Tego, co stało się we wrześniu, "nie da się opisać słowami"

Źródło:
Reuters, climate.copernicus.eu, tvnmeteo.pl
Wcześniej susza, teraz ekstremalne ulewy. Klimatolodzy: takie zjawiska będą coraz częstsze
Wcześniej susza, teraz ekstremalne ulewy. Klimatolodzy: takie zjawiska będą coraz częstsze Marta Kolbus/Fakty po Południu TVN24
wideo 2/13
Zmiany klimatu

Ubiegły miesiąc zapisał się jako najcieplejszy wrzesień na świecie w historii prowadzenia pomiarów - ogłosiła w czwartek agencja Copernicus. To nie jedyny niechlubny rekord, jaki padły na Ziemi w tym czasie.

Średnia temperatura we wrześniu tego roku w skali świata była wyższa o 0,93 stopnia Celsjusza od średniej z lat 1991-2020. Ponadto była wyższa o 0,5 st. C od temperatury, jaka panowała we wrześniu 2020 r, który do tej pory był uznawany za najcieplejszy. Rekord padł też w samej Europie, gdzie temperatura wynosiła średnio o 2,5 st. C powyżej normy z lat 1991-2020 i o 1,1 st. C powyżej temperatury zanotowanej we wrześniu 2020 roku - poinformowano w czwartkowym komunikacie europejskiej agencji Copernicus Climate Change Service (C3S).

"Bezprecedensowy" wrzesień

Ponadto odchylenie temperatury od normy na plus w ubiegłym miesiącu było najwyższe ze wszystkich miesięcy, jakie występują w zbiorze danych zbieranych od 1940 r. Jak skomentowała w mediach społecznościowych Samantha Burgess, zastępczyni dyrektora Copernicus, to wydarzenie "bezprecedensowe".

Dodała, że temperatura w minionym wrześniu była o około 1,75 st. C wyższa od średniej sprzed epoki przedindustrialnej (lata 1850-1900). Tę anomalię przedstawia ostatni słupek po prawej stronie na wykresie, który zamieścił w mediach społecznościowych Carlo Buontempo, fizyk z CS3.

"Nie da się opisać słowami tego, jak wielka jest ta anomalia. (...) W żadnym innym miesiącu nie odnotowano tak dużych anomalii" - napisał Buontempo.

Agencja Copernicus zaznaczyła, że bieżący rok jest na dobrej drodze do tego, by stać się najcieplejszym na Ziemi w historii pomiarów. Średnia temperatura od stycznia do września była o 0,52 st. C wyższa od średniej oraz o 0,5 st. C wyższa niż w analogicznym okresie 2016 r. Ponadto w ciągu tych miesięcy temperatura była średnio o 1,4 st. C wyższa od średniej z epoki przedindustrialnej.

W 2022 r. świat był o 1,2 st. C cieplejszy niż w czasach przedprzemysłowych. Do tej pory rekordowo ciepłe były lata 2016 i 2020, kiedy temperatura była wyższa o 1,25 st. C.

"Pilna potrzeba podjęcia ambitnych działań"

- Zostały dwa miesiące do COP28, tymczasem poczucie pilnej potrzeby podjęcia ambitnych działań na rzecz klimatu nigdy nie było bardziej palące - oceniła Burgess. COP28 to zaplanowany na listopad i grudzień szczyt klimatyczny w Dubaju. W czwartek w Katowicach rozpoczęła się poprzedzająca go dwudniowa konferencja PRECOP.

Jak twierdzą naukowcy, ostatnie rekordowe wartości to skutek negatywnych zmian klimatycznych w połączeniu z występującym właśnie w rejonie Oceanu Spokojnego zjawiskiem El Nino.

- Szczególnie niepokojące jest to, że zjawisko El Nino nadal się rozwija, a więc możemy spodziewać się, że rekordowa temperatura utrzyma się przez wiele miesięcy - powiedział sekretarz generalny Światowej Organizacji Meteorologicznej Petteri Taalas. Dodał, że to "będzie miało kaskadowy wpływ na nasze środowisko i społeczeństwo".

