Uroczystą zmianą warty honorowej i złożeniem wieńców przed Grobem Nieznanego Żołnierza stolica uczciła we wtorek 70. rocznicę przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową, która stała się największą podziemną armią w okupowanej Europie. - Myślę, że można powiedzieć, że Armia Krajowa stanowi perłę w koronie polskiej historii - stwierdził Jan S. Ciechanowski, pełniący obowiązki kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, organizatora uroczystości.
Przed Grobem Nieznanego Żołnierza zebrali się mieszkańcy stolicy oraz członkowie organizacji kombatanckich, których przedstawiciele uczcili rocznicę wystawieniem pocztów sztandarowych. Towarzyszyła im Orkiestra i Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego.
"Wyjątkowa rocznica"
Wieńce i wiązanki złożyli m.in. reprezentujący prezydenta Bronisława Komorowskiego jego doradca Waldemar Strzałkowski, marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, prezes IPN Łukasz Kamiński, wicemarszałek Sejmu Cezary Grabarczyk, przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i innych organizacji kombatanckich oraz pełniący obowiązki kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan S. Ciechanowski.
- Wprawdzie rozkaz o przemianowaniu ZWZ na AK był typowo organizacyjny, jednak te 250-300 tys. młodych dziewcząt i chłopców szybko zaczęło stanowić regularną armię, która została uznana przez aliantów, stając się wielkim symbolem oporu wobec okupantów niemieckiego i sowieckiego. To naprawdę wyjątkowa rocznica - powiedział Ciechanowski.
Polska konspiracja
Myślę, że można powiedzieć, że Armia Krajowa stanowi perłę w koronie polskiej historii. Jan S. Ciechanowski, p.o. kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych
Korzenie Armii Krajowej sięgają powstałej w nocy z 26 na 27 września 1939 roku Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej rok później w Związek Walki Zbrojnej, a później 14 lutego 1942 roku rozkazem Naczelnego Wodza, gen. Władysława Sikorskiego w Armię Krajową. AK była najlepiej zorganizowaną armią podziemną w okupowanej Europie.
W okresie maksymalnej zdolności bojowej w lecie 1943 roku siły Armii liczyły ok. 380 tys. osób, w tym 10 tys. oficerów. Armia Krajowa podlegała Naczelnemu Wodzowi i rządowi Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Jej głównym zadaniem było prowadzenie oporu zbrojnego przeciwko okupantowi hitlerowskiemu i przygotowanie ogólnokrajowego powstania. Kadra oficerska sprzed wojny była uzupełniana absolwentami tajnego szkolenia i przerzuconymi do kraju cichociemnymi.
Zajmowanie terenów Polski przez Armię Czerwoną w 1944 roku uruchomiło akcję „Burza”, polegającą na atakowaniu wycofujących się Niemców i występowaniu wobec Sowietów w roli gospodarza. Ostatnim akcentem „Burzy” było Powstanie Warszawskie.
Wierni ojczyźnie
Każdy żołnierz AK przysięgał wierność ojczyźnie słowami: "W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej, kładę swe ręce na ten Święty Krzyż, znak Męki i Zbawienia i przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił - aż do ofiary życia mego. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg."
Pierwszym Dowódcą Armii Krajowej został gen. Stefan Rowecki "Grot". Doprowadził on do scalenia w AK głównych odłamów konspiracyjnych. Tropiony przez Gestapo, został zdradzony przez hitlerowskich agentów i aresztowany 30 czerwca 1943 roku w lokalu konspiracyjnym na warszawskiej Ochocie. Odrzucił niemiecką ofertę współpracy. Prawdopodobnie został zamordowany tuż po wybuchu Powstania w Warszawie.
Nazwa Armii Krajowej jednoczyła również żołnierzy już po jej formalnym rozwiązaniu na początku 1945 roku. Część żołnierzy i oficerów nie podporządkowała się rozkazowi demobilizacji ostatniego dowódcy AK gen. Okulickiego "Niedźwiadka" i prowadziła zbrojną walkę ze zdobywającymi władzę w Polsce komunistami.
Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: T. Bukowski/Wikipedia