Boże Narodzenie jest jednym ze świąt nakazanych. To oznacza, że 25 grudnia katolicy mają obowiązek uczestniczyć w mszy świętej. W tym roku, ze względu na pandemię, biskupi wydali w tej sprawie dekrety, w których określają, do kiedy zwalniają wiernych z udziału w nabożeństwach.
Im bliżej świąt Bożego Narodzenia, tym więcej pytań o to, jak będą one wyglądały w czasie pandemii. Pod koniec listopada premier Mateusz Morawiecki poinformował o obostrzeniach, które będą obowiązywały podczas rodzinnych spotkań przy wigilijnym stole. Ale co z udziałem w uroczystościach kościelnych, które dla katolików są nieodłącznym elementem świąt? Głos zabrali biskupi.
Święta inne niż zwykle
W związku z obowiązującymi w kraju obostrzeniami sanitarnymi, w tym z limitem jednej osoby na 15 m kw. w świątyniach w czasie nabożeństw, biskupi wydali stosowne dekrety, które zwalniają wiernych z obowiązku uczestnictwa w mszy świętej w niedziele i święta nakazane, a takimi są właśnie święta Bożego Narodzenia. Część hierarchów w ostatnich dniach przedłużyła dyspensę do 27 grudnia. Inni wydali ją jeszcze w październiku wraz z wprowadzeniem w kraju stref do czasu ich funkcjonowania. Są też i takie diecezje, gdzie wciąż obowiązuje dyspensa wydana jeszcze na wiosnę w czasie pierwszej fali pandemii. Już wiadomo, jak wygląda to w poszczególnych diecezjach.
Dyspensa do 27 grudnia
Metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś 26 listopada przedłużył dyspensę od obowiązku uczestnictwa we mszy świętej w niedziele i święta nakazane wszystkim wiernym archidiecezji łódzkiej i osobom przebywającym w tym czasie na jej terenie.
"Jak dobrze wiecie, liczba zakażeń i spowodowanych nimi zgonów pozostaje ciągle bardzo wysoka – o wiele wyższa, niż było to w marcu, gdy po raz pierwszy przesłałem do Was pierwsze zarządzenie dotyczące zasad bezpiecznego sprawowania i przeżywania liturgii w parafiach. Dziś po upływie dziewięciu miesięcy zachodzi pilna potrzeba, aby te zarządzenia przypomnieć i zaktualizować" – wyjaśnił abp Ryś.
Jako administrator apostolski diecezji kaliskiej abp Ryś dyspensę od obowiązku uczestnictwa w mszy św. w niedzielę i święta nakazane przedłużył także "wszystkim wiernym diecezji kaliskiej i osobom przebywającym w tym czasie na jej terenie". Zapewnił jednocześnie, że świątynie "będę otwarte dla wiernych, którzy zdecydują się uczestniczyć w nabożeństwach". Zalecił m.in., żeby spowiedź odbywała się "poza konfesjonałem: w prezbiterium lub bocznej nawie kościoła, bądź w zakrystii lub na zewnątrz kościoła".
Podobny dekret przedłużający dyspensę do 27 grudnia wydał także ordynariusz koszalińsko-kołobrzeski bp Edward Dajczak. "W nawiązaniu do dyspensy z dnia 16 października 2020 r., znak: B23 – 26/20, mając na uwadze trwające wciąż zagrożenie zdrowia i życia w związku z wystąpieniem stanu epidemii, zgodnie z kanonami 87 § 1 i 1248 § 2 Kodeksu prawa kanonicznego przedłużam dyspensę od obowiązku uczestniczenia w mszy świętej w niedziele i święta nakazane do dnia 27 grudnia 2020 r. i jednocześnie rozszerzam ją na wszystkich wiernych diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej i inne osoby przebywające w tym czasie na terenie diecezji" – czytamy w dekrecie. Bp Dajczak zachęcił jednocześnie osoby korzystające z dyspensy do trwania na osobistej i rodzinnej modlitwie i do duchowej łączności ze wspólnotą Kościoła przez transmisje radiowe, telewizyjne lub internetowe.
