Zmarł profesor Edmund Wnuk-Lipiński, twórca Instytutu Studiów Politycznych PAN

Edmund Wnuk-Lipiński urodził się w 1944 w Suchej na Pomorzu. Wywodził się z kaszubskiej rodziny. Ukończył socjologię na Uniwersytecie Warszawskim.

W latach 1991-1993 był pierwszym dyrektorem Instytutu Studiów Politycznych PAN, przez wiele lat przewodniczył radzie naukowej tego instytutu. Wykładał w College of Europe (Bruges-Natolin), zasiadał w Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych. Współtworzył Collegium Civitas, był m.in. prezydentem i rektorem tej uczelni w latach 2006-2012. Był członkiem Rady Służby Cywilnej oraz Narodowej Rady Integracji Europejskiej, dyrektorem Instytutu Spraw Publicznych oraz stypendystą m.in. Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, Uniwersytetu Notre Dame (USA) oraz Wissenschaft Kolleg w Berlinie.

Koordynował i brał udział w kilkunastu międzynarodowych projektach badawczych dotyczących elit, struktur społecznych oraz przemian demokratycznych. Autor wielu książek, m.in.: "After Communism", "Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany społecznej", "Values and Radical Social Change", "Granice wolności", "Świat międzyepoki. Globalizacja – demokracja – państwo narodowe" oraz "Socjologia życia publicznego".

W latach 80. był doradcą ds. polityki społecznej NSZZ "Solidarność". Z ramienia opozycji demokratycznej brał udział w obradach Okrągłego Stołu.

Po wyborach kontraktowych kierował zespołem doradców naukowych przy Obywatelskim Klubie Parlamentarnym, który zrzeszał posłów "Solidarności".

W 2011 r. został uhonorowany przez prezydenta Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności naukowo-badawczej, dydaktycznej i społecznej oraz popularyzowanie nauki w Polsce i na świecie.

Nawet politycy, którzy na ogół są podzieleni, dziś mówili jednym głosem. Śmierć profesora Wnuka-Lipińskiego to wielka strata – twierdzili goście programu „Kawa na ławę”. Wszyscy go znali, nie zawsze się z nim zgadzali, ale cenili jego prace i spostrzeżenia.

- Profesor był piękną postacią. Z jednej strony wybitny uczony, naukowiec, a z drugiej postać, która od początku była związana z „Solidarnością” i tym jej etosem – mówił Jarosław Gowin.

Z kolei Jarosław Sellin przypomniał, że profesor był Kaszubem. Polityk cenił jego wyważone opinie.

- To jest charakterystyczne dla społeczności z jakiej się wywodził, bo przecież był Kaszubem. Urodził się w małej wiosce w Borach Tucholskich. Jego przydomek „Wnuk” wskazywał na to, że profesor wywodził się z drobnej szlachty kaszubskiej. Z kolei drugi człon „ Lipiński” to miejsce, gdzie owa szlachta mieszkała - opowiadał Sellin.

- Rzeczywiście od kilku lat chorował, ale i tak jego śmierć nas zaskoczyła - mówi Cezary Obracht-Prondzyński, który znał profesora. Historyk i znawca Kaszub również podkreśla, że Kaszuby zawsze były w sercu Wnuka-Lipińskiego.

- W latach 90. wyjechał do Warszawy i związał się z tamtejszym środowiskiem naukowym, ale to tutaj przyjeżdżał do rodziny na wakacje. Jak to mawiał: chciał odpocząć od warszawskiego kołowrotku i podładować akumulatory - opowiada.

Obracht-Prądzyńsk wspomina też jedno z pierwszych spotkań z profesorem. Wówczas obawiał się, czy uczony z PAN w ogóle znajdzie dal niego czas. - Byłem jeszcze młodym człowiekiem, chciałem żeby profesor doradził mi w jakim kierunku powinienem dalej podążać. A on tak po prostu serdecznie zaprosił mnie na rozmowę. Był skromnym człowiekiem - dodaje Obracht-Prondzyński.

Oprócz pracy naukowej Wnuk-Lipiński zajmował się też pisarstwem. Tworzył powieści science fiction z nurtu fantastyki socjologicznej. Opisywał w nich postawy ludzi w stosunku do państwa totalitarnego.

Jego najgłośniejsza powieścią był wydany w 1988 "Rozpad połowiczny", druga cześć trylogii "Apostezjon".

"Rozpad połowiczny" został w 1988 roku wyróżniony prestiżową Nagrodę im. Janusza A. Zajdla

Autor: dln//rzw / Źródło: PAP, tvn24.pl