Kiedyś miał jedne drzwi. Spał na nich. Dziś ma tapczan pełen jedzenia i jest "pan"

Historia, jakich wiele: rozstanie z żoną, rozłąka z dziećmi, załamanie psychiczne, porzucenie pracy i Ryszard Cichy z Gliwic został bezdomnym. Był 1997 rok, Cichy miał 45 lat.

Ale miał jeszcze w życiu cel: emerytura. Czekał tylko na odpowiedni wiek.

Pierwsze dziewięć lat spędził w dawnej pralni w Gliwicach, z myszami i szczurami, póki administracja budynku nie znalazła nowego pomysłu na pustostan. Musiał odejść.

W niedalekim lasku (już go nie ma, rok temu drzewa wycięli) między dawną kopalnią a nową halą sportową upatrzył sobie ruiny budynku, właściwie fragment jednej ściany. Obsypał ją z trzech stron ziemią, wyłożył deskami i taśmą kopalnianą - jako były górnik wiedział, że taka guma nie pali się łatwo, nie gnije szybko, a od deszczu ochroni - podłogę zrobił z cegieł i wprowadził się.

- W ziemiance było mi najlepiej - wspomina.

Piec stał w lewym rogu naprzeciw drzwi. Cichy postawił go z cegieł, przykrył grubą żeliwną płytą, pod samym dachem do dzisiaj jest dziura po kominie.

- Było tak ciepło, że spałem w samych slipach - mówi. Opał miał wkoło, zbierał cały rok. Opieka dawała trochę węgla.

Łóżko stało po prawej stronie. Łóżko czyli stare drzwi przykryte styropianem. Między łóżkiem i piecem zmieścił się jeszcze stolik.

Rower musiał stać na zewnątrz. Ziemianka miała 2,2 metra na półtora powierzchni. Drzwi z desek, ocieplone gąbką, zamykane na zasuwę od środka. Z zewnątrz zamykane na cegłę. Obok drzwi - jedno okno, czyli kawałek szyby.

Sam sobie gotował, sam prał. Wodę brał z hali sportowej - zaprzyjaźnił się z pracownikiem hali. Przyjaciel pozwalał mu umyć się w hali, podładować telefon komórkowy.

Prądu w ziemiance nie było. Cichy miał radyjko na baterię.

Strażnicy i policjanci zaglądali do pana Ryszarda, czy nie marznie, nie podtruwa się czadem, namawiali na noclegownię, przynosili ciepłą kawę zbożową.

- Ja piję prawdziwą kawę i po co oni o pierwszej w nocy pukają, jak złodzieje - denerwował się. Kawę mógł sam zaparzyć, musiał tylko długo czekać rano, aż gruba płyta na piecu nagrzeje się. A do noclegowni nie chciał iść.

- Byłem raz. Jak ktoś nie był, to nie wie. Mówią tyle o alkoholu, że tam nie wolno. Wnosili. Mówią, że tam można się wykąpać. Ale jeden się wykąpie, drugi nie i smród jest. Rano dali chleb. Poszedłem się ogolić, bo ja lubię higienę, wracam, nie ma już nic do jedzenia. I wyganiali na cały dzień - opowiada.

Osiem lat temu dzielnicowym w dzielnicy Cichego został Michał Suchacki i przejął "opiekę" nad bezdomnymi. Przynosił panu Ryszardowi ciepłe kurtki, porządne buty. - Chociaż on nie chciał żadnej łaski - wspomina dzielnicowy.

Pięć lat temu Cichego zaczęła odwiedzać "trudna młodzież" i zrobiło się źle. -Wyciągali mi z ziemianki wszystkie rzeczy. Chachary, knuty takie. Rzucali kamieniami, zbili okno, rower chcieli ukraść.

Zaczął się bać. Strach było wyjechać rowerem na złom i zostawić cały dobytek.

W zeszłym roku uzyskał prawo do emerytury. Poszedł do dzielnicowego i poprosił, żeby mu pomógł znaleźć mieszkanie. Suchacki zadzwonił do administracji bloków. - Powiedziałem, że tu jest taki pan który długo mieszkał w skandalicznych warunkach, poręczyłem za niego i udało się. Jest dwudziesty pierwszy wiek, ludzie nie powinni mieszkać w ziemiankach.

I na koniec listopada Cichy dostał kawalerkę.

- Zrobiliśmy w komisariacie zbiórkę dla pana Ryszarda. Kubki, talerze, sztućce, żeby miał na start - mówi Suchacki. I dorzucił farby, które zostały mu z remontu własnego mieszkania, bo "dzielnicowy jest po to, żeby pomagać najsłabszym".

Pan Ryszard wychodzi po nas przed swój blok. Obawia się, że moglibyśmy nie odnaleźć jego mieszkania, blok jest duży.

- Byliście u mnie? - pyta. "U mnie" znaczy w ziemiance. Kto nie był w tej ziemiance, nie zauważy u Cichego wielkiej zmiany na lepsze.

Windy nie działają. Nie widać, by w ostatnich latach ktoś tu sprzątał, ściany malują tylko "grafficiarze". Ale Cichy żadnych wad nie widzi, nie tęskni za ziemianką w lasku, bo "tam bardziej nerwowy chodził niż tu".

Otwiera drzwi kluczem. Dostał więcej kluczy, jeden przechowuje u znajomych. - W razie gdybym swój zgubił, pójdę do nich i w każdej chwili mi dadzą.

Ma teraz troje drzwi: wejściowe, do łazienki i do pokoju. Ma łazienkę z prysznicem. Kaloryfery. Dwa telewizory. Prąd. Prawdziwe łóżko.

Chłodniej tu niż w ziemiance, ale nie zamierza ocieplać okien. - Ludzie zatykają, a potem widzę klepsydry: żył 50 lat, 40 lat. Powietrze musi dochodzić.

Lodówkę dostał, ale ktoś musiałby mu pomóc wnieść. - Zanim się tutaj wprowadziłem, wszyscy mi pomagali. A jak się wprowadziłem, to pomaganie zanikło.

- Może trzeba kogoś poprosić? - podpowiadam.

- Trzeba by postawić i skończyło by się na piciu. Nie ufam już ludziom.

Mówi, że daje sobie radę sam.

- Nie chcę się chwalić, ale mam dużo jedzenia - Cichy podnosi tapczan, w środku kasza, makaron, ryż, cukier, kawa, wszystkiego po kilka paczek, ziemniaki, cebule. - A za oknem mam jeszcze puszki. Lubię mieć dużo jedzenia.

Mówi, że taki po prostu jest - "głupi", bo głodu się nie boi. Co piątego ma prawie tysiąc złotych na koncie.

- Dałem do banku zlecenie i bank opłaca mi czynsz. Dopóki będę żył, będą za mnie płacić. Nie będę miał zaległości. Nikt mi nie doradzał, ja sam na taki pomysł wpadłem i każdy mnie chwali.

Jedna córka pana Ryszarda zmarła. Druga "na koniec komuny" wyjechała z matką do Niemiec.

- Chciałby pan, żeby pana odwiedziła?

- A jak ja ją ściągnę? Nie wiem, gdzie ona mieszka. Zapomnieli o mnie. Mam rodzinę w Zabrzu, też się z nimi nie kontaktowałem, bo to są panowie. Teraz ja jestem pan. Dużo lat upłynęło, córka ma pewnie swoją rodzinę. Jak będzie chciała mnie poznać, to mnie znajdzie.

Autor: Małgorzata Goślińska / Źródło: TVN 24 Katowice