Niemal kompletna maszyna szyfrująca Enigma znalazła się w Polsce. Muzeum Obrony Wybrzeża Fortu Gerharda w Świnoujściu otrzymało ją od niemieckiego kolekcjonera. To jeden z czterech takich eksponatów w Polsce i kilkunastu w całej Europie.
W forcie prezentowane są 3 z 4 wirników szyfrujących, które były sercem maszyny, fragmenty obudowy, pulpit żarówkowy i blaszana instrukcja obsługi. Każdy z trzech wirników ma taki sam numer A90507, co oznacza, że pochodzą z jednego egzemplarza Enigmy.
Pozostałości maszyny szyfrującej są w dobrym stanie. Jak powiedział dzierżawca Fortu Gerharda i szef znajdującego się tam Muzeum Obrony Wybrzeża Piotr Piwowarczyk, sprawdzono, czy wirniki przewodzą prąd i okazało się, że tak, więc można by ich normalnie używać.
Prezent z zachodu
Elementy Enigmy trafiły do Świnoujścia przed kilkoma dniami. Przekazał je kolekcjoner z Niemiec. Części zostały znalezione kilkanaście lat temu w Heringsdorfie na wyspie Uznam, podczas osuszania fundamentów starego pensjonatu. W 1945 roku miało stacjonować w nim dowództwo rozbitych jednostek wchodzących w skład X Korpusu SS. Jednostki niemieckie należące do tej formacji broniły wtedy Świnoujścia przed nacierającą Armią Czerwoną.
Piwowarczyk powiedział, "że na wirnikach widnieje numer seryjny, po którym można dojść, jaka niemiecka jednostka jej używała." - Na razie wiadomo, że była to jednostka Wehrmachtu. Koledzy z Niemiec wciąż szukają w archiwach informacji o tej konkretnej Enigmie - dodał.
Według Piwowarczyka w Polsce, poza Świnoujściem, elementy Enigmy można jeszcze oglądać w Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu i w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. - W całej Europie jest może kilkanaście niekompletnych egzemplarzy - dodał.
Decydujący czynnik
Enigmę skonstruowano w Niemczech w latach 20. XX wieku dla cywilnej korespondencji handlowej. Wysoka sprawność tego urządzenia szybko doprowadziła do powstania wersji wojskowej, której zaczęła używać armia niemiecka. Enigma uchodziła za maszynę, której szyfr jest nie do złamania.
Polski wywiad zdołał jednak przechwycić na krótki okres jedną z pierwszych wersji maszyny. Trzej polscy matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski zbudowali jej replikę, co pozwoliło na odczytywanie treści niemieckich depesz.
W lipcu 1939 r. polski wywiad przekazał Francuzom i Brytyjczykom swoją wiedzę o niemieckim systemie szyfrowym wraz z precyzyjną kopią Enigmy. Alianci bazując na polskich osiągnięciach byli w stanie rozwinąć metodę odszyfrowywania niemieckiej komunikacji radiowej i niemal przez całą wojnę mieli dostęp do tajnych planów III Rzeszy. Był to jeden z czynników, które przesądziły o klęsce III Rzeszy.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: TVN24