Wybór trzech sędziów w październiku był zgodny z konstytucją, zaś dwóch - niezgodny - orzekł 3 grudnia Trybunał Konstytucyjny. Co jeszcze wynika z orzeczenia Trybunału? Oto pięć najważniejszych punktów.
Trybunał Konstytucyjny badał 3 grudnia ustawę o TK, która była podstawą wyboru przez poprzedni Sejm pięciu nowych sędziów. Pierwotnie zaskarżyło ją PiS, kwestionujące ten wybór, ale potem wycofało skargę.
Skargę ponowili posłowie PO i PSL, a później przyłączył się do niej Rzecznik Praw Obywatelskich.
Oto najważniejsze punkty:
1. Wybór trzech sędziów zgodny z konstytucją, a dwóch - nie
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że niekonstytucyjny jest przepis ustawy o TK w zakresie, w jakim był podstawą wyboru przez poprzedni Sejm dwóch sędziów TK - w miejsce tych, których kadencja wygasa w grudniu.
Wybór pozostałej trójki - w miejsce sędziów, których kadencja minęła w listopadzie - był konstytucyjny.
TK: wybór dwóch sędziów niezgodny z konstytucją
2. Prezydent miał obowiązek niezwłocznie przyjąć ślubowanie od sędziów
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że obowiązkiem głowy państwa jest niezwłoczne odebranie ślubowania od wybranego przez Sejm sędziego TK - wskazał sędzia TK Marek Zubik.
- Nie ulega wątpliwości, że na gruncie konstytucji odebranie ślubowania od nowo wybranego przez Sejm sędziego jest konstytucyjnym obowiązkiem głowy państwa. Właśnie z faktu, że ustawa nie określa żadnego terminu, w którym ma dojść do odebrania ślubowania oznacza to, co jest podstawą europejskiej kultury prawnej, że taki obowiązek należy zrealizować niezwłocznie - podkreślił.
Dodał, że "nie ma żadnych rozsądnych podstaw do przyjęcia jakichkolwiek innych interpretacji przepisu". Zaznaczył, że przepis uzależnia "rozpoczęcie statusu urzędowego sędziego" od ślubowania. - Tym bardziej wzmacnia to obowiązek do niezwłocznego przyjęcia ślubowania - zaznaczył Zubik.
Powiedział, że zwłoka z przyjęciem przez prezydenta ślubowania sędziów TK nie może się wyłącznie opierać o zarzut wadliwości samej podstawy prawnej dokonania wyboru. Jak dodał, rozstrzyganie zarzutu wadliwości ustawy to monopol TK.
"Odebranie ślubowania od nowo wybranego sędziego jest konstytucyjnym obowiązkiem głowy państwa"
3. Osoba wybrana przez Sejm jest sędzią TK w pełnym znaczeniu
Trybunał orzekł, że "na gruncie konstytucji do wyłącznej kompetencji Sejmu należy dokonanie wyboru sędziego TK".
- Osoba wybrana przez Sejm jest sędzią w pełnym tego słowa znaczeniu - wskazał.
4. Brak ograniczenia kadencyjności prezesa TK zgodny z konstytucją
Trybunał nie uznał sprzeczności z konstytucją przepisów m.in. o braku ustawowego określenia długości kadencji prezesa i wiceprezesa TK.
W zgodzie z konstytucją jest także wskazywanie prezydentowi tylko dwóch kandydatów na te funkcje przez Zgromadzenie Ogólne TK.
Zubik o przepisach o współudziale prezydenta w powoływaniu prezesa TK
"Przepis o przedstawianiu prezydentowi kandydatów na prezesa TK jest dostatecznie precyzyjny"
5. Uchwały Sejmu niewiążące dla prezydenta
Uchwały Sejmu, przyjęte przez PiS, o braku mocy prawnej październikowego wyboru pięciu sędziów dotyczą politycznego stanowiska Sejmu i nie wiążą prawnie prezydenta; są aktem o charakterze wewnętrznym - wskazał sędzia Leon Kieres w uzasadnieniu czwartkowego wyroku w sprawie ustawy o TK.
Chodzi o uchwały z 25 listopada, stwierdzające nieważność wyboru pięciu sędziów Trybunału Konstytucyjnego dokonanego w październiku przez Sejm poprzedniej kadencji.Jak wskazał sędzia Kieres, treścią uchwał Sejmu z 25 listopada było "przedstawienie politycznego stanowiska Sejmu w konkretnej sprawie, która w momencie przyjęcia uchwał została oceniona przez Izbę jako doniosła" oraz "niewiążące prawnie wezwanie organu państwa, tj. prezydenta, do określonego działania".
- Uchwały z 25 listopada nie są rozstrzygnięciami o charakterze konkretnym i indywidualnym w ramach tzw. funkcji kreacyjnej Sejmu, która prowadzi do obsadzania i zwalniania stanowisk i funkcji publicznych - dodał Kieres.
Kieres zastrzegł, że uchwały nie były "przedmiotem kontroli" w czwartkowym postępowaniu przed TK i Trybunał się nimi bezpośrednio nie zajmował. Jednak - jak dodał - TK musiał ustalić, jakie skutki prawne ewentualnie miały te uchwały w związku z rozstrzyganą kwestią przepisu ustawy o TK - o wyborze sędziów.
Demonstracje pod siedzibą Trybunału
TK obradował w składzie pięciu sędziów, pod przewodnictwem sędzi Sławomiry Wronkowskiej-Jaśkiewicz; sprawozdawcami byli Leon Kieres i Marek Zubik.
Jednocześnie przed budynkiem Trybunału zebrali się zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy ostatnich zmian wobec tej instytucji. "Chcemy konstytucji, nie rewolucji" - skandowali przeciwnicy. Popierający zmiany wprowadzane przez PiS wołali: "Ratujmy Polskę".
Autor: ts,pk/ja / Źródło: tvn24.pl, PAP