W ocenie rozmówców amerykańskiego dziennika "New York Times" atak rakietowy z zewnątrz lub strukturalna zapaść są możliwymi wyjaśnieniami katastrofy zapory na Dnieprze w okupowanej Nowej Kachowce. Jednak - jak wskazują - najbardziej prawdopodobną przyczyną zawalenia się tamy jest eksplozja wewnątrz konstrukcji.
Cytowani przez amerykański dziennik eksperci twierdzą, że aby zniszczyć tak potężną konstrukcję, jak tama w Nowej Kachowce, potrzeba dużej ilości materiałów wybuchowych - setek kilogramów - zaś energia eksplozji musiałaby być skoncentrowana na strukturze. To zmniejsza prawdopodobieństwo ataku rakietowego z zewnątrz.
Nick Glumac, profesor inżynierii i ekspert od materiałów wybuchowych na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign, podkreślił, że "nawet bezpośrednie uderzenie" pociskiem rakietowym może nie wystarczyć, by zburzyć zaporę, ze względu na rozmiar głowic w pociskach.
ZOBACZ TEŻ: Atak na Ukrainę. Relacja na żywo w tvn24.pl
"New York Times" przypomina, że przez cały okres inwazji zbrojnej Rosji na Ukrainę tama była celem ataków rakietowych i artyleryjskich i część jej górnych elementów - droga oraz elementy bram śluzy - została uszkodzona, lecz nic nie wskazywało na uszkodzenie całej struktury zapory. Według ekspertów przyczyną przełamania zapory prawdopodobnie nie był też rekordowo wysoki poziom wody w Zbiorniku Kachowskim, który w ostatnich dniach sprawiał, że ta przelewała się z zalewu do Dniepru.
Bauecher: nie spodziewałbym się szybkich konkluzji
Gregory Baecher, profesor inżynierii z Uniwersytetu Marylandu, który badał katastrofy tam, ocenił, że choć zniszczenia zapór z powodów strukturalnych i sił natury się zdarzają, to sposób, w jaki to nastąpiło w Nowej Kachowce, "wygląda podejrzanie".
- Zwykle w takich przypadkach wyrwa zaczęłaby się przy ziemnej części tamy, w którymś z brzegów - powiedział Baecher. Tymczasem z materiałów wideo wynika, że początkowo zawaliła się środkowa część zapory, a wyrwa z biegiem czasu się poszerzała. Zdaniem eksperta, uszkodzenie śluzy połączone z wysokim poziomem wody mogłoby "oberwać kilka wrót", ale nie spowodowałoby tak rozległych zniszczeń.
Biały Dom przekazał we wtorek, że jeszcze nie może definitywnie przesądzić, co zdarzyło się w Nowej Kachowce. Wysoki rangą przedstawiciel administracji USA powiedział nieoficjalnie PAP, że obraz wyłaniający się z dostępnych informacji jest "mętny" i dojście do jednoznacznych wniosków "może zająć trochę czasu".
- Z tego, co dotąd widziałem, nie spodziewałbym się szybkich konkluzji - powiedział Gregory Baecher. Mimo to we wtorek telewizja NBC News podała, powołując się na dwóch przedstawicieli amerykańskich służb i jednego ze służb zachodnich, że dowody wskazują na Rosję jako prawdopodobnego sprawcę.
Cytowany przez "New York Timesa" analityk wojskowy Michael Kofman ze współpracującego z Pentagonem ośrodka CNA stwierdził, że na wyciąganie wniosków jest zbyt wcześnie, zaś na katastrofie spowodowanej zapaścią tamy "ostatecznie nikt nie korzysta".
Dziesiątki podtopionych miejscowości
Władze Ukrainy poinformowały, że zapora na Dnieprze w Nowej Kachowce została wysadzona w nocy z poniedziałku na wtorek przez rosyjskich okupantów, którzy od 24 lutego 2022 roku kontrolują tamę. Zlokalizowana na zaporze hydroelektrownia została całkowicie zniszczona.
Woda zalała dziesiątki okolicznych osad. Trwa ewakuacja ludności cywilnej z zachodniej, kontrolowanej przez władze w Kijowie części obwodu chersońskiego. Większość zalanych obszarów znajduje się obecnie pod kontrolą rosyjskich najeźdźców. Okupanci nie udzielają pomocy Ukraińcom na zajętych terenach i nie ewakuują ludności z zatopionych wsi i miasteczek. Przez zniszczenie zapory spada poziom wody w Zbiorniku Kachowskim, który zasila wodą duże obszary południowej Ukrainy, w tym okupowany przez Rosjan Krym, i chłodzi kontrolowaną również przez okupantów Zaporoską Elektrownię Jądrową w Enerhodarze.
Źródło: PAP