Zakończyła się jawna część przesłuchania byłego dyrektora FBI Jamesa Comeya przed senacką komisją do spraw wywiadu. Transmisję przesłuchania można było oglądać w TVN24 BiS.
Zakończono zadawanie pytań na przesłuchaniu jawnym.
O godzinie 19 czasu polskiego rozpocznie się niejawna część przesłuchania Jamesa Comeya.
Senator John McCain zadaje pytania o śledztwo FBI, jakie było prowadzone w sprawie korespondencji e-mailowej Hillary Clinton. James Comey zaznaczył, że śledztwo to zostało zakończone.
Prezydent USA Donald Trump jak dotąd nie skomentował na Twitterze zeznań byłego szefa FBI Jamesa Comeya przed senacką komisją ds. wywiadu.
- Zostałem zwolniony, by zmienić sposób prowadzenia śledztwa rosyjskiego - powiedział były szef FBI. - Jeśli jakikolwiek Amerykanin miał pomóc Rosjanom w ingerowaniu w amerykańskie wybory, to jest to naprawdę wielka sprawa - dodał.
- Starałem się wytłumaczyć prezydentowi dlaczego bardzo ważne jest, by FBI pozostało oddzielone, niezależne - powiedział James Comey. Skomentował w ten sposób fakt, że na prośbę Trumpa o "lojalność", Comey odpowiedział, że będzie "uczciwy".
Rzecznik Białego Domu powiedział, że nie wie, czy Donald Trump ogląda przesłuchanie Jamesa Comeya. Zapowiedział również, że po zakończeniu przesłuchania wydane zostanie oświadczenie.
- Nie ma to dla mnie specjalnie sensu, ale z całą pewnością nie jestem neutralny, ponieważ to mnie zwolniono - powiedział James Comey. W ten sposób odpowiedział na pytanie republikańskiego senatora Johna Cornyna, czy uważa, że zwolnienie szefa FBI jest dobrym sposobem, by zakończyć trwające śledztwo.
Republikański senator Tom Cotton zadał serię szczegółowych pytań dotyczących śledztwa w sprawie Michaela Flynna, m.in. czy Flynn kiedykolwiek wprowadzał śledczych w błąd. Były szef FBI odmówił jednak odpowiedzi na nie podczas jawnej części przesłuchania. Pytania te mają zostać powtórzone w części niejawnej.
James Comey odmówił odpowiedzi na jawnym przesłuchaniu na pytanie czy uważa on, że Donald Trump "był w zmowie" z Rosjanami. - Kiedy odchodziłem ze stanowiska, Trump nie był obiektem żadnego śledztwa FBI - zaznaczył.
James Comey powiedział, że czterokrotnie rozmawiał przez telefon z prezydentem Donaldem Trumpem, nim został przez niego zaproszony na spotkanie w Białym Domu.
"Nie wiem", odpowiedział James Comey na pytanie, czy uważa, że zostałby zwolniony z funkcji dyrektora FBI gdyby prezydentem USA została Hillary Clinton.
- Nigdy nie przyszło mi do głowy, by mogły być nagrania z moich rozmów z prezydentem. Mam nadzieję, że są, i zgadzam by zostały ujawnione - powiedział James Comey.
James Comey stwierdził, że nie przypomina sobie, by Donald Trump wykazywał zainteresowanie sprawą mieszania się Rosji w wybory prezydenckie w USA.
Pytany przez republikańskiego senatora Jamesa Lankforda o to, co prezydent zrobiłby, gdyby chciał przerwać trwające śledztwo, Comey stwierdził, że prezydent mógłby o to pytać prokuratora generalnego lub bezpośrednio szefa FBI.
James Comey zaprzeczył, by poza Donaldem Trumpem ktokolwiek z Białego Domu, Departamentu Sprawiedliwości lub Narodowej Agencji Bezpieczeństwa prosił go o zakończenie śledztwa w sprawie Michaela Flynna.
