Dumnie góruje nad Kotliną Jeleniogórską i przyciąga spojrzenia turystów. Z czym ją kojarzymy? Niektórzy z nas z obserwatorium, kaplicą św. Wawrzyńca i oczywiście pięknymi widokami, które podziwiać możemy po wejściu na jej szczyt. Śnieżka, bo o niej mowa to najwyższy szczyt Karkonoszy. W naszym tekście oprócz najciekawszych i być może dla niektórych słabo znanych faktów przedstawimy też różne drogi na ten szczyt. Zapraszamy do lektury!
Wyjątkowa aura na szczycie
Śnieżka z wyglądu przypomina wulkan, ale nigdy nim nie była. Jest zbudowana z granitu, który wypiętrzył się w tym samym czasie, w którym zderzające się płyty tektoniczne wypchnęły Alpy. Szczyt tworzą też hornfelsy, czyli skały metamorficzne. Najwyższy szczyt Karkonoszy w szczytowym punkcie mierzy 1603 metry, 29 centymetrów i 6 milimetrów. Znajduje się on w polskiej części wierzchołka, około 3,5 m od granicy z Czechami, tuż obok kaplicy św. Wawrzyńca. Najwyżej położony punkt po czeskiej stronie granicy na Śnieżce jest natomiast o 10 centymetrów niższy. W XVI w. jeleniogórski humanista Krzysztof Schilling wyliczył, że Śnieżka ma aż 5500 m wysokości! Ten całkowicie fałszywy pomiar obowiązywał przez ponad 200 lat. Klimat Śnieżki przypomina warunki panujące w rejonie koła podbiegunowego. Średnia roczna temperatura wynosi zaledwie 0,4°C. Przez 1/3 roku średnia dobowa temperatura wynosi poniżej -5°C, a śnieg utrzymuje się tutaj od października do maja. Specyficzny klimat sprawił, że w czasie II wojny światowej szkolono w tym rejonie żołnierzy Luftwaffe i Wehrmachtu, którzy mieli zostać wysłani na daleką północ.
Niesamowita aura
Inną charakterystyczną cechą związaną z warunkami pogodowymi na szczycie są huraganowe wiatry. Średnio takie warunki można spotkać tu przez 206 dni w roku, a rekordowe podmuchy dochodziły do 288 km/h! Surowość aury na Śnieżce sprawia, że piętro roślinności alpejskiej zaczyna się na niej dużo niżej niż w innych górach. Roślinność charakterystyczna dla piętra alpejskiego zajmuje obszary między 1450 a 1603 m n.p.m. Dla porównania warto wiedzieć, że w Tatrach piętro alpejskie znajduje się na wysokości od 1800 do 2300 m n.p.m.
Pierwsze systematyczne obserwacje meteorologiczne zaczęto prowadzić na Śnieżce w 1880 roku, a 20 lat później – w 1900 roku – wybudowano obserwatorium. Budowa była niezwykle kosztowna, bo wszystkie materiały wnosili na plecach tragarze lub transportowano je konno. Dopiero w 1905 roku powstała pierwsza droga prowadząca na szczyt. Dziś na Śnieżce znajduje się jedno z dwóch w Polsce wysokogórskich obserwatoriów meteorologicznych. Drugie zlokalizowano na Kasprowym Wierchu w Tatrach.
I zjawiska do obserwacji
Śnieżka jest wspaniałym miejscem do badania zmian klimatycznych. Wpływy lokalne na klimat są tu zminimalizowane niemal do zera. Na podstawie wieloletnich pomiarów (od 1880 roku) można stwierdzić, że w tym czasie wzrost średniej temperatury na Śnieżce przekroczył 1°C.
Mgła na szczycie Śnieżki utrzymuje się przez ponad 300 dni w roku. Dzięki temu można tu często zaobserwować dość rzadko spotykane zjawiska, takie jak widmo Brockenu i glorię. Inną ciekawostką, którą można tu zobaczyć, są ognie św. Elma – małe, ciche wyładowania elektryczne na różnych powierzchniach, a szczególnie krawędziach przedmiotów, które zapowiadają burzę. Oprócz wspomnianej kaplicy oraz obserwatorium na szczycie Śnieżki znajduje się urząd pocztowy. Jest to jednocześnie najwyżej położona tego typu placówka w Republice Czeskiej! W jej historii zapisał się listonosz Robert Fleiß, który przez 37 lat codziennie znosił pocztę ze Śnieżki. W czasie swej wieloletniej służby przeszedł trasę równą trzykrotnemu okrążeniu Ziemi, a przesyłki, które przeniósł, wypełniłyby 300 wagonów towarowych!
