Grzebień wykonany z ludzkiej czaszki znaleźli archeolodzy w pobliżu Cambridge w Wielkiej Brytanii. Pochodzi z epoki żelaza i jest jednym z trzech takich artefaktów znalezionych na Wyspach. Naukowcy uważają, że wykonywanie takich przedmiotów mogło być częścią tradycji charakterystycznej jedynie dla niewielkiej grupy etnicznej.
Archeolodzy z Museum of London Archaeology (MOLA) poinformowali o rzadkim odkryciu. Na stanowisku archeologicznym w Bar Hill niedaleko Cambridge znaleźli grzebień wykonany z kawałka ludzkiej czaszki. To jeden z ponad 280 tysięcy starożytnych artefaktów, na które natrafiono w latach 2016-2018 podczas prac poprzedzających przebudowę autostrady A14, a które od tego czasu poddawane są naukowym analizom.
Fascynujące znalezisko
Jak wyjaśniają naukowcy, jest to niezwykle rzadkie znalezisko. Na terenie Wielkiej Brytanii dotychczas napotkano jedynie dwa podobne grzebienie, również pochodzące z okolic Cambridge. Ten konkretny egzemplarz powstał w epoce żelaza, która na Wyspach Brytyjskich przypadła na lata 750 p.n.e. - 43 n.e.
- Możliwe, że to fascynujące znalezisko reprezentuje tradycje społeczności żyjącej wyłącznie w