Progi, ulgi, kwota wolna 2021. Co warto wiedzieć

Skala podatkowa dotyczy wszystkich rozliczających się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych. Fundamentem skali podatkowej są dwa, ale tak naprawdę trzy progi podatkowe, a więc roczne kwoty dochodu, od których zależy wysokość naszego podatku.

Stawka PIT na poziomie 17 proc. dotyczy pierwszego progu podatkowego - chodzi o osoby, których roczny dochód nie przekracza 85 528 zł. W tym progu znajduje się większość Polaków.

Stawka 32 proc. jest stosowana dla dochodów powyżej kwoty 85 528 zł. Oznacza to, że jeśli nasz dochód wyniósł np. 100 000 zł, to płacimy 17 proc. podatku od kwoty 85 528 zł (czyli 14 539 zł 76 gr), oraz 32 proc. od pozostałych 14 472 zł. W 2019 roku (danych za 2020 jeszcze nie znamy) liczba podatników rozliczających się w ramach drugiego progu podatkowego wzrosła w stosunku do 2018 o prawie 200 tysięcy osób do poziomu ponad 1 mln 234 tys. osób.

Jest też jeszcze danina solidarnościowa dotycząca jedynie najbogatszych Polaków, których dochód wyniósł ponad milion zł. Wynosi ona 4 proc. i podobnie jak drugi próg podatkowy jest płacona nie od całości dochodu, ale jedynie od jego nadwyżki powyżej tego progu. Oznacza to, że część dochodu powyżej miliona złotych będzie w sumie obciążona podatkiem wynoszącym 36 proc. Co jest nazywane trzecią stawką podatkową.

Przy wyliczaniu należnego podatku dochodowego zastosować możemy ulgi i odliczenia, dzięki którym więcej pieniędzy zostanie w naszej kieszeni.

Osoby do 26. roku życia mogą skorzystać z ulgi dla młodych. Jeżeli ich dochody nie przekroczą poziomu przewidzianego dla pierwszego progu podatkowego, wówczas osoby te są zwalniane z obowiązku płacenia podatku – w ich przypadku stawka podatkowa wynosi 0 proc. (niektórzy traktują to jako kolejną, czwartą stawkę).

Rodzice mogą skorzystać z ulgi na dziecko, niezależnie od liczby posiadanych dzieci. Podobnie z ulgi rehabilitacyjnej skorzystać mogą osoby niepełnosprawne lub utrzymujące osoby niepełnosprawne. Popularne jest również wspólne rozliczenie małżonków.

Istnieje także ulga termomodernizacyjna skierowana do osób, które poniosły koszty modernizacji domu służącej ograniczeniu zużycia energii elektrycznej. Maksymalna wysokość odliczenia podatku z tego tytułu to aż 53 tys. zł.

Warto pamiętać także o uldze na internet czy możliwości odliczenia darowizn.

Nasze zobowiązanie wobec fiskusa zmniejsza ponadto kwota wolna od podatku - kwota dochodu, od którego nie jesteśmy zobowiązani do płacenia podatku dochodowego. Kwota ta dla części podatników wynosi obecnie 8 000 zł - jeżeli nasze roczne dochody nie przekroczą tej sumy, podatku nie płacimy w ogóle.

Jeżeli natomiast nasz dochód będzie wyższy niż 8 000 zł, ale niższy niż 127 000 zł, nadal przysługuje nam kwota wolna od podatku, jednak w zmniejszonej wysokości. Przy dochodach w przedziale 8000 - 13 000,49 zł, kwota wolna od podatku będzie w proporcjonalnie zmniejszonej wysokości z przedziału 8 000 – 3091 zł. Przy dochodach w przedziale 13 000,50-85 528 zł kwota wolna od podatku jest stała - na poziomie 3091 zł. Z kolei przy dochodach z przedziału 85 528-127 000 zł kwota wolna od podatku będzie stopniowo zmniejszać się z 3091 do 0 zł.

We wszystkich tych sytuacjach podatek płacimy jedynie od dochodu ponad kwotę wolną.

Wymiar naszego podatniku obniżają także koszty uzyskania przychodu. Generalnie są to wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów. W przypadku umowy (umów) o pracę koszty uzyskania przychodów określa się w zależności od ilości zawartych umów o pracę i miejsca zatrudnienia (w miejscu zamieszkania lub poza nim).

Podstawowe koszty uzyskania przychodów uzyskanych ze stosunku pracy wynoszą:

Koszty uzyskania przychodów mogą być określane także w relacji do uzyskanego przychodu. W szczególności dotyczy to przychodów z umów zlecenia, licencji, praw autorskich, itd. W takich przypadkach stosuje się dwie wielkości: 20 proc. lub 50 proc. przychodu, przy czym w przypadku stosowania 50 proc. kosztów uzyskania przychodów nie mogą one przekroczyć górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej.

Podatek dochodowy płacony jest przez cały rok w formie zaliczek – najczęściej płaci je nasz pracodawca, samodzielnie odprowadzają je jedynie osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Zestawienia zapłaconych zaliczek i finalnie należnego w danym roku podatku dochodowego dokonuje się raz do roku w deklaracji podatkowej PIT (Personal Income Tax). Jeżeli z deklaracji będzie wynikać, że zapłacone zaliczki przekraczają należny podatek np. dzięki zastosowanym ulgom, przysługuje nam wówczas zwrot podatku. Jeżeli natomiast deklaracja wykaże niedopłatę podatku, będziemy musieli go dopłacić.