 2013 r. zaczął pracować nad produkcją "Nosorożec", ale wówczas wybuchł Majdan, w który twórca się zaangażował.

- 12 maja FSB pojawiła się w domu Ołeha i na oczach dziecka zatrzymano go. "Dowody", jakie znaleziono, to na przykład pieniądze na produkcję filmową, bilety na trasie Symferopol-Krym oraz komputer - opowiadała Kapłan.

Przypomniała, że gdy Sencow odmówił zeznań, przedstawiono mu zarzut organizowania komórki terrorystycznej, za co został skazany na 20 lat kolonii karnej. Dodała, że Sencow był wielokrotnie bity, lecz nie zmienił zdania w sprawie odmowy zeznań.

W czasie gdy europarlament upominał się po raz kolejny o ukraińskiego reżysera, w Moskwie przy budynku administracji prezydenta Rosji odbywały się jednoosobowe pikiety, których uczestnicy przypominali o przyznanej Sencowowi nagrodzie Sacharowa.

Pikietę rozpoczął krytyk filmowy Anton Dolin, który powiedział niezależnemu radiu Echo Moskwy, że uważa przyznanie reżyserowi tego wyróżnienia za znaczące wydarzenie.

Uczestnicy pikiety nie skandują żadnych haseł. Zostali ostrzeżeni przez policjantów, którzy następnie ograniczyli się do obserwowania demonstrujących.

Zgodnie z przepisami dotyczącymi zgromadzeń jednoosobowa pikieta nie wymaga wcześniejszego powiadomienia władz o jej przeprowadzeniu.

Jak podały media, we wtorek podczas spotkania z prezydentem Władimirem Putinem ponownie o uwolnienie Sencowa zwrócił się także jeden z najbardziej cenionych rosyjskich reżyserów, Aleksandr Sokurow.

Rozmowa odbyła się podczas wtorkowego spotkania Putina z Radą ds. Społeczeństwa Obywatelskiego przy prezydencie Rosji, w części zamkniętej dla mediów. Jak przekazali jego uczestnicy, Sokurow poprosił o uwolnienie ukraińskiego reżysera i było to jego osobistą inicjatywą, spośród członków Rady nikt więcej nie poruszał tej kwestii.

Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow poinformował w środę, że Putin w odpowiedzi na prośbę Sokurowa wskazał na prawny aspekt tej sprawy i zauważył, że już wcześniej wyrażał swoje stanowisko na ten temat.

Z kolei według relacji szefa Rady ds. Praw Człowieka Michaiła Fiedotowa Putin obiecał, że rozważy, co można byłoby uczynić w tym kierunku, nie czekając na postępy w działaniach strony ukraińskiej.

Sokurow także w 2016 roku zwrócił się z prośbą o uwolnienie Sencowa na innym spotkaniu z Putinem - na posiedzeniu Rady ds. Kultury i Sztuki przy prezydencie Rosji.

Wówczas w odpowiedzi na prośbę Sokurowa o "rozwiązanie problemu" Sencowa Putin oświadczył, że Sencow został skazany nie za swoją twórczość, lecz za to, że poświęcił się działalności terrorystycznej. Wskazał, że sąd podjął już w tej sprawie decyzję, a polemizując z Sokurowem, powiedział: "nie zdołamy w tej sytuacji postępować po rosyjsku i po chrześcijańsku bez decyzji sądowej".

Oznajmił także, że w sprawie ewentualnego zwolnienia Sencowa trzeba, aby "dojrzały warunki".

Latem tego roku władze Rosji odrzuciły podanie matki Sencowa o jego ułaskawienie. Administracja Putina oceniła wtedy, że Sencow powinien osobiście poprosić o łaskę. Media niezależne w Rosji wskazywały jednak, że istnieją przypadki, gdy prezydent może sam ułaskawić skazanego, nawet jeśli ten się o to nie zwracał.

Ukraiński reżyser został w Rosji skazany na 20 lat pozbawienia wolności pod zarzutem przygotowywania aktów terrorystycznych na anektowanym przez Rosję Krymie. Sencow nie przyznał się do winy. Odbywa wyrok w kolonii karnej na rosyjskiej Dalekiej Północy.

Przez 145 dni Sencow prowadził protest głodowy, domagając się w ten sposób zwolnienia przetrzymywanych w rosyjskich więzieniach obywateli Ukrainy. Przerwał głodówkę 6 października.

Autor: mm\kwoj / Źródło: PAP