Czerwony kolor oznacza lata cieplejsze od średniej, a niebieski - lata chłodniejsze od średniej.
Średnia globalna temperatura powietrza we wrześniu w latach 1940-2023Czerwony kolor oznacza lata cieplejsze od średniej, a niebieski - lata chłodniejsze od średniej.C3S/ECMWF

W połowie sierpnia przekazano, że lipiec bieżącego roku był najcieplejszym lipcem i zarazem najcieplejszym miesiącem, odkąd prowadzi się pomiary.

Więcej niechlubnych rekordów

Według ostatnich danych, o których poinformowała w czwartek agencja Copernicus, średnia temperatura wód osiągnęła 20,29 st. C, co jest wrześniowym rekordem i drugą najwyższą wartością zaraz po sierpniu tego roku.

Przekazano również, że zasięg lodu morskiego na Antarktydzie był na rekordowo niskim poziomie, jak na tę porę roku. Zasięg lodu na Morzu Arktycznym okazał się o 18 procent niższy od średniej.

Autorka/Autor:Paweł Soszyński

Źródło: Reuters, climate.copernicus.eu, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock, C3S/ECMWF

Pozostałe wiadomości

W nadchodzących dniach czeka nas dość spore ochłodzenie. Prognozowane są rozpogodzenia, które sprawią, że szczególnie poranki będą mroźne. Temperatura może spaść miejscami nawet do -10 stopni Celsjusza.

Ochłodzenie będzie drastyczne. Pogoda na 5 dni

Ochłodzenie będzie drastyczne. Pogoda na 5 dni 

Źródło:
tvnmeteo.pl

Synoptycy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydali prognozę zagrożeń na kolejne dni. Wynika z niej, że w części kraju spodziewane są oblodzenia. Sprawdź, gdzie na drogach może zrobić się ślisko i niebezpiecznie.

Niebezpieczna ślizgawica. Alarmy mogą objąć niemal cały kraj

Niebezpieczna ślizgawica. Alarmy mogą objąć niemal cały kraj

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli piątek, 31.01. W nocy popada miejscami słaby deszcz. Dzień przyniesie wędrówkę strefy opadów nad krajem. Termometry wskażą maksymalnie 11 stopni.

Pogoda na jutro - piątek, 31.01. Nocą lokalnie spadnie deszcz, w dzień do 11 stopni

Pogoda na jutro - piątek, 31.01. Nocą lokalnie spadnie deszcz, w dzień do 11 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Kampinoskim Parku Narodowym doszło do niegroźnego starcia z udziałem łosia i turysty, który wybrał się na spacer z psem, nie zabierając ze sobą smyczy. Przedstawiciele parku przypominają w rozmowie z tvnmeteo.pl o zasadach bezpieczeństwa i zachowaniu podczas spacerów po jego szlakach.

"Król Puszczy nie był zachwycony, że jego medytacje zostały przerwane i stanowczo zareagował"

"Król Puszczy nie był zachwycony, że jego medytacje zostały przerwane i stanowczo zareagował"

Źródło:
Kampinoski Park Narodowy, tvnmeteo.pl

Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski poleci w tym roku na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Na konferencji prasowej powiedział, że zabierze ze sobą polską flagę i pierogi. - Kosmos nie jest tylko dla największych, jest dla każdego - mówił.

Co poleci na ISS z polskim astronautą? Flaga i pierogi

Co poleci na ISS z polskim astronautą? Flaga i pierogi

Źródło:
PAP

Australijskie służby meteorologiczne poinformowały o pięciu układach niskiego ciśnienia, jakie pojawiły się w pobliżu północnych części kontynentu. Co najmniej cztery z nich mają potencjał do przekształcenia się w cyklony tropikalne. Według ekspertów zjawiska zwiastują nadejście długo wyczekiwanej pory monsunowej nad północną Australią.

"To nie jest coś, co widzi się w każdym sezonie"

"To nie jest coś, co widzi się w każdym sezonie"

Źródło:
ABC NEWS, BoM

Naukowcy z Bangladeszu badają przyczynę śmierci ponad 80 żółwi oliwkowych. Martwe gady zostały znalezione na plaży w czasie ostatniego tygodnia - poinformował w czwartek rządowy Instytut Badań Morskich.

Masowa śmierć żółwi. Naukowcy szukają przyczyny

Masowa śmierć żółwi. Naukowcy szukają przyczyny

Źródło:
AFP, dainikazadi.net, TBSNews

Ciepły koniec stycznia wprowadził przyrodę w błąd. Niektóre zwierzęta i rośliny rozpoczęły już przygotowania do wiosny. Jak jednak wynika z prognoz, zima nie powiedziała ostatniego słowa.

Kwitną krokusy, pojawiają się bazie, a idzie mróz

Kwitną krokusy, pojawiają się bazie, a idzie mróz

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pożary podobne do tych, które na początku stycznia wybuchły w okolicach Los Angeles, mogą zdarzać się coraz częściej. Jak wynika z badań naukowców z organizacji World Weather Attribution, na skutek antropogenicznych zmian klimatu prawdopodobieństwo wystąpienia tak intensywnych pożarów zwiększyło się o 35 procent w porównaniu z wartościami sprzed epoki industrialnej. Przy obecnych poziomach emisji dwutlenku węgla do końca wieku ryzyko to wzrośnie do 70 procent.

Tragiczne pożary w Kalifornii mogą stać się nową normalnością. "Gotowy przepis na katastrofę"

Tragiczne pożary w Kalifornii mogą stać się nową normalnością. "Gotowy przepis na katastrofę"

Źródło:
World Weather Attribution, Reuters

Organizacja Ludzie na rzecz Etycznego Traktowania Zwierząt (PETA) po raz kolejny zaproponowała zmianę tradycyjnej formuły świętowania Dnia Świstaka. Co roku Amerykanie czekają aż gryzonie, ze słynnym Philem na czele, przepowiedzą pogodę. W trosce o dobro świstaków PETA wolałaby, aby warunki, jakie nastaną, wyczytywano z wegańskiego tortu.

Wegański tort zamiast przepowiedni świstaka

Wegański tort zamiast przepowiedni świstaka

Źródło:
CNN, PETA

Wymiociny sprzed 66 milionów lat zostały znalezione w Danii. Nietypowa skamieniałość pochodzi z czasów, gdy na Ziemi rządziły dinozaury, jednak to nie one pozostawiły po sobie ten ślad.

Tajemnicza skamieniałość okazała się wymiocinami sprzed 66 milionów lat

Tajemnicza skamieniałość okazała się wymiocinami sprzed 66 milionów lat

Źródło:
CNN, BBC

Asteroida 2024 YR4 może uderzyć w Ziemię w 2032 roku. Prawdopodobieństwo, że tak się stanie, wynosi 1,2 procent - oznajmiła w środę Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Astronomowie bacznie ją obserwują. 

Asteroida 2024 YR4 może uderzyć w Ziemię w 2032 roku

Asteroida 2024 YR4 może uderzyć w Ziemię w 2032 roku

Źródło:
PAP, ESA, space.com

Silny wiatr porwał przyczepę, która stała na zamarzniętym jeziorze w stanie Wisconsin. Podmuchy spowodowały również powstanie charakterystycznych zamrożonych fal na brzegach zbiornika.

Pogoda była taka, że przyczepa odjechała wędkarzowi

Pogoda była taka, że przyczepa odjechała wędkarzowi

Źródło:
CNN, Spectrum News 1

Chiński zespół naukowców wyhodował myszy pochodzące od dwóch ojców. Co więcej - niektórym gryzoniom udało się osiągnąć wiek dorosły. Aby tego dokonać, konieczna była modyfikacja zestawu kluczowych genów warunkujących rozwój zarodków.

