"Nie widzę powodów, żeby być biernym"

- Jan Nowak Jeziorański powiedział mi kiedyś: Władku, pamiętaj, życie zaczyna się po 80. Ja powiedziałem: Janku, chyba raczej się zacina. A on na to: co ty masz do powiedzenia? Jesteś osiem lat ode mnie młodszy. Smarkacz jesteś - opowiada Władysław Bartoszewski, dodając, że wiek jest sprawą względną, gdy mowa o życiowej energii.

Choć, jak przyznaje profesor, powoli rezygnuje z różnych zajęć na rzecz budowy dobrych relacji polsko-niemieckich i odbudowy stosunków polsko-żydowskich jako doradca premiera Donalda Tuska.

Chęć porozumienia to nie obietnica zapomnienia

- Nieraz ludzie pytają mnie o budowę mostów, o przezwyciężanie przeszłości. Po pierwsze trzeba to robić w prawdzie i myślę, że trafia się na dobrych partnerów, jeśli oni rozumieją uwarunkowania drugiej strony. Rozumiem kompleksy przyzwoitych Niemców i rozumiem wstyd mniej przyzwoitych, ale oni powinni rozumieć, że były więzień Oświęcimia, który wyciąga rękę do porozumiewania się, nie oznacza do zapomnienia - mówi Bartoszewski.

- Tak się składa, że dziewiąty raz w swoim życiu obchodziłem Boże Narodzenie w warunkach pozbawienia wolności w ośrodku internowania w Jaworzu i wtedy proszono mnie, bo nie mieliśmy duchownego, żebym powiedział coś "wigilijnie". Powiedziałem tak: moi kochani, ja wam nie życzę tego żebyście wyszli szybko, tylko abyście po wyjściu mogli spojrzeć jasno i prosto, nie unikając spojrzenia rodziny. Ale ja im nie mówiłem jak to zrobić, każdy miał to w swoim sumieniu - opowiadał Bartoszewski dodając, że być przyzwoitym, to także nie zaniedbywać, nie być obojętnym na to, co dzieje się wokół nas.

Pewne rzeczy dzieją się po coś

- Jak powiedział mi mój spowiednik, Jan Zieja, jeżeli wyszedłeś z takiego miejsca jak obóz koncentracyjny, to znaczy, że Bóg tak chciał. No bo co innego mógłby powiedzieć ksiądz. I dodał: ale jeżeli Bóg tak chciał, to znaczy, że po coś. Zastanów się po co - żebyś dawał świadectwo i żebyś pomagał innym uniknąć takich cierpień - mówił profesor.

Bartoszewski mówi, że w 1940 roku udało mu się przeżyć dzięki pomocy obcych, życzliwych ludzi. Czy dziś też moglibyśmy liczyć na takie zachowanie? - Nie ma rankingów moralnych. Ja nie wiem ilu jest jakich ludzi, ale ja spotykam na swojej drodze bardzo wielu ludzi dobrych i prawych - stwierdził gość Justyny Pochanke.

Jeśli jednak ktoś zachowuje się "nieprzyzwoicie" lub dzieją się rzeczy, których profesor nie akceptuje, jasno to wyraża. - Uważam, że to, co jest niezgodne z moim sumieniem powinno być przeze mnie, ponieważ jestem człowiekiem pióra, wypowiedziane. Nie widzę żadnego powodu by być biernym - oświadczył Bartoszewski.

"Byłem w lepszej sytuacji, niż wiele dzieci"

Szkoła, jak opowiada Władysław Bartoszewski, była miejscem, gdzie poznawał swoje "pierwsze środowisko". - Szkoła była być może dla mnie czymś więcej niż dla tych, którzy są z wielodzietnych rodzin. Tam poznawałem moje pierwsze środowisko - wyznaje profesor. Być może wpływ na to miał także autorytet nauczycieli, który, jak przyznaje Bartoszewski był kiedyś "dużo wyższy".

Poza tym, bycie oczytanym to także chęć, by zaimponować kolegom ze szkoły. - Należałem zawsze do najmłodszych w klasie. Zwykle byli rok, dwa lata starsi. Musiałem być więc od nich w czymś lepszy. Mogłem być lepszy tylko umysłowo - tłumaczył profesor.

Bardzo ważną osobą w szkole był wychowawca, który obejmował klasę na początku i był z nią do ostatniego roku. - Znał swoich uczniów jak ojciec - mówi Bartoszewski, w którego przypadku wychowawcą był germanista. - Jemu zawdzięczam, to, że rozumiałem bardzo dużo i mogłem swobodnie czytać gazety - opowiada profesor i dodaje, że w pewnym momencie nauczyciel polecił, by czytać pisma austriackie. - To było moje nowe zainteresowanie - mówi gość Justyny Pochanke i dodaje, że ono m.in. w przyszłości zaowocowało objęciem stanowiska ambasadora RP w Wiedniu.

Źródło: tvn24