Były szef FBI postrzegał śledztwa w sprawie kontaktów Michaela Flynna z Rosjanami oraz ingerencji Rosjan w amerykańskie wybory jako "stykające się", ale "oddzielne".
James Comey odmówił odpowiedzi podczas otwartego przesłuchania, czy Michael Flynn był centralną postacią w kontaktach Rosjan ze środowiskiem Donalda Trumpa.
Według byłego szefa FBI ataki hakerskie Rosjan obecnie trochę osłabły, ale "na pewno wrócą" i nie będą dotyczyły którejś z amerykańskich partii, ale całego państwa ponieważ Putin "nie jest demokratą ani republikaninem".
Comey pytany o to, jakie były przyczyny jego dymisji, powiedział: "Sądzę, że zostałem zwolniony ze względu na to, w jaki sposób prowadziłem śledztwo ws. Rosji". Podkreślił, że uważa, iż - jego zdaniem - przyznał to sam prezydent.
Były szef FBI nie potrafił również odpowiedzieć na pytanie, czy jego zdaniem Donald Trump poważnie traktował to zagrożenie. Zaznaczył, że nie zna treści rozmów z innymi urzędnikami.
Były szef FBI jeszcze raz podkreślił, że nie ma on wątpliwości, że Rosjanie ingerowali w amerykańskie wybory prezydenckie i był to wrogi akt dotyczący całego państwa.
James Comey na pytanie demokratycznego senatora Martina Heinricha, czy gdyby jawniej demonstrował Trumpowi swoją lojalność, to by zachował swoje stanowisko, odpowiedział: "nie wiem".
Były szef FBI przyznał, że pokazywał swojej notatki z rozmów z Donaldem Trumpem nie tylko w Departamencie Sprawiedliwości. Przekazał je również swojemu przyjacielowi, który miał je udostępnić prasie.
- Rozmawiałem z prokuratorem generalnym, wyraziłem swoje zaniepokojenie działaniami Trumpa - odpowiedział Comey.
Republikańska senator Susan Collins wyraziła zdanie, że jest zadziwiona odpowiedzią Jamesa Comey'a na prośbę prezydenta USA o zakończenie śledztwa ws. Michaela Flynna. Spytała, czy później poszedł on do Departamentu Sprawiedliwości by ktoś wytłumaczył Trumpowi, że prezydent musi lepiej rozumieć swoją rolę w stosunku do FBI.
James Comey stwierdził, że nie chciał, by prośba Donalda Trumpa by zakończyć śledztwo w sprawie Michaela Flynna dotarła do jego pracowników, ponieważ mogłoby to negatywnie wpłynąć na ich pracę.
Pytania zadaje demokratyczny senator Ron Wyden.
Według Comey'a Donald Trump powiedział, że dobrze by było, by dochodzenie w sprawie ingerencji Rosjan nic nie wykazało. Jednak Trump miał dodać również, że jeżeli ktoś z jego "satelitów" zrobił coś nie tak, to dobrze, by to wyszło na jaw. Słowem "satelici" miał określić swoich współpracowników.
James Comey podkreślił, że nie wie, czy ktoś inny potrafiłby wówczas powiedzieć otwarcie prezydentowi USA "nie panie prezydencie, tak nie wolno".
Zadawanie pytań rozpoczął senator Marco Rubio.
Pytany przez Donalda Trumpa o śledztwo w sprawie Michaela Flynna James Comey odpowiedział, że "zobaczy co da się z tym zrobić", by przerwać tę rozmowę. Jak przyznał jednak, dziś zareagowałby inaczej, "twardziej".
- Myślę, że prezydent Trump był sfrustrowany, że śledztwo rosyjskie zajmuje tak dużo czasu i energii - stwierdził były szef FBI.
Zadawanie pytań rozpoczęła demokratyczna senator Dianne Feinstein.
