Wyspy są prawdziwą skarbnicą różnorodności biologicznej

Tasmania, Madagaskar, Nowa Gwinea i tysiące innych, większych czy mniejszych, wysp zajmują około pięć procent powierzchni lądów. Choć ich powierzchnia w stosunku do całej planety jest bardzo mała, to stanowią siedlisko aż prawie 31 procent gatunków roślin. Międzynarodowy zespół naukowców, pod kierunkiem Juliana Schradera z Macquarie University w Australii, analizował dane dotyczące ponad 304 tysięcy roślin naczyniowych - niemal wszystkich gatunków z całego świata znanych nauce. Odkrył, że wyspy stanowią prawdziwą skarbnicę różnorodności biologicznej, bo występuje na nich ponad 63 tys. gatunków endemicznych. Artykuł na ten temat został opublikowany 16 października w czasopiśmie "Nature".

Zespół wyliczył, że ponad 94 tys. gatunków jest rodzimych dla wysp, z czego ponad 63 tys. jest endemicznych, co stanowi 21 proc. globalnej różnorodności roślin. Gatunek endemiczny to taki, który nie występuje nigdzie indziej na świecie. Badania zespołu Juliana Schradera stanowią pierwszą całościową ocenę rodzimych i endemicznych roślin naczyniowych na wyspach oceanicznych i morskich na całym świecie. Rośliny rodzime występują naturalnie na różnych wyspach, podczas gdy rośliny endemiczne można znaleźć tylko na konkretnej wyspie lub grupie wysp. Rośliny naczyniowe stanowią większość na Ziemi i obejmują drzewa, krzewy, zioła, paprocie i trawy. Rośliny nienaczyniowe to mchy czy wątrobowce.

Badanie wykazało, że tylko sześć proc. wysp, na których występują gatunki endemiczne, spełniło cel Organizacji Narodów Zjednoczonych, aby do 2030 r. objąć ochroną 30 proc. obszarów lądowych i morskich. W toku badań zidentyfikowano kilka wysp szczególnych pod względem różnorodności gatunków endemicznych. Niemal wszystkie to duże, tropikalne wyspy o złożonej topografii i długim okresie odizolowania od lądu stałego. Na szczycie listy znajduje się Madagaskar, na którym występuje aż 9318 gatunków roślin endemicznych. Tuż za nim plasuje się Nowa Gwinea (8793), Borneo (5765), Kuba (2679) i Nowa Kaledonia (2493).