Wyhodowano myszy, które mają dwóch ojców. Gryzonie dorosły, a w badaniach nastąpił przełom

Wyhodowano myszy, które mają dwóch ojców. Gryzonie dorosły, a w badaniach nastąpił przełom

Źródło:
PAP, The Scientist, MIT Technology Review, Cell Press

Lawina porwała w środę grupę narciarzy we francuskim ośrodku Val-Cenis w departamencie Sabaudia. Zginęły trzy osoby - poinformowała agencja AFP, powołując się na lokalne władze.

Lawina zeszła we Francji. Nie żyje trzech narciarzy     

Lawina zeszła we Francji. Nie żyje trzech narciarzy     

Źródło:
PAP, AFP, france3-regions.francetvinfo.fr

Niagara, położona na granicy Stanów Zjednoczonych i Kanady, w niektórych miejscach pokryła się imponującą warstwą lodu. Na nagraniu udostępnionym we wtorek widać, jak jeden z najbardziej imponujących wodospadów świata wygląda w zimowym wydaniu.

Wodospad Niagara pod warstwą lodu i śniegu

Wodospad Niagara pod warstwą lodu i śniegu

Źródło:
Reuters, AccuWeather

Kolejna burza, którą nazwano Ivo, uderzyła w Hiszpanię. Towarzyszący żywiołowi wiatr w porywach rozpędzał się do 100 kilometrów na godzinę. Burza przyniosła obfite opady deszczu oraz śniegu. W wielu regionach kraju wciąż obowiązują ostrzeżenia.

Zamknięte szkoły, auta pod śniegiem. Burza Ivo uderzyła

Zamknięte szkoły, auta pod śniegiem. Burza Ivo uderzyła

Źródło:
ENEX, larazon.es, elconfidencial

Niezbyt przyjemną środę ma za sobą legwan z Miami Beach na Florydzie. Panujące nad Stanami Zjednoczonymi zimno zmusiło gada do przejścia w stan uśpienia, przez co spadł z drzewa. "Zamrożonym" legwanem zainteresował się przedstawiciel innego gatunku, lepiej radzącego sobie z zimnem.

"Zamrożony" legwan spadł z drzewa. Zabawna reakcja kota

"Zamrożony" legwan spadł z drzewa. Zabawna reakcja kota

Źródło:
CNN, WFLA, FWC, tvnmeteo.pl

Włoska straż przybrzeżna poinformowała w środę, że doszło do częściowego zawalenia się molo w kurorcie Marina di Massa w Toskanii. Stało się tak najprawdopodobniej przez silne porywy wiatru, które sprawiły, że w konstrukcję uderzył statek.

Statek wpadł na molo w Toskanii i poważnie je uszkodził

Statek wpadł na molo w Toskanii i poważnie je uszkodził

Źródło:
Reuters

Amerykańscy meteorolodzy ostrzegają przed pogodą, jaka w najbliższych dniach nastanie w Stanach Zjednoczonych. Front atmosferyczny, który przyniósł długo wyczekiwane, ale bardzo intensywne opady deszczu w Kalifornii, będzie poruszał się na wschód, niosąc za sobą zarówno śnieżyce, jak i ulewy. Służby ostrzegły przed możliwością wystąpienia powodzi błyskawicznych.

Możliwe śnieżyce oraz powodzie błyskawiczne. Kolejne załamanie pogody w USA

Możliwe śnieżyce oraz powodzie błyskawiczne. Kolejne załamanie pogody w USA

Źródło:
FOX Weather, NWS

Władze japońskiego miasta Yashio ewakuowały część mieszkańców z powodu zapadającej się ziemi i ryzyka wycieku gazu. We wtorek na jednym ze skrzyżowań powstała ogromna dziura, do której wpadła ciężarówka. Kilkanaście godzin później niedaleko miejsca katastrofy grunt zapadł się po raz drugi.

W mieście powstało nowe zapadlisko. Władze ewakuują mieszkańców

W mieście powstało nowe zapadlisko. Władze ewakuują mieszkańców

Źródło:
NHK, CNA, Reuters

Pogoda na ferie zimowe 2025. Już za kilka dni kolejne województwa, między innymi mazowieckie, rozpoczną zimowy wypoczynek. Sprawdź szczegóły prognozy. 

Kolejne województwa szykują się na ferie zimowe. Jaka będzie pogoda

Kolejne województwa szykują się na ferie zimowe. Jaka będzie pogoda

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zima wróci do Polski. Arleta Unton-Pyziołek z tvnmeteo.pl przedstawiła najnowsze prognozy na początek lutego. Ekspertka spodziewa się znacznego ochłodzenia, a także opadów śniegu. Na jak długo zostanie z nami zima?

Zima wróci do Polski. "Temperatura spadnie na łeb na szyję"

Zima wróci do Polski. "Temperatura spadnie na łeb na szyję"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do hrabstwa Los Angeles - regionu dotkniętego przez silne i niszczycielskie pożary - po trzech tygodniach zaczęli wracać mieszkańcy. Naukowcy przeanalizowali, co mogło doprowadzić do tak rozległych szkód.

Mieszkańcy hrabstwa Los Angeles wracają do domów po pożarach. "Nie mamy pojęcia, co zobaczymy"

Mieszkańcy hrabstwa Los Angeles wracają do domów po pożarach. "Nie mamy pojęcia, co zobaczymy"

Źródło:
Reuters

Indie z powodzeniem umieściły na orbicie Ziemi nowego satelitę nawigacyjnego. Urządzenie opuściło naszą planetę na pokładzie rakiety zbudowanej w tym kraju. Była to pierwsza indyjska misja w 2025 roku i setny start z Centrum Kosmicznego Satish Dhawan.

Indyjski satelita poleciał w kosmos. Ma ważną misję

Indyjski satelita poleciał w kosmos. Ma ważną misję

Źródło:
Reuters

Najwyższy szczyt Ekwadoru i jego okolice pokryła gruba pokrywa śnieżna. Ten widok przyciągnął sporo turystów, którzy skorzystali z okazji, by spędzić czas wśród białych krajobrazów. Wulkan o nazwie Chimborazo to wyjątkowy punkt na mapie świata.

Śnieg przyciągnął tłumy w najbliższy gwiazdom punkt Ziemi

Śnieg przyciągnął tłumy w najbliższy gwiazdom punkt Ziemi

Źródło:
El Universo, NOAA

Asteroida 2024 PT5, która przez pewien czas była drugim księżycem Ziemi, prawdopodobnie pochodzi właśnie z Księżyca. Świadczyć o tym mają właściwości chemiczne obiektu. Malutka skała została wystrzelona w przestrzeń kosmiczną tysiące lat temu - i nie jest jedynym obiektem tego typu.

Była naszym drugim księżycem. Mogła oderwać się od Srebrnego Globu

Była naszym drugim księżycem. Mogła oderwać się od Srebrnego Globu

Źródło:
CNN, NASA

Północna Francja walczy ze skutkami intensywnych opadów deszczu. Najtrudniejsza sytuacja panuje w okolicach Rennes, stolicy Bretanii - pod wodą znalazły się całe miejscowości. W mieście Pont-Rean fale zaczęły wdzierać się do domów w środku nocy, a mieszkańcy mieli zaledwie kilka chwil, by zabrać najpotrzebniejsze rzeczy. Kolejne dni mają przynieść dalsze opady.

Powódź przyszła w środku nocy. "Zabraliśmy najpotrzebniejsze rzeczy, ubrania, kota"

Powódź przyszła w środku nocy. "Zabraliśmy najpotrzebniejsze rzeczy, ubrania, kota"

Aktualizacja:
Źródło:
Francebleu, Reuters, Meteo France, Meteo Bretagne, TF1 Info

Gigantyczne opłaty czekały kierowców z Atlanty, którzy porzucili swoje auta na oblodzonych drogach. Wiele osób musiało opuścić swoje pojazdy podczas nietypowych dla tego regionu burz śnieżnych, które w zeszłym tygodniu nawiedziły południowo-wschodnie Stany Zjednoczone.

Porzucili auta na oblodzonych drogach, teraz muszą sporo za to zapłacić

Porzucili auta na oblodzonych drogach, teraz muszą sporo za to zapłacić

Źródło:
CNN, MotorBiscuit