Wśród zapisków były słowa prezydenta Trumpa, że Michael Flynn "to fajny facet" i że "ma nadzieję", że śledztwo w jego sprawie zostanie zakończone. Comey przyznał, że uznał te słowa za nakaz.
Senator Risch czyta na głos fragmenty notatek byłego szefa FBI z jego rozmów z Donaldem Trumpem.
Zadawanie pytań rozpoczął republikański senator Jim Risch. - Ameryka potrzebuje więcej takich osób jak Pan, bardzo takich ludzi potrzebuje - zaczął.
James Comey powiedział, że celowo zapisywał notatki ze spotkań z Donaldem Trumpem w ten sposób, by mogły zostać one później ujawnione, a więc nie zawierały informacji objętych tajemnicą.
James Comey powiedział, że może się mylić, ale odniósł wrażenie, że Donald Trump spotykając się z nim i powtarzając mu, że chce by został na stanowisku szefa FBI, próbował "uzyskać coś w zamian za to".
Comey zaznaczył, że mimo wcześniejszych rozmów z dwoma wcześniejszymi prezydentami USA, potrzebę stworzenia notatek miał jedynie po spotkaniach z Donaldem Trumpem.
- Z wielu powodów się zdecydowałem na szczegółowe zapisanie wszystkiego - zaznaczył były szef FBI. Wymienił wśród nich m.in. samą osobę prezydenta USA, ponieważ obawiał się, że "może on skłamać".
James Comey został spytany co takiego było w jego spotkaniu z Donaldem Trumpem, że zaraz po spotkaniu zaczął spisywać jego przebieg.
Przewodniczący komisji senator Burr zakończył zadawanie pytań, głos przejął wiceprzewodniczący senator Warner.
Były szef FBI od części pytań uchyla się odpowiadając, że nie może odpowiedzieć na nie na jawnym przesłuchaniu.
James Comey powiedział, że FBI starało się ostrzegać wszystkie ofiary ataków hakerskich, ale Agencja nie miała bezpośredniego dostępu do ich zaatakowanych komputerów.
- O pierwszym ataku w cyberprzestrzeni, związanym z Rosją, dowiedziałem się o nim pod koniec lata 2015 roku - powiedział Comey. Zaznaczył, że był to "potężny atak" a zaatakowane zostały setki, a być może ponad tysiąc amerykańskich podmiotów.
Senator Burr spytał, w którym momencie normalne kontakty z przedstawicielami obcych państw zaczynają być zagrożeniem kontrwywiadowczym. Były szef FBI odpowiedział, że "wszystko zależy od oceny".
Comey uniknął odpowiedzi na pytanie czy uważa, że Donald Trump próbował utrudniać śledztwo w sprawie prezydenckiego doradcy Michaela Flynna. Zaznaczył, że ocena ta nie należy do niego.
Na pierwsze pytanie James Comey odpowiedział, że nie ma on żadnych wątpliwości, że Rosja próbowała ingerować w amerykańskie wybory prezydenckie w 2016 roku.
Zadawanie pytań rozpoczął senator Burr.
- Bardzo tęsknię za byciem częścią FBI, ale ta organizacja doskonale poradzi sobie beze mnie i będzie trwała znacznie dłużej, niż ja - zaznaczył Comey. - Amerykanie muszą pamiętać, że FBI jest niezależne, silne i uczciwe - dodał.
Comey zaznaczył, że zaskoczyło go następnie nagłe zwolnienie go z funkcji szefa FBI oraz zmieniające się, podawane powody tego zwolnienia.
- Prezydent powtarzał wielokrotnie, że świetnie wykonuję swoją pracę i że ma nadzieję, że pozostanę na stanowisku - powiedział Comey o Donaldzie Trumpie.
James Comey został zaprzysiężony przed rozpoczęciem przesłuchania. Rozpoczął od złożenia oświadczenia.
