Wyrok po marszu narodowców w Hajnówce. Miał na odzieży symbol kojarzony z oddziałami SS, ma zapłacić grzywnę

Wyrok został wydany we wtorek przez hajnowski wydział zamiejscowy Sądu Okręgowego w Bielsku Podlaskim. Wszystko zaczęło się w 2018 roku, po tym jak ulicami Hajnówki przeszedł trzeci Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Ówczesny Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zawiadomił prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Chodziło m.in. o publiczne propagowanie rasizmu i faszystowskiego ustroju państwa (np. o prezentowanie symboli krzyża celtyckiego) i - poprzez gloryfikowanie "Burego" - znieważenie mieszkających w Hajnówce osób wyznania prawosławnego.

Prokuratura dochodzenie umorzyła, bo śledczy nie dopatrzyli się znamion czynu zabronionego. RPO złożył zażalenie na tę decyzję. I argumentował, że w ocenie dowodów były błędy, sama zaś ich analiza była wybiórcza i nie uwzględniała kontekstu całego wydarzenia, organizacji w tym miejsca marszu i tego, jaki odbiór w Hajnówce, gdzie są duże skupiska mniejszości białoruskiej, mają np. okrzyki o skrajnie nacjonalistycznym wydźwięku.

W grudniu 2018 roku sąd w Hajnówce uwzględnił to zażalenie, uznając, że prokuratura powinna nadal to postępowanie prowadzić. Jednak po dodatkowym zbadaniu zebranych dowodów, w połowie lutego 2020 roku Prokuratura Rejonowa w Białymstoku ponownie zatwierdziła postanowienie policji o umorzeniu dochodzenia.

RPO również i tę decyzję zaskarżył - już nie do sądu, a do prokuratury nadrzędnej, w tym przypadku Prokuratury Okręgowej w Białymstoku. W jego ocenie, umorzenie było przedwczesne, bez wszechstronnej oceny całości zebranych dowodów i oparte wybiórczo "na jednej z dwóch sprzecznych opinii biegłych". Prokuratura okręgowa przychyliła się do tej argumentacji uznając, że konieczne jest wyjaśnienie tych sprzeczności, a także tego, dlaczego umarzając postępowanie uwzględniono jedną opinię, a nie drugą.

Po uzyskaniu kolejnej opinii - z zakresu lingwistyki kryminalistycznej i historii - w połączeniu z innym materiałem dowodowym Prokuratura Rejonowa w Białymstoku postawiła zarzut publicznego propagowania faszystowskiego ustroju państwa (znacznej liczbie odbiorców) mężczyźnie, który miał na odzieży symbol "Totenkopf", kojarzony z niemieckimi oddziałami SS.

Proces rozpoczął się na początku października, a zakończył 26 października. Sąd uznał winę oskarżonego i wymierzył mu karę 2,4 tysiąca złotych grzywny. Mężczyzna ma też zapłacić koszty postępowania sądowego sięgające kolejnych kilku tysięcy złotych.

Wyrok nie jest prawomocny.

Białostocka prokuratura rejonowa wciąż prowadzi śledztwo związane z marszem. Możliwe, że stawiane będą kolejne zarzuty.

Pod koniec roku ma się rozpocząć proces innej oskarżonej osoby - organizatora marszu z 2018 roku, któremu zarzucono propagowanie faszyzmu w związku z hasłami, które były inicjowane i wykrzykiwane przez uczestników.

OGLĄDAJ TELEWIZJĘ NA ŻYWO W TVN24 GO >>>

Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Hajnówce organizowany jest od 2016 roku przez środowiska narodowe, m.in. przez Obóz Narodowo-Radykalny. Od pierwszej edycji wzbudza emocje, ponieważ upamiętnia m.in. kpt. Romualda Rajsa "Burego", którego oddział niepodległościowego podziemia spacyfikował zimą 1946 roku kilka wsi z okolic Bielska Podlaskiego, zamieszkanych przez prawosławną ludność białoruską. Zginęło wtedy 79 osób, w tym dzieci.