W sobotę 16 listopada poznaliśmy laureatów pierwszej nagrody poetyckiej imienia Wisławy Szymborskiej. Zostali nimi Krystyna Dąbrowska za tomik "Białe krzesła" i Łukasz Jarosz za książkę "Pełna krew". Laureaci otrzymali statuetkę zaprojektowaną przez pracownię Teren Prywatny (Anna Grzywa i Marcin Przybyłko) oraz 200 tysięcy złotych.
Wisława Szymborska urodziła się 2 VII 1923 r. w Kórniku w Poznańskiem. Od 1931 r. mieszkała w Krakowie, w latach 1945–1948 studiowała filologię polską i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Debiutowała w marcu 1945 wierszem Szukam słowa, ogłoszonym w dodatku do "Dziennika Polskiego". W latach 1953-1981 pracowała w krakowskim tygodniku "Życie Literackie", gdzie prowadziła dział poezji i stałą rubrykę Lektury nadobowiązkowe (wznowioną później na łamach dodatku do "Gazety Wyborczej").
Wydała 13 tomików wierszy: Dlatego żyjemy (1952), Pytania zadawanie sobie (1954), Wołanie do Yeti(1957), Sól (1962), Sto pociech (1967), Wszelki wypadek (1972), Wielka liczba (1976), Ludzie na moście(1986), Koniec i początek (1993, 1996), Chwila (2002), Dwukropek (2005), Tutaj (2009) oraz wydany pośmiertnie, choć niedokończony tom Wystarczy (2012).
Jej wiersze zostały przetłumaczone na ponad czterdzieści języków. Publikowała także przekłady poezji, głównie z francuskiego i niemieckiego.
"(...) nie można się jej naczytać do syta"
W 1995 roku została laureatką Nagrody Herdera. Laudację wygłosił profesor uniwersytetu w Getyndze Reinhard Lauer, który powiedział wówczas: "Jej poezja trzyma w napięciu, nie można się jej naczytać do syta. A podczas czytania umysł się odświeża i rozjaśnia, nie sposób nie odkryć, że ésprit polonais jest rodzaju żeńskiego".
Ironia i próżność zwyciężyły
3 października 1996 r. Akademia Szwedzka honoruje Wisławę Szymborską literacką Nagrodą Nobla. W uzasadnieniu pisze: "Jej poezja z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości". Na uroczystości wręczenia Nagrody, w swoim noblowskim wykładzie Poetka powiedziała: "Wysoko sobie cenię dwa małe słowa: »nie wiem«. Małe, ale mocno uskrzydlone".
W 2001 roku Wisława Szymborska przyjęła godność członka honorowego Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury. "Zazwyczaj staram się unikać wszelkich godności, honorów, tytułów, ponieważ wprawiają mnie one w zakłopotanie" - mówiła w czasie uroczystości wręczenia dyplomu w konsulacie amerykańskim w Krakowie. "Ale w tym przypadku próżność zwyciężyła" - wyjaśniła.
W 2011 roku uhonorowano Ją najwyższym odznaczeniem państwowym - Orderem Orła Białego. 14 maja, w ostatnim publicznym występie w czasie Festiwalu Literackiego im. Czesława Miłosza, czytała w kościele Bożego Ciała wiersze wraz z Julią Hartwig, Larsem Gustafssonem i Aśokiem Wadźpejim. Wisława Szymborska zmarła we śnie w swoim mieszkaniu w Krakowie 1 lutego 2012 roku.
Autor: Fundacja Wisławy Szymborskiej/rp / Źródło: tvn24.pl