Większa liczba sędziów tworząca pełny skład, nowy sposób głosowania w Trybunale, powierzenie prezydentowi i ministrowi sprawiedliwości możliwości wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przeciwko sędziemu Trybunału. Co jeszcze zmienia - a co pozostawia - podpisana w poniedziałek przez prezydenta nowelizacja ustawy o TK autorstwa PiS? Wyjaśniamy w punktach.
W zeszły wtorek za przyjęciem nowelizacji, wraz z poprawkami, zagłosowało 235 posłów, 181 było przeciw, a 4 wstrzymało się od głosu. W czwartek nad ranem przegłosował ją również Senat - za było 58 senatorów, przeciw 28, a jedna osoba wstrzymała się od głosu.
Co jej przepisy zmienią w pracach Trybunału?
1. Pełny skład TK będzie większy. Inne będą też zasady głosowania przy wydawaniu orzeczeń
Zgodnie z nowelizacją, Trybunał Konstytucyjny co do zasady będzie orzekać teraz w pełnym składzie, liczącym co najmniej 13 na 15 sędziów (dziś jest to co najmniej 9 na 15).
W składzie 7 sędziów będą zaś badane skargi konstytucyjne, pytania prawne sądów oraz sprawy zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała zgody ustawy.
Orzeczenia pełnego składu mają też zapadać większością 2/3 głosów, a nie - jak dziś - zwykłą.
2. Trybunał sam nie wygasi mandatu sędziego TK
Przyjęto również, że Zgromadzenie Ogólne TK nie będzie już stwierdzać wygaśnięcia mandatu sędziego (jak dziś), lecz będzie przygotowywać dla Sejmu wniosek o złożenie mandatu "w szczególnie rażących przypadkach".
3. Prezydent będzie mógł wszcząć "dyscyplinarkę" wobec sędziego
Postępowanie dyscyplinarne wobec sędziego TK można będzie wszczynać także na wniosek prezydenta lub ministra sprawiedliwości (dziś nie mają takiego prawa), nie tylko na wniosek Zgromadzenia Ogólnego TK.
4. Nowi sędziowie TK ślubowanie będą składać - jak dziś - przed prezydentem
W pierwotnym przedłożeniu przygotowanym przez PiS zakładano ślubowanie przed marszałkiem Sejmu. Wnioskodawcy wycofali się z tego pomysłu.
5. Rozpatrywanie spraw - według kolejności wpływu
Terminy rozpatrywania wniosków wyznaczane będą w TK według kolejności wpływu. W postępowaniu wszczętym a niezakończonym przed wejściem w życie noweli rozprawa nie może odbyć się wcześniej niż po 45 dniach od doręczenia uczestnikom zawiadomienia o jej terminie, a w sprawie, w której orzeka pełny skład - po 3 miesiącach.
Co do zasady rozprawa w TK nie mogłaby się odbyć wcześniej niż po 3 miesiącach od doręczenia uczestnikom postępowania zawiadomienia o jej terminie, a w pełnym składzie - po 6 miesiącach. Prezes TK mógłby skrócić te terminy o połowę m.in. w przypadku skargi czy pytania prawnego odnoszących się do bezpośredniego naruszenia wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela.
6. Siedziba bez zmian - Warszawa
W ustawie pozostawiono zapis, że siedzibą TK jest Warszawa, choć w pierwotnym projekcie wykreślono ten przepis, otwierając tym samym drogę do poszukiwań nowej siedziby. Posłowie PiS w trakcie debaty nad projektem nowelizacji tłumaczyli, że to był "test" dla posłów opozycji, co sądzą o pozostałych miastach Polski.
7. Nowelizacja wejdzie w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw
Nie przewidziano żadnego okresu tzw. vacatio legis.
Autor: ts//rzw / Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: tvn24