Komisja sejmowa odrzuciła kandydaturę Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz na stanowisko RPO

W czasie czwartkowego posiedzenia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka posłowie wysłuchali wystąpienia kandydatki na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich. W swoim programie Zuzanna Rudzińska-Bluszcz oświadczyła, że chce być rzecznikiem wszystkich stron. W czasie wystąpienia wskazała na kilka wyzwań strategicznych dla praw i wolności w Polsce w dziedzinach: edukacji, ochrony zdrowia, wsparcia dla seniorów, ochrony środowiska i zmian klimatycznych oraz bezpieczeństwa w internecie.

Podkreśliła, że "chciałaby, aby ten urząd – na miarę XXI wieku – był otwarty, a nie odległy siłą swojego autorytetu i powagi".

W głosowaniu nad jej kandydaturą wzięło udział 22 posłów. Za przyjęciem wniosku było dziewięciu posłów, przeciw trzynastu. Nikt nie wstrzymał się od głosu. W konsekwencji Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka negatywnie zaopiniowała wniosek w sprawie powołania Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich.

Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości dotyczący zbadania konstytucyjności ustawowego przedłużenia kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich, która zgodnie z art. 209 ust. 1 Konstytucji RP wynosi 5 lat.

Reprezentantami wnioskodawcy zostali posłowie PiS Przemysław Czarnek i Marek Ast.

Zgodnie z ustawą o Rzeczniku Praw Obywatelskich "dotychczasowy rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego". Kadencja Adama Bodnara upłynęła 9 września.

Ast mówił w rozmowie z TVN24, że "w momencie, kiedy Sejm nie dokona wyboru Rzecznika Praw Obywatelskich, od nowa wyznacza się termin do zgłaszania (kandytadów) i to jest czas, żeby nowy Rzecznik Praw Obywatelskich mógł zostać wybrany". 

Pytany, co w sytuacji, gdy TK stwierdzi, że nie może być pełniącego obowiązki Rzecznika Praw Obywatelskich, odpowiedział, że "nie wie, kiedy na ten temat wypowie się Trybunał Konstytucyjny, bo to już jest kwestia tego, jaki termin zostanie wyznaczony".

Dodał, że Sejm w tej chwili na pewno będzie pracować nad tym, aby jak najszybciej wyłonić RPO. - Natomiast kwestia rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego jest też kwestią na przyszłość, żebyśmy w przyszłości takich wątpliwości nie mieli - wyjaśnił. 

Pytany, czy obóz rządzący daje sobie furtkę, żeby bez Senatu większość sejmowa wyznaczyła nowego pełniącego obowiązki RPO, odparł, że "to są spiskowe teorie".

- To przedziwna konstrukcja. PiS próbuje unieważnić funkcjonowanie Adama Bodnara poprzez Trybunał Konstytucyjny, bo nie są w stanie poprzeć kandydata społecznego - ocenił poseł Koalicji Obywatelskiej Robert Kropiwnicki. 

Dodał, że PiS zapomina o tym, że rzecznik jest dla ludzi, a nie dla polityków. - Jest świetna kandydatka zgłoszona przez dwa kluby, poparta przez ponad 700 organizacji pozarządowych. Oni nie chcą jej uznać i kombinują, jak wykluczyć Bodnara z funkcji, a równocześnie nie mają swojego kandydata - zaznaczył. 

Do 10 sierpnia posłowie mogli zgłaszać kandydatury na następcę Adama Bodnara. Kluby Koalicji Obywatelskiej i Lewicy zgłosiły w Sejmie kandydaturę mecenas Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz wspartą przez blisko 700 organizacji społecznych.

Rzecznika Praw Obywatelskich powołuje Sejm za zgodą Senatu na wniosek marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów. Jeżeli Senat odmówi wyrażenia zgody na powołanie rzecznika (na podjęcie uchwały wyrażającej zgodę lub sprzeciw ma miesiąc), Sejm powołuje na stanowisko rzecznika inną osobę. Zuzanna Rudzińska-Bluszcz pracuje jako koordynatorka strategicznych postępowań sądowych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Od 10 lat – zarówno w imieniu RPO, jak i wcześniej pro bono – występuje w sądach w imieniu konkretnych ludzi w sprawach dotyczących praw osób z niepełnosprawnościami, czystego powietrza, praw dzieci i osób starszych, wolności słowa. W 2016 r. weszła jako przedstawicielka Rzecznika do Zespołu Analiz Systemowych przy Prezydencie RP – grona ekspertów działających ponad podziałami w sprawach obywatelskich.