- To nie jest polowanie na wiedźmy. To próba obrony naszego kraju przed nowymi zagrożeniami, które najprawdopodobniej nie znikną same z siebie - podkreślił Warner.
- Nie zawsze się zgadzaliśmy, ale nigdy nie miałem najmniejszego powodu by wątpić w Pana integralność moralną i inteligencję - senator Warner zwrócił się do szefa FBI. - To, jak został Pan zwolniony przez prezydenta, jest absolutnie szokujące - dodał.
- Nie możemy nikomu i niczemu przeszkodzić nam w dotarciu do prawdy - podkreślił demokratyczny senator Mark Warner.
- Słyszeliśmy o czym donosiła prasa przez kilka ostatnich tygodni. Dzisiaj ma Pan okazję, by to wszystko wyjaśnić - powiedział do szefa FBI senator Richard Burr.
Szef FBI James Comey pojawił się na sali.
W środę, na dzień przed przesłuchaniem przed komisją Senatu USA do spraw wywiadu, były szef FBI James Comey potwierdził w pisemnym oświadczeniu, że prezydent Donald Trump prosił o zablokowania śledztwa w sprawie jego byłego doradcy ds. bezpieczeństwa Michaela Flynna. Były szef FBI zamieścił na stronach internetowych komisji Senatu oświadczenie, w którym przedstawia niektóre kwestie, jakie poruszy podczas przesłuchania. Według Comeya Trump miał prosić go podczas obiadu w Białym Domu 27 stycznia, by wygasił postępowanie w sprawie kontaktów Flynna z przedstawicielami rosyjskich władz. Prezydent miał powiedzieć: - Potrzebuję lojalności. Oczekuję lojalności. Później miał zapytać Comeya, czy chce pozostać dyrektorem FBI.
Szefowie trzech agencji wywiadu USA i zastępca prokuratora generalnego podczas przesłuchania w środę przed senacką komisją wywiadu zaprzeczyli sugestiom, jakoby prezydent Donald Trump w rozmowach wywierał na nich presję. Nie chcieli jednak podzielić się szczegółami dotyczącymi tych rozmów. Dyrektor Wywiadu Narodowego USA Dan Coats, pełniący obowiązki dyrektora FBI Andrew McCabe, dyrektor Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) Mike Rogers i zastępca prokuratora generalnego Rod Rosenstein składali w środę zeznania podczas otwartej sesji komisji senackiej.
Transmisja wysłuchania szefa FBI W TVN24 BiS
Wolne miejsce czeka już na Comeya.
James Comey, w 2013 roku mianowany na 10-letnią kadencję dyrektora FBI przez poprzedniego prezydenta Baracka Obamę, po niecałych czterech latach urzędowania został niespodziewanie zwolniony ze stanowiska 9 maja przez nowego prezydenta Donalda Trumpa.
O swoim zwolnieniu Comey, siódmy w historii dyrektor FBI, dowiedział się z telewizji. Swoją decyzję Trump uzasadnił przekonaniem prokuratora generalnego Jeffa Sessionsa, że Comey "nie jest w stanie skutecznie kierować" FBI. Później prezydent podawał inne, niekiedy wzajemnie wykluczające się wyjaśnienia.
