Sugestie banków, że wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie stosuje się do przepisów polskich, tylko europejskich, są błędne i mogą naruszać prawa polskich konsumentów - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. RPO wysłał pismo w tej sprawie do Związku Banków Polskich.
W piśmie skierowanym do prezesa Związku Banków Polskich Krzysztofa Pietraszkiewicza rzecznik wyjaśnił znaczenie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) na przykładzie spółki Lexitor. Chodzi o wyrok TSUE z 11 września 2019 roku w sprawie spółki Lexitor przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej imienia Franciszka Stefczyka.
SPRAWA LEXITOR "TSUE orzekł w nim, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumentowi przysługuje prawo do obniżki całkowitego kosztu kredytu, który obejmuje wszystkie koszty nałożone na konsumenta" - podał RPO. Jak zaznaczył Adam Bodnar, TSUE uznał, że choć spór sądowy toczył się między przedsiębiorcami, sprawa nie traci konsumenckiego charakteru.
RPO interweniuje
"Po ogłoszeniu tego wyroku polscy kredytobiorcy zaczęli otrzymywać od banków informacje, że orzeczenie to dotyczyło wyłącznie interpretacji przepisów europejskich, a nie polskiej ustawy o kredycie konsumenckim, nadto wiąże ono wyłączenie sąd, który zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym, dlatego też nie istnieją uzasadnione podstawy do rozliczenia kosztów kredytu w przypadku jego wcześniejszej spłaty" - czytamy na stronie RPO. Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że "nie może zgodzić się z takim stanowiskiem". Zdaniem RPO wyroki TSUE wiążą w zakresie interpretacji dyrektyw unijnych wszystkie organy państwa krajowego, w tym przede wszystkim sądy. RPO podał, że wynika to z Traktatu o Unii Europejskiej. "Działania banków mogą budzić także wątpliwości w aspekcie ochrony zbiorowych interesów konsumentów. Należy rozważyć, czy taka praktyka banków nie stanowi nieuczciwej praktyki rynkowej, wprowadzającej konsumentów w błąd, w zakresie przysługującej im ochrony prawnej" - czytamy. RPO zwrócił się do prezesa Związku Banków Polskich o zajęcie stanowiska i podjęcie działań zmierzających do poszanowania praw konsumentów – uczestników obrotu finansowego. RPO skierował pismo także do wiadomości prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznika Finansowego.
"Niniejsze pismo kieruję także do wiadomości Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznika Finansowego, z prośbą o zbadanie opisanego problemu i ewentualne podjęcie działań, w ramach przysługujących kompetencji, zmierzających do zapewnienia należytej ochrony praw konsumentów, mając na względzie respektowanie prawa oraz orzecznictwa, zarówno krajowego, jak i unijnego" - podkreślił Bodnar.
Komentarz UOKiK
UOKiK komentując we wrześniu wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE wskazał, że przy wcześniejszej spłacie kredytu konsumenckiego bank musi oddać wszystkie jego koszty proporcjonalnie obniżone. Kredytodawcy muszą rozliczyć się między innymi z prowizji, opłaty przygotowawczej oraz ubezpieczenia.
Urząd przypomniał wówczas, że podobnego zdania był wcześniej także Rzecznik Finansowy i w podobnym tonie wypowiadał się Rzecznik Praw Obywatelskich.
Odmienne stanowisko zajmował natomiast Związek Banków Polskich, który wskazywał, że proporcjonalnemu zwrotowi powinny podlegać koszty powiązane z okresem kredytowania.
Autor: mb / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock