Medal Wolności Słowa przyznany. Dziennikarz TVN24 Piotr Świerczek nagrodzony

Medal Wolności Słowa w plebiscycie organizowanym przez Fundację Grand Press przyznany został w trzech kategoriach: Media, Instytucja, Obywatel. Na środowej gali w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku ogłoszono laureatów.

W kategorii Instytucja Medalem Wolności Słowa 2023 nagrodzona została profesor Ewa Łętowska. Była rzeczniczka praw obywatelskich, była sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Trybunału Konstytucyjnego wyróżniona została "za klarowne tłumaczenie Polakom, z jakim niebezpieczeństwem wiążą się upolitycznienie sądów i lekceważenie zasad konstytucyjnych".

W tej kategorii nominowani byli również profesor Barbara Engelking, "za stanowczą obronę prawdy historycznej i badań naukowych" oraz aktywiści Karol Grabski i Julia Łowkis "za nieustanny, uliczny protest przeciwko propagandzie TVP oraz inteligentną satyrę z kuriozalnych poczynań władzy".

- Naprawdę bardzo serdecznie dziękuję, ale ja jestem czas przeszły. Powinni dostawać ci, którzy są czasem teraźniejszym. I miałam nadzieję, że ja tutaj jak przyjdę, to będę mogła pogratulować pani profesor Barbarze Engelking, dlatego że ona jest czasem teraźniejszym, ja jestem czasem przeszłym - powiedziała profesor Łętowska. - Ona jeszcze z jednej przyczyny zasłużyła na nagrodę. To nie jest tylko kwestia wolności słowa. To jest też kwestia wolności akademickiej. I to jest w tej chwili też bardzo, ale to bardzo zagrożone. Nawet może nie tyle jakimiś ciemnymi siłami, ale własnym oportunizmem środowiskowym - zaznaczyła.

W kategorii Media Medalem Wolności Słowa 2023 "za najwyższej próby dziennikarstwo śledcze, demaskowanie kłamstw władzy, które zaowocowało gestem solidarności polskiego środowiska medialnego", nagrodzony został dziennikarz TVN24 Piotr Świerczek.

W tej kategorii nominowani byli również szefowa Magazynu Wirtualnej Polski Bianka Mikołajewska "za dziennikarską odwagę połączoną z rzetelnością oraz kompasem etycznym" oraz publicysta Tomasz Terlikowski "za obronę swoich przekonań i drogę pod prąd, niezależnie od krytyki swojego środowiska".

- Efektem emisji "Siły kłamstwa" było postępowanie, jakie zostało wszczęte wobec TVN24 przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji wobec mojej redakcji za to, że wyemitowała mój materiał. Ale tuż po tym stało się coś niewiarygodnego. Niesamowita akcja. Prawie sto redakcji jednego dnia opublikowało mój materiał na swoich stronach internetowych. Tych dużych redakcji, ogólnopolskich, ale też i tych małych, lokalnych. To był niesamowity gest solidarności, solidarności dziennikarskiej – przypomniał Piotr Świerczek.

- Osobiście chcę wierzyć, że to był też taki dowód zaufania, wiary w naszą redakcyjną niezależność i rzetelność. Ale przede wszystkim to był gest sprzeciwu wobec takiej narastającej tendencji cenzury w Polsce - zaznaczył.

Dziękował, że "te redakcje odważyły się, by stanąć po naszej stronie". - Ale przede wszystkim dziękuję swojej redakcji, że mi zaufała. "Czarno na białym" kierowane przez Patrycję Redo, ale także tu obecny redaktor naczelny TVN24 Michał Samul, bardzo mnie dopingowali i zdecydowali się ten mój materiał wyemitować, mimo że, zakładam, dobrze wiedzieli, że uderzenie w tak czuły punkt władzy, zdemaskowanie manipulacji podkomisji smoleńskiej, może spotkać się z odwetem - tłumaczył.

- I rzeczywiście tak się stało. Wytoczone przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji postępowanie trwa. I to mimo że w lutym zdecydowaliśmy się opublikować, wydawałoby się, niepodważalne dowody na to, że podkomisja zajmująca się katastrofą smoleńską ukryła część materiałów, dowodów i analiz i - wbrew słowom Antoniego Macierewicza - te ukryte raporty nie mówią o wybuchach i zamachu - dodał.

- Jestem dziennikarzem. Staram się być wierny zasadom. W TVN24 nie schlebiamy politykom władzy, ale tą władzę staramy się rozliczać, patrzeć jej na ręce. Stoimy po stronie wartości, wolności słowa. I wydaje mi się, że tylko takie dziennikarstwo ma sens – zaznaczył Świerczek.

Reportaż "Siła kłamstwa", wyemitowany premierowo 12 września 2022 w TVN24, to efekt wielomiesięcznej pracy dziennikarza "Czarno na białym" TVN24 Piotra Świerczka. Autor dotarł do nagrań, zdjęć i międzynarodowych ekspertyz, dotyczących katastrofy w Smoleńsku w 2010 r., które - choć zostały zlecone przez tzw. podkomisję smoleńską Antoniego Macierewicza - nigdy nie znalazły się w jej raportach, także w tym ostatnim, który miał być raportem końcowym. Materiały te albo wprost wykluczają zamach, albo wskazują na katastrofę jako przyczynę tragedii. Świerczek rozmawiał także z ludźmi, którzy pracowali dla podkomisji, ale nie zgadzają się z jej wnioskami, że w Smoleńsku doszło do zamachu. Co więcej, rozmówcy dziennikarza wprost mówią, że ich badania zostały zmanipulowane lub wybiórczo wykorzystane pod tezy z góry założone przez podkomisję.

Gdy okazało się, że na wniosek Antoniego Macierewicza Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, zamiast stać na straży wolności słowa, chce TVN za ten materiał ukarać, kilkadziesiąt największych mediów ogólnopolskich i lokalnych na znak solidarności zdecydowało się na opublikowanie na swoich stronach internetowych reportażu "Siła kłamstwa".

W kategorii Obywatel/Obywatelska Medalem Wolności Słowa 2023 nagrodzeni zostali założyciele Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Lidia Niedźwiedzka-Owsiak i Jerzy Owsiak "za miliony zjednoczonych serc i zebranych środków, za wspieranie najsłabszych, za bezkompromisowe i mądre zabieranie głosu w sprawach publicznych".

W tej kategorii nominowani byli również aktywista Dominik Kuc "za stworzenie ogólnopolskiego rankingu szkół przyjaznych LGBTQ+ i działanie na rzecz tej społeczności" oraz muzyk i felietonista Zbigniew Hołdys "za emocje i rozum w obronie liberalnych oraz demokratycznych wartości".

- W związku z tym, że zbliżają się wybory, zbliża się dla nas bardzo ważny czas, mam nadzieję, że dobrych zmian, to chciałabym kilka słów skierować do wszystkich polskich kobiet, od najmłodszych do najstarszych. Mamy taką sytuację, o tym mówią statystyki, że tylko 30 procent kobiet tak naprawdę idzie na wybory. Chciałabym zaapelować do wszystkich pań i proszę, wyjdźcie w dniu wyborów z domu, oddajcie swój głos, bo tak naprawdę zależy od nas wiele - mówiła Lidia Niedźwiedzka-Owsiak.

Także Jerzy Owsiak odnosił się do zbliżających się wyborów parlamentarnych. - Państwo sobie powiedzcie 15 października, co wam może pomóc w tym, aby ten kawałek ziemi był nasz, twój, mój. Aby ten kawałek ziemi był kochającym kawałkiem ziemi. (…) Zróbmy wszystko, aby 15 października ludzie mieli w sobie słońce, radość, abyśmy na moment zapomnieli o tym, co nas drażni - apelował.

- Bądźmy Polakami ogromnie silnymi, optymistycznymi 15 października. Nie mówię, kto ma zwyciężyć. Głosujecie na kogo chcecie, ale bądźmy Polską piękną, przyjazną, cudowną - mówił Owsiak.

Specjalny Medal Wolności Słowa otrzymał były prezydent Lech Wałęsa.