Zwolnienie Michaela Flynna
Przed czwartkowym posiedzeniem Senacka Komisja ds. Wywiadu ujawniła oświadczenie wstępne byłego dyrektora FBI, w którym opisuje on swoje spotkania z Trumpem. Podczas tych spotkań prezydent miał domagać się, by Comey zobowiązał się do lojalności wobec niego, a nie amerykańskiej konstytucji, czemu Comey się sprzeciwił. Oświadczenie wstępne Comeya zawiera znany już z doniesień medialnych opis jego spotkania z Trumpem w Gabinecie Owalnym Białego Domu 14 lutego, a więc dzień po zwolnieniu Michaela Flynna ze stanowiska prezydenckiego doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego. Trump miał poprosić swoich najbliższych współpracowników o pozostawienie go sam na sam z dyrektorem FBI, a następnie poprosić Comeya, aby ten "dał sobie spokój" z dalszym dochodzeniem wobec Flynna. Po tej rozmowie Comey sporządził notatkę służbową z przebiegu spotkania i zostawił ją na przechowanie w siedzibie FBI. W oświadczeniu wstępnym były dyrektor FBI wyjaśnił, że słowa prezydenta zrozumiał jako próbę nakłonienia go do zakończenia śledztwa w sprawie zatajenia przez Flynna szczegółów na temat jego kontaktów z ambasadorem Rosji w Waszyngtonie, Siergiejem Kislakiem. Comey ujawnia także nieznane wcześniej szczegóły rozmowy telefonicznej z Trumpem przeprowadzonej 30 marca, a więc półtora miesiąca po spotkaniu w Białym Domu. Comey twierdzi, że podczas tej rozmowy Trump narzekał, iż podejrzenia wobec jego sztabu wyborczego o kontakty z przedstawicielami Kremla utrudniają mu rządzenie, i miał zapytać Comeya: "Co możemy z tym zrobić?". Zdaniem ekspertów prawnych, jeśli prezydent Trump rzeczywiście wywierał naciski na dyrektora FBI w celu zakończenia śledztwa, może to posłużyć jako podstawa do wysunięcia wobec niego zarzutu utrudniania dochodzenia. Notatka służbowa agenta FBI sporządzona bezpośrednio po rozmowie z osobą ważną dla śledztwa jest traktowana w prawie amerykańskim jako materiał dowodowy w procesie kryminalnym. W odniesieniu do prezydenta taki zarzut może być podstawą do rozpoczęcia wobec niego procedury impeachmentu.
Sprawdzian dla demokratów i republikanów
Czwartkowe przesłuchanie Comeya będzie sprawdzianem także dla Demokratów i Republikanów zasiadających w senackiej komisji ds. wywiadu. W przeciwieństwie do skłóconej komisji ds. wywiadu w Izbie Reprezentantów, była ona dotąd wskazywana jako wzór ponadpartyjnej współpracy w dążeniu do prawdy. Demokraci z jednej strony poddawani są naciskom przez radykalne "doły partyjne", by wytoczyć przeciw Trumpowi "ciężką artylerię" w postaci groźby impeachmentu, a z drugiej obawiają się wysuwanych przez Trumpa i jego zwolenników oskarżeń o urządzanie "polowania na czarownice". Republikanie także są w niełatwej sytuacji. Unikanie na posiedzeniach pytań związanych z zarzutami wobec sztabu wyborczego Trumpa może spowodować oskarżenie ich o próbę tuszowania niewygodnych faktów, z kolei zbyt agresywne zgłębianie kwestii ewentualnych powiązań współpracowników Trumpa z Rosją może ich narazić na odwet ze strony prezydenta i jego sojuszników.
Wydarzenie ważne dla mediów i polityków
W sondażu przeprowadzonym na zlecenie portalu Politico przez ośrodek Morning Consult wśród Amerykanów zarejestrowanych do głosowania, 9 maja, a więc bezpośrednio po zwolnieniu Comeya ze stanowiska, 35 proc. badanych oceniało decyzję prezydenta w tej sprawie jako słuszną, 33 proc. było przeciwnego zdania, a 32 proc. nie miało opinii lub nie słyszało o tej sprawie. Zdaniem bardziej sceptycznych politologów wyniki sondażu, a zwłaszcza wysoki odsetek respondentów bez wyrobionej opinii, są ostrzeżeniem, że czwartkowe wystąpienie Comeya przed komisją Senatu może okazać się ważnym wydarzeniem tylko dla mediów i polityków, a rozczarowaniem dla całej reszty społeczeństwa.
Autor: arw,mm/mtom / Źródło: PAP