Zgodnie z podpisanym porozumieniem, Orlen przejmie pełną kontrolę nad spółką S54, która buduje instalację do ekstrakcji butadienu w głównym zakładzie produkcyjnym koncernu w Płocku. Jednostka ta - jak zaznaczył Orlen - "stanie się docelowo integralną częścią płockiego łańcucha wartości produkcji petrochemicznej".
Koncern przypomniał, że jego współpraca z Synthos, dotycząca jednostki butadienowej została podjęta kilka lat temu, w ramach programu rozwoju segmentu petrochemii. Zwrócił przy tym uwagę, że przyjęty wówczas model zakładał wydzielenie inwestycji do osobnej spółki, nad którą "Orlen nie miał kontroli operacyjnej ani właścicielskiej".
"Ciało obce" - ustalenia Frątczaka i Jadczaka
Według ustaleń dziennikarzy TVN24 i Wirtualnej Polski z listopada 2024 roku, Orlen w ostatniej chwili wydzielił działkę w środku terenu budowy kompleksu Olefiny III, wydzierżawił ją na długie lata spółce Synthos należącej do najbogatszego Polaka Michała Sołowowa i zawarł z nim umowę na produkcję butadienu, czyniąc Synthos - dotychczas jednego z wielu klientów odbierających produkty Olefin - kluczowym partnerem koncernu.
Instalacja butadienowa jest bowiem istotnym elementem projektu, a jej ewentualne zatrzymanie (nawet chwilowe) uniemożliwiłoby pracę najdroższej części kompleksu, czyli krakera parowego, co - jak wynika z wewnętrznych dokumentów - zmusiłoby Orlen do drogiego i mało realnego sprowadzania 350 ton rafinatu dziennie z zewnętrznych źródeł.
Czytaj też: Orlen uzależniony od firmy najbogatszego Polaka
Umowa z Synthos porządkuje relacje
Informując w czwartek o umowie z Synthos, dotyczącej przejęcia 100 proc. udziałów w spółce S54 budującej nową jednostkę ekstrakcji butadienu, Orlen podkreślił, że transakcja o wartości około 692 mln zł oraz pakiet umów towarzyszących "dodatkowo porządkują dotychczasowe relacje między spółkami i otwierają drogę do dalszej współpracy na przejrzystych, korzystnych dla obu stron zasadach".
"Konsekwentnie naprawiamy błędy poprzedników. Porządkujemy projekty, które nie zabezpieczały interesów Orlenu. Projekt Olefiny III i powiązana z nim inwestycja w nową instalację butadienu były tego kolejnym przykładem. Porozumienie, które osiągnęliśmy z Synthos, zamyka ten etap" - czytamy w oświadczeniu prezesa koncernu Ireneusza Fąfary.
I dodał: "Odzyskujemy pełną kontrolę nad jednostką znajdującą się w sercu inwestycji. Aby to osiągnąć, wypracowaliśmy rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony, które tworzy mocny fundament pod dalszą, partnerską współpracę. Przywracamy właściwe relacje".
Dzięki temu - jak podkreślił prezes Orlenu - realizowany tam projekt Nowa Chemia może być kontynuowany zgodnie z przyjętym przez koncern kierunkiem. Według niego, nowa jednostka butadienowa będzie odbierać w całości frakcję C4 oraz dostarczać rafinat wykorzystywany w dalszych procesach petrochemicznych.
Orlen zaznaczył, że podpisane obecnie porozumienia dotyczą również jego współpracy z Synthos w Czechach - zakładają skrócenie okresu obowiązywania joint venture Butadien Kralupy i umów na C4, rafinat i butadien z 2049 r. do 2038 r.; dodatkowo zabezpieczają kolejne dwa lata odbioru etylenu i benzenu.
Olefiny III a miliardowe straty
Koncern przypomniał, że w grudniu 2024 r. jego obecny zarząd zdecydował o zatrzymaniu projektu budowy kompleksu Olefiny III w obowiązującym wtedy zakresie i jednocześnie postanowił prowadzić dalsze prace w ramach projektu Nowa Chemia, opartego o nowe założenia technologiczne, operacyjne i biznesowe. Projekt ten zakłada powstanie nowoczesnej instalacji do produkcji monomerów oraz zwiększenie możliwości sprzedażowych w obszarze tlenku etylenu i glikoli, styrenu oraz frakcji butadienowej C4 "w wolumenie zoptymalizowanym do potrzeb rynkowych".
"Podpisane porozumienia wzmacniają bezpieczeństwo projektu i zapewniają Orlen większą elastyczność operacyjną, jednocześnie tworząc stabilne ramy do dalszej współpracy biznesowej między obiema firmami" - podsumował koncern, odnosząc się do zawartego obecnie pakietu umów z Synthos.
We wrześniu 2021 r. informując o powstającej w Płocku nowej instalacji do ekstrakcji butadienu Grupy Synthos, spółka ta podawała, że jej uruchomienie planowane jest w 2024 r., przy czym docelowo instalacja ma osiągnąć wydajność na poziomie 120 tys. ton rocznie. Według Synthos, umowę na realizację inwestycji, w oparciu o licencję na technologię ekstrakcji butadienu BASF NMP, podpisano ze spółką Air Liquide Global E&C Solutions Poland.
Wcześniej, w czerwcu 2021 r. Orlen podpisał umowę na budowę kompleksu Olefiny III z konsorcjum spółek Hyundai Engineering i Tecnicas Reunidas. Pierwotnie koncern zakładał, że w fazie budowy przedsięwzięcie potrwa do początku 2024 r., natomiast uruchomienie produkcyjne instalacji planowano na początek 2025 r. Później jako przewidywany termin podawano pierwszą połowę 2027 r.
Gdy w grudniu 2024 r. ogłoszono decyzję o wstrzymaniu tej inwestycji w dotychczasowym zakresie, nowy już wtedy zarząd Orlenu argumentował, że decyzja ta uchroni koncern przed stratą około 15 mld zł. Koncern zapowiedział jednocześnie, że środki te "przeznaczone zostaną na projekty trwale zwiększające konkurencyjność spółki oraz polskiej gospodarki".
Autorka/Autor: BC/ams
Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Orlen