Nagroda Nobla z ekonomii 2023. "Za pogłębienie wiedzy na temat sytuacji kobiet na rynku pracy"

"Kobiety są zdecydowanie niedostatecznie reprezentowane na światowym rynku pracy, a pracując, zarabiają mniej niż mężczyźni. Claudia Goldin przeszukała archiwa i zebrała dane z USA z ponad 200 lat, co pozwoliło jej wykazać, w jaki sposób i dlaczego różnice między płciami w zarobkach i wskaźnikach zatrudnienia zmieniały się na przestrzeni czasu" - wskazał komitet nagrody w uzasadnieniu swojej decyzji.

Dalej czytamy w oświadczeniu, że "Goldin przedstawiła, że ​​udział kobiet w rynku pracy nie wykazywał w całym tym okresie tendencji wzrostowej, lecz tworzył krzywą w kształcie litery U. Udział zamężnych kobiet zmniejszył się wraz z przejściem od społeczeństwa rolniczego do przemysłowego na początku XIX wieku, ale następnie zaczął wzrastać wraz z rozwojem sektora usług na początku XX wieku. Goldin wyjaśniła ten wzorzec jako wynik zmian strukturalnych i ewoluujących norm społecznych dotyczących odpowiedzialności kobiet za dom i rodzinę".

W XX wieku poziom wykształcenia kobiet stale się podnosił i w większości krajów o wysokich dochodach jest on obecnie znacznie wyższy niż w przypadku mężczyzn. Goldin wykazała, że ​​dostęp do pigułek antykoncepcyjnych odegrał ważną rolę w przyspieszeniu tej rewolucyjnej zmiany, oferując nowe możliwości planowania kariery.

"Pomimo modernizacji, wzrostu gospodarczego i rosnącego odsetka pracujących kobiet w XX wieku, przez długi czas różnica w zarobkach kobiet i mężczyzn prawie się nie zmniejszyła. Według Goldina jednym z wyjaśnień jest to, że decyzje edukacyjne, które mają wpływ na możliwości kariery zawodowej w ciągu całego życia, podejmowane są w stosunkowo młodym wieku. Jeśli oczekiwania młodych kobiet kształtują się na podstawie doświadczeń poprzednich pokoleń – na przykład ich matek, które wróciły do ​​pracy dopiero, gdy dzieci podrosły – to rozwój będzie powolny" - podaje organizacja.

Historycznie rzecz biorąc, znaczną część różnic w zarobkach kobiet i mężczyzn można wytłumaczyć różnicami w wyborze wykształcenia i zawodu. Goldin wykazała jednak, że większość tej różnicy w zarobkach dotyczy obecnie kobiet wykonujących ten sam zawód i że w dużej mierze powstaje wraz z urodzeniem pierwszego dziecka.

- Zrozumienie roli kobiet na rynku pracy jest ważne dla społeczeństwa. Dzięki przełomowym badaniom Claudii Goldin wiemy teraz znacznie więcej o czynnikach leżących u podstaw tego zjawiska oraz o barierach, które być może trzeba będzie wyeliminować w przyszłości – powiedział Jakob Svensson, przewodniczący Komitetu ds. Nagrody w dziedzinie Nauk Ekonomicznych.

Nagroda Nobla z ekonomii została przyznana w tym roku po raz 54. Fundując swoją nagrodę Alfred Nobel nie uwzględnił ekonomii jako jednej z dziedzin. Pojawiła się ona dopiero w 1968 roku. Wówczas ufundował ją Bank Szwedzki z okazji 300-lecia swojego istnienia. Formalnie nazywa się ona Nagrodą Banku Szwedzkiego w dziedzinie nauk ekonomicznych ku pamięci Alfreda Nobla.

W 2022 r. nagrody Nobla z ekonomii otrzymali amerykańscy ekonomiści Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond oraz Philip H. Dybvig. Wyróżniono ich za badania nad bankami i kryzysami finansowymi.

Z kolei w 2021 r. dostali ją David Card, Joshua D. Angrist i Guido W. Imbens. David Card otrzymał Nobla za "wkład empiryczny do ekonomii pracy", zaś pozostali badacze "za wkład metodologiczny do analizy zależności przyczynowych”.

Więcej informacji wkrótce...