17 września na Białorusi będzie obchodzony Dzień Jedności Narodowej. Służby prezydenta Alaksandra Łukaszenki uzasadniają podpisanie dekretu w tej sprawie "historyczną sprawiedliwością". Zdaniem polskiego IPN, "17 września 1939 był i pozostanie symbolem zbrodniczej współpracy Hitlera i Stalina przeciw wolnym narodom Europy".
17 września na Białorusi jest oficjalnie uważany za dzień "zjednoczenia Białorusi Zachodniej z białoruską SRR, będącą częścią ZSRR". W tym dniu, w 1939 roku, wschodnie ziemie II RP zostały zaatakowane przez ZSRR, a następnie włączone do sowieckiej Białorusi. Na Białorusi do dzisiaj oficjalna historiografia określa te wydarzenia jako przyłączenie ziem zachodniej Białorusi do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (ZSRR).
Prezydent Alaksandr Łukaszenka podpisał dekret wprowadzający nowe święto, Dzień Jedności Narodowej, w poniedziałek. Nie będzie on dniem wolnym od pracy.
"Wybór daty podkreśla łączność pokoleń, niewzruszoność i samowystarczalność białoruskiego narodu i państwowości" – poinformowały służba prasowa Łukaszenki. Jak podała, "dzień ten stał się aktem historycznej sprawiedliwości dla narodu białoruskiego - rozdzielonego wbrew jego woli w 1921 roku na mocy pokoju ryskiego – i na zawsze utrwalił się w narodowej tradycji historycznej". Komunikat zacytowała państwowa agencja BiełTA.
Według tego oświadczenia "odbudowana w 1939 roku jedność pozwoliła Białorusi wytrwać w latach Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (1941-1945), zająć chlubne miejsce w społeczności międzynarodowej i stać się jednym z założycieli ONZ".
"Symbol współpracy Hitlera i Stalina"
W odpowiedzi na decyzję władz w Mińsku, polski IPN oświadczył, że "17 września 1939 był i pozostanie symbolem zbrodniczej współpracy Hitlera i Stalina przeciw wolnym narodom Europy".
"17 września 1939 Stalin wypełnił wobec Hitlera zobowiązania wynikające z tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow. Agresja Armii Czerwonej pozwoliła Rzeszy Niemieckiej na przyspieszenie podboju Polski. 17 września 1939 był i pozostanie symbolem zbrodniczej współpracy Hitlera i Stalina przeciw wolnym narodom Europy" – podał IPN, zaznaczając w tytule komentarza, że 17 września 1939 roku to "Święto Jedności Dwóch Totalitaryzmów".
"Demonstracją przyjaźni obu agresorów stała się wspólna defilada niemiecko-sowiecka w Brześciu nad Bugiem. Współpraca niemiecko-sowiecka przyniosła zniewolenie milionów obywateli Rzeczypospolitej Polskiej – także mniejszości narodowych. Jej owocem było następnie zniewolenie innych państw i regionów" – zwrócił uwagę Instytut, dodając też, że Rzesza Niemiecka i Związek Sowiecki rozpoczęły na okupowanych ziemiach politykę represji, zbrodni i ludobójstwa.
"Ogłoszenie rocznicy 17 września 1939 roku 'dniem jedności narodowej' Białorusi poniewiera pamięć nie tylko polskich, ale także białoruskich i innych ofiar obu systemów totalitarnych. W istocie 17 września 1939 roku to 'dzień jedności dwóch totalitaryzmów'" – podsumował Instytut.
Decyzję władz Białorusi skomentował także chargé d'affaires ambasady Stanów Zjednoczonych w Polsce Bix Aliu. "Kuriozalny pomysł reżimu Łukaszenki, aby ogłosić "świętem" rocznicę ataku ZSRR na Polskę przeprowadzonego w porozumieniu z nazistami, świadczy o kompletnym oderwaniu od rzeczywistości i jest kolejnym dowodem na to, jak niebezpieczne i antydemokratyczne są "władze" Białorusi" – napisał na Twitterze.
Stracone Kresy Wschodnie
W 2021 roku miną 82 lata od agresji Związku Sowieckiego na Polskę, w wyniku której Polacy stracili Kresy Wschodnie: Wileńszczyznę, Nowogródczyznę, Polesie, Wołyń i część Galicji Wschodniej, w tym Lwów i województwo lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie. Armia Czerwona wkraczając 17 września 1939 roku na tereny II Rzeczypospolitej realizowała tajne porozumienie z III Rzeszą Niemiecką, co ostatecznie doprowadziło do rozbioru osamotnionej w walce Polski.
Historiografia sowiecka przekonywała, że 17 września 1939 roku Armia Czerwona rozpoczęła "wyzwalanie terenów wschodniej Białorusi i Ukrainy".
22 czerwca 1941 roku miał początek operacji "Barbarossa", czyli atak III Rzeszy Niemieckiej na Związek Sowiecki. Następujący po tym dniu okres II wojny światowej (1941-45) - kiedy walczyły ze sobą te dwa państwa - jest nazywany w Rosji, na Białorusi i większości krajów byłego ZSRS Wielką Wojną Ojczyźnianą.
Źródło: PAP, tvn24.pl