Zwolnieni z udziału w mszy już od października
W innych diecezjach, jak np. archidiecezja poznańska, dyspensy udzielono wraz z wprowadzeniem stref żółtej i czerwonej. "W związku z nowymi obostrzeniami sanitarnymi podczas zgromadzeń religijnych udzielam dyspensy od obowiązku uczestnictwa w mszy św. w niedzielę i święta nakazane wszystkim wiernym archidiecezji poznańskiej oraz wiernym przebywającym na terenie archidiecezji poznańskiej do czasu zniesienia ograniczeń" – napisał 15 października w dekrecie abp Stanisław Gądecki.
Dzień później podobny dekret wydał kard. Kazimierz Nycz. "Zgodnie z ujednoliconą na poziomie Episkopatu Polski formułą udzielam dyspensy od obowiązku uczestnictwa w mszy św. w niedziele i święta nakazane, na terenie Archidiecezji Warszawskiej. Przypominam wiernym, że skorzystanie z dyspensy oznacza, iż nieobecność na mszy św. nie jest grzechem" – wyjaśnił hierarcha
Metropolita lubelski abp Stanisław Budzik udzielił dyspensy do obowiązku uczestnictwa w mszy świętej w niedziele i święta od niedzieli 18 października do odwołania. Identyczne wydali także w październiku m.in. metropolita białostocki abp Tadeusz Wojda, metropolita szczecińsko-kamieński abp Andrzej Dzięga, biskup diecezji siedleckiej Kazimierz Gurda oraz ordynariusz częstochowski abp Wacław Depo. Ten ostatni przypomniał jednocześnie, że od wiosny w archidiecezji częstochowskiej "obowiązuje nadal dyspensa od niedzielnego i świątecznego uczestnictwa w mszy świętej dla osób w podeszłym wieku, osób z objawami infekcji (np. kaszel, katar, podwyższona temperatura itp.), osób, które czują wielką obawę przed zarażeniem". W październiku dekret w sprawie dyspensy od mszy św. w niedzielę i święta do czasu trwania pandemii wydał również metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. Wspomniał w nim o możliwości, "po konsultacji z zainteresowanymi chorymi i ich rodzinami odwiedzin kapłana z sakramentami w ich domu".
Tu od wiosny nic się nie zmieniło
Są też takie diecezje, gdzie wciąż obowiązują dyspensy wydane jeszcze w czasie pierwszej fali epidemii na wiosnę. "Udzielona na początku pandemii dyspensa od niedzielnego i świątecznego uczestnictwa we mszy św. nadal obowiązuje, tym bardziej w związku z ograniczeniami dotyczącymi liczby uczestników zgromadzeń religijnych w strefie czerwonej" – napisał w dekrecie 16 października ordynariusz warszawsko-praski bp Romuald Kamiński. Podkreślił w nim, że przestrzeganie konkretnych reguł bezpieczeństwa i higieny jest wyrazem miłości i wzajemnej odpowiedzialności. Poruszając temat spowiedzi, bp Kamiński podkreślił, że w diecezji warszawsko-praskiej nie wolno używać tzw. konfesjonałów zamkniętych (szafowych), a w konfesjonałach tradycyjnych – na kratkach od strony penitenta należy umieścić folie ochronne i wymieniać je przynajmniej raz w tygodniu. "Należy także umieścić środek do dezynfekcji z dozownikiem rozpylającym, prosząc penitentów, aby każdy po sobie zdezynfekował folię" – dodał.
Tych, którzy ze względów na pandemię nie pojawiają się w kościele, biskupi zachęcają do korzystania z transmisji liturgii eucharystycznej w radiu, telewizji i za pośrednictwem internetu.
Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock