Teheran dostał ultimatum. Jest decyzja o wznowieniu negocjacji

Ajatollah Ali Chamenei na billboardzie na Placu Enqelab w Teheranie
Irański program atomowy (wideo archiwalne)
Źródło: Reuters Archiwum
Iran ogłosił, że we wtorek wznowi rozmowy nuklearne z Francją, Niemcami i Wielką Brytanią. Spotkanie ma odbyć się na szczeblu wiceministrów spraw zagranicznych. Teheran podjął taką decyzję pod groźbą przywrócenia międzynarodowych sankcji na Iran za łamanie ograniczeń programu atomowego.

Zamiar wznowienia negocjacji ogłosiło w piątek ministerstwo spraw zagranicznych Iranu. Nie wskazano jeszcze na lokalizację spotkania.

Decyzję MSZ w Teheranie ogłosiło po piątkowej rozmowie telefonicznej szefów dyplomacji Francji - Jean-Noela Barrota, Wielkiej Brytanii - Davida Lammy'ego, Niemiec - Johanna Wadephula i wysokiej przedstawicielki Unii Europejskiej do spraw polityki zagranicznej Kai Kallas wraz z ich irańskim odpowiednikiem Abbasem Aragczim.

Decyzja pod presją

Rozmowa odbyła się w kontekście groźby, że Francja, Niemcy i Wielka Brytania przywrócą sankcje międzynarodowe na Iran, jeśli Teheran nie będzie chciał osiągnąć rozwiązania dyplomatycznego przed końcem sierpnia lub nie skorzysta z możliwości przedłużenia rozmów.

Francja, Niemcy i Wielka Brytania są sygnatariuszami tzw. Wspólnego Kompleksowego Planu Działania (JCPOA), który miał ograniczyć irański program wzbogacania uranu w zamian za zniesienie części międzynarodowych sankcji. Porozumienie podpisano również z udziałem Rosji, Chin i Stanów Zjednoczonych. USA wycofały się jednak z układu w 2018 r., za pierwszej prezydentury Donalda Trumpa.

Z powodu tej decyzji Waszyngton nie może samodzielnie uruchomić tzw. mechanizmu "snapback", czyli przywrócenia sankcji w przypadku stwierdzenia naruszeń umowy przez Iran. Mechanizm ten jest jednak nadal dostępny dla pozostałych stron JCPOA, a jego zastosowanie pozostaje możliwe do 18 października – daty formalnego wygaśnięcia kluczowych postanowień porozumienia.

Przekroczone limity

Tymczasem według Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) Iran znacząco przekroczył limity określone w umowie. Z raportu agencji z jesieni 2024 roku wynika, że kraj ten zwiększył zapasy wzbogaconego uranu, w tym materiału o czystości 60 proc. - bliskiej poziomowi 90 procent, potrzebnemu do produkcji broni jądrowej.

Po czerwcowych atakach Izraela na irańskie instalacje nuklearne i wojskowe oraz uderzeniach USA na trzy obiekty irańskiego programu jądrowego Iran zawiesił współpracę z MAEA i wydalił jej inspektorów.

Szef irańskiej dyplomacji Abbas Aragczi oświadczył w lipcu, że Teheran jest gotów wznowić negocjacje nuklearne ze Stanami Zjednoczonymi, jeśli otrzyma gwarancje bezpieczeństwa i zapewnienie, że nie dojdzie do kolejnych ataków na jego infrastrukturę.

Irański program nuklearny
Irański program nuklearny
Źródło: PAP
Czytaj także: