Dzięki niezwykłej skamielinie - będącej embrionem dinozaura zachowanym w jajku - naukowcy mają szansę dowiedzieć się więcej na temat powiązań między prastarymi gadami a ptakami. Baby Yingliang, bo tak jest nazywana skamielina, ma około 70 milionów lat i zadziwia badaczy.
Licząca 70 milionów lat skamielina to pozostałości po szkielecie dinozaura z rodziny owiraptorów. Gada nazwano pieszczotliwie Baby Yingliang, od nazwy chińskiego muzeum, w którym znajduje się skamielina. Jak powiedziała profesor nadzwyczajna na wydziale Nauk o Ziemi na Uniwersytecie Calgary w Kanadzie Darla Zelenitsky, kości małych dinozaurów są malutkie i kruche, dlatego bardzo rzadko udaje się znaleźć je zachowane jako skamieliny. Ten fakt czyni znalezisko jeszcze bardziej niezwykłym.
- To niesamowity okaz. Pracuję nad jajami dinozaurów od 25 lat i jeszcze czegoś takiego nie widziałam - powiedziała Zelenitsky, która jest współautorką badań opublikowanych we wtorek w czasopiśmie naukowym "iScience". - Do tej pory niewiele było wiadomo o tym, co dzieje się w jaju dinozaura przed wykluciem, ponieważ zachowało się niewiele szkieletów embrionalnych, szczególnie takich, które są kompletne i zachowane we właściwej pozie - przyznała.
Jajo dinozaura ma około 17 centymetrów długości, a długość osobnika znajdującego się w nim została oszacowana na około 27 centymetrów, mierząc od głowy do ogona. Naukowcy uważają, że gdyby udało mu się wykluć, w dorosłym życiu urósłby do około dwóch-trzech metrów długości.
Naukowcy z Chin, Wielkiej Brytanii i Kanady zbadali pozycję Baby Yingliang i innych wcześniej znalezionych embrionów owiraptorów. Stwierdzili, że gatunek ten poruszał się i zmieniał ułożenie w jajku podobnie jak znane nam niewyklute pisklęta.
Gadzie cechy u dzisiejszych ptaków
U współczesnych ptaków takie ruchy są związane z zachowaniem, zwanym podwijaniem, które jest kontrolowane przez centralny układ nerwowy i ma kluczowe znaczenie dla powodzenia wylęgu.
- Większość znanych embrionów nieptasich dinozaurów (choć owiraptory są dinozaurami najbliżej spokrewnionymi z ptakami, klasyfikuje się je jako nieptasie dinozaury - przypis redakcji) jest niekompletna, a ich szkielety są rozczłonkowane - stwierdził Waisum Ma, główny autor badania z University of Birmingham w Wielkiej Brytanii. - Byliśmy zaskoczeni, widząc jak pięknie zachowany jest ten embrion, leżący w pozycji podobnej do ptasiej. Takiej postawy nie rozpoznano wcześniej u nieptasich dinozaurów - dodał.
Wszystkie ptaki wyewoluowały bezpośrednio z grupy dwunożnych dinozaurów zwanych teropodami. Co ciekawe, do tej samej grupy gadów zalicza się olbrzymiego Tyrannosaurusa rexa.
Zachowania przed wykluciem to nie jedyne reakcje współczesnych ptaków, które odziedziczone zostały po ich przodkach. Wiadomo również, że ten sam rodzaj dinozaurów miał w zwyczaju gniazdować, to znaczy siadać na swoich jajach i wysiadywać je w sposób podobny do dzisiejszych ptaków.
Skamielinę Baby Yingliang znaleziono w chińskiej prowincji Jiangxi. W 2000 roku została nabyta przez Liang Liu, dyrektora chińskiej firmy kamieniarskiej Yingliang Group. Skończyła w magazynie, zapomniana na około 10 lat. Potem pracownicy muzeum przeszukiwali pudła, znaleźli pozostałość i przekazali powstającemu Muzeum Historii Naturalnej Kamienia Yingliang. Muzeum jest dotowane przez firmę.
Źródło: CNN
Źródło zdjęcia głównego: Lida Xing i Shoulin Animation