Komisja Wenecka, będąca organem doradczym Rady Europy, wydała opinię dotyczącą procedowanych zmian w Trybunale Konstytucyjnym. W jej ocenie zakończenie kadencji wszystkich sędziów zasiadających w TK byłoby niezgodne z europejskimi standardami. Komisja podkreśliła, że rozwiązania powzięte przez polskie władze muszą być zgodne z zasadą nieusuwalności prawidłowo powołanych sędziów.
W przedstawionej opinii Komisja Wenecka oceniła projekt poprawek do konstytucji dotyczących TK oraz dwóch ustaw w sprawie Trybunału. O wydanie opinii w ich sprawie zwrócił się minister sprawiedliwości Adam Bodnar.
Sejm przyjął ustawy z poprawkami Senatu o zmianach w TK w połowie września, a prezydent Andrzej Duda 7 października zaskarżył je w trybie kontroli prewencyjnej do samego Trybunału Konstytucyjnego. Prace nad projektem zmiany konstytucji toczą się w Senacie.
W dokumencie, opracowanym na podstawie raportów ekspertów Komisji Weneckiej, odnotowano, że projekt poprawki do konstytucji przewiduje usunięcie wszystkich zasiadających obecnie w Trybunale Konstytucyjnym sędziów, włącznie z trzema nieprawidłowo powołanymi. Komisja odnotowała zarazem, że przedstawione poprawki nie mają obecnie szans na uchwalenie.
CZYTAJ WIĘCEJ: Komisja Wenecka zabrała głos w sprawie polskich sędziów
Komisja stwierdziła, że kluczową kwestią jest sprawa udziału trzech nieprawidłowo powołanych sędziów w podejmowaniu decyzji przez TK i że powinna ona jako priorytetowa zostać rozwiązana na poziomie legislacyjnym.
"Należy zapobiec temu, by trzech nieprawidłowo powołanych sędziów decydowało w rozważanych sprawach i otrzymywało nowe" - dodała Komisja Wenecka.
"Radykalne kroki mogą dostarczyć argumentów przyszłej konstytucyjnej większości"
Komisja zwróciła uwagę na to, że pytaniem wynikającym z poprawek do konstytucji jest to, czy można uzasadnić całkowitą odnowę składu Trybunału.
Komisja odpowiedziała: "Podczas gdy cel przywrócenia legalnego składu Trybunału Konstytucyjnego i generalnie naprawy zasad praworządności jest prawnie uzasadniony, kroki wybrane przez polskie władze, by ten cel osiągnąć, muszą pozostać zgodne z europejskimi standardami i rządami prawa".
Takim standardem, przypomniano, jest "nieusuwalność sędziów prawidłowo powołanych".
W ocenie organu doradczego Rady Europy "radykalne kroki, nawet jeśli przyjęte przez konstytucyjną większość mogą wydawać się konieczne, mogą doprowadzić do (...) dostarczenia argumentów przyszłej konstytucyjnej większości, by zrobiła to samo".
"Za każdym razem, gdy w parlamencie znajdzie się większość zdolna do zmiany Konstytucji, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego mogliby się obawiać, że ich kadencja zostanie zakończona, a wszyscy nowi sędziowie zostaną mianowani przez polityczną większość danej chwili" - ostrzegła Komisja.
W przywracaniu praworządności - dodała - "odbudowa publicznego zaufania do instytucji ma najwyższe znaczenie".
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Leszek Szymański/PAP