Poczucie humoru a la Charlie Chaplin, charyzma, siła charakteru, siła osobowości, umiejętność przekazywania swoich myśli - tak o Józefie Piłsudskim mówi jego wnuczka Joanna Onyszkiewicz w rozmowie z reporterką TVN24 Brygidą Grysiak. - Był człowiekiem chorym na Polskę - dodaje z kolei profesor Włodzimierz Suleja, biograf Piłsudskiego.
Brygida Grysiak z okazji stulecia niepodległości rozmawiała z wnuczką Józefa Piłsudskiego, profesorem Grzegorzem Nowikiem z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku oraz profesorem Włodzimierzem Suleją, biografem Józefa Piłsudskiego.
- Charyzma, siła charakteru, siła osobowości, umiejętność przekazywania swoich myśli - mówi o swoim dziadku Joanna Onyszkiewicz.
"Królewski pogrzeb"
Profesor Grzegorz Nowik z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku wspomina z kolei jego pogrzeb. - Był królewski - podkreśla.
- To było i zaskoczenie i szok. I ta niepewność, co się wydarzy w Polsce bez Piłsudskiego - dodaje profesor Włodzimierz Suleja, biograf Józefa Piłsudskiego.
Jak zaznacza profesor Grzegorz Nowik, legenda Piłsudskiego tworzyła się już za jego życia. - Miał świadomość legendy własnej, która się tworzy - wtóruje mu profesor Włodzimierz Suleja.
Jednak legendy Piłsudskiego nie byłoby bez Legionów i bez sukcesów.
- Fakt istnienia państwa, fakt zwycięstwa, fakt tego, że jest mimo wszystko wewnętrzny porządek w tym państwie, wiązano z jego osobą, bo był numerem jeden wtedy w Polsce - tłumaczy Suleja.
Polacy co roku świętowali jego imieniny, a kiedy wyjechał na leczenie na Maderę, przysyłali mu pocztówki z życzeniami.
W szkole dzieci uczyły się o nim wierszy: "Wie to każde polskie dziecię, kto to jest na tym portrecie. Kto to jest ten pan w mundurze. Czyje to brwi, wąsy duże. Czy ten uśmiech niesurowy, gdy patrzy na dziatek głowy. To wódz wielki i kochany, wszystkim dzieciom dobrze znany".
- Nam nie mówiono o tych cechach charakteru wyjątkowych, to był nasz dziadek po prostu - mówi reporterce TVN24 wnuczka Piłsudskiego.
"Człowiek chory na Polskę"
Jak podkreśla z kolei profesor Suleja, Piłsudski był "człowiekiem chorym na Polskę". - W tym sensie, że od właściwie najmłodszych lat miał głębokie przekonanie, że o to trzeba walczyć - wyjaśnia.
Wiedział to już w carskim gimnazjum, gdzie o Polsce mówiło się źle albo wcale. Po I wojnie światowej był już legendą. Nawet przewrót majowy tą legendą nie zachwiał.
- Przypuszczam, że w takim społecznym odbiorze te wszystkie kwestie, które mogły kłaść się cieniem na jego biografię bledną w zestawieniu z tym co istotnego zrobił - przyznaje Suleja.
Profesor Nowik przypomina jednak, że "Piłsudski po wojnie był zohydzany w propagandzie komunistycznej".
- Im była silniejsza próba wymazania Piłsudskiego z historii, to na zasadzie kontrreakcji następowało wzmocnienie tego trendu - tłumaczy biograf Józefa Piłsudskiego, profesor Suleja.
- Nauczyciele w mojej szkole mówili mi, że ona nosiła przed wojną imię Józefa Piłsudskiego. Im mniej było wolności, im bardziej, żeśmy sobie uświadamiali jako społeczeństwo brak tej wolności, tym bardziej ten kult marszałka rozwijał się - mówi Grzegorz Nowik. W wolnej Polsce szkoły imienia Józefa Piłsudskiego odzyskały swojego patrona, jak Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie. - Wiara czyni cuda. (Józef Piłsudski - red.) w to wierzył. To chyba jest taki przekaz, który we mnie został. Wierzył, że można i potrafił to zrealizować - podsumowuje Joanna Onyszkiewicz.
"Sto lat niepodległości"
Felieton Brygidy Grysiak był częścią programu "Sto lat niepodległości", wyemitowanego w sobotę w TVN24.
W programie historyk Andrzej Chwalba opowiadał o tym, jaką rolę odgrywały Legiony Polskie pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego w odzyskaniu niepodległości przez Polskę i jak wielki wpływ miały na wszystko, co się działo później w kraju.
Profesor Chwalba wydał ostatnio książkę pod tytułem "Legiony Polskie 1914-1918". Jak wyjaśniał, zrobił to między innymi z tego powodu, iż w polskim społeczeństwie panuje bardzo niska świadomość tego, jak wielkie znaczenie dla utworzenia współczesnego państwa polskiego miały Legiony.
Materiały z zasobu Narodowego Archiwum Cyfrowego www.nac.gov.pl
Autor: kb//kg / Źródło: tvn24
Źródło zdjęcia głównego: tvn24