Jak dotrzeć na szczyt Śnieżki od strony polskiej?
Będąc w Karpaczu mamy dwie główne alternatywy, które możemy wybrać, by dostać się na Śnieżkę. Część trasy możemy pokonać kolejką linową. Drugim wariantem jest pokonanie całej trasy pieszo. Zacznijmy od opcji pierwszej.
Wyprawę najprościej będzie zacząć przy parkingu na ul. Olimpijskiej. Jest tu sporo miejsc do pozostawienia samochodu. Następnie kierujemy się do dolnej stacji kolei linowej "Zbyszek" przy ul. Turystycznej, która znajduje się ok. 150 metrów powyżej ul. Olimpijskiej. Kolejka linowa to nowoczesna 4-osobowa kanapa, która wwozi turystów na szczyt Kopy (1378 m n.p.m.). Wjazd trwa 8 minut, a przy dobrej widoczności roztacza się z niej piękny widok na Karkonosze i panoramę Kotliny Jeleniogórskiej. Z górnej stacji udajemy się czarnym szlakiem w kierunku Równi pod Śnieżką. To rozległy płaskowyż o powierzchni ok. 9 km². Jest to teren ścisłego rezerwatu, ponieważ zachowało się tu wiele cennych gatunków roślin. Znaczne połacie porasta m.in. kosodrzewina. Sporą część Równi pod Śnieżką zajmują również górskie torfowiska. Ponieważ teren jest podmokły, swe źródła mają tu rzeki: Biała Łaba, Upa, Łomnica i Łomniczka. Wędrówka na Śnieżkę zajmie nam około godziny. Początkowy odcinek trasy jest wybrukowany i łatwy do pokonania, została ona przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Mniej więcej w połowie drogi na Śnieżkę znajduje się malownicze, zabytkowe schronisko "Dom Śląski". Tu możemy odetchnąć, gdyż dalsza część szlaku będzie nieco bardziej stroma. Podążając za czarnymi znakami, możemy wybrać trudniejszy wariant podejścia tak zwanymi zakosami. Jest on jednak nieco krótszy i liczy około 800 metrów. Dłuższa i łatwiejsza trasa wiedzie natomiast Drogą Jubileuszową (znaki niebieskie). Ten odcinek ma ok. 1,6 km długości. Warto jednak wiedzieć, że w okresie zimowym Droga Jubileuszowa jest zamknięta, ponieważ na tym terenie mogą występować lawiny.
Pieszo na Śnieżkę
Jak wspomnieliśmy, wybierając się na najwyższy szczyt Karkonoszy możemy całą trasę pokonać pieszo. W takim wypadku przy dolnej stacji kolei linowej "Zbyszek" należy wejść na czarny szlak. Po drodze mijamy Biały Jar i dalej, trzymając się czarnych znaków, dojdziemy na szczyt Kopy. Spod górnej stacji kolei linowej kontynuujemy wycieczkę, korzystając z trasy opisanej w poprzedniej części tekstu. Na Śnieżkę można również wejść korzystając z żółtego szlaku, który biegnie ul. Strażacką w Karpaczu. Po drodze powinniśmy minąć schronisko "Strzecha Akademicka", przy którym następuje rozwidlenie dróg. Możemy wybrać wariant przejścia żółtym szlakiem przez Biały Jar (zimą będzie zamknięty) lub kontynuować marsz na najwyższy szczyt Karkonoszy szlakiem niebieskim. Przy ul. Strażackiej znajduje się również wlot na szlak zielony. W tym przypadku po drodze miniemy Starą Polanę (niegdyś stało tu schronisko im. Bronka Czecha) i zmieniamy szlak na niebieski. To ul. Na Śnieżkę, która prowadzi do pięknie położonego schroniska "Samotnia". Później kierujemy się w stronę schroniska "Strzecha Akademicka" i dalej niebieskim szlakiem wchodzimy na szczyt Śnieżki. Ostatnią drogą wiodącą na szczyt Śnieżki jest szlak czerwony przez Kocioł Łomniczki. Jest on zamknięty zimą z uwagi na zagrożenie lawinowe. Po drodze mijamy schronisko "Nad Łomniczką" i schronisko "Dom Śląski".
Jak widać liczba różnych opcji dotarcia na Śnieżkę pozwala zaplanować nie jedną, ale kilka wycieczek na ten szczyt. A w jej trakcie, jak i na samym szczycie będziemy podziwiać niesamowitą przyrodę oraz zjawiskowe widoki. Dlatego już dziś warto zaplanować sobie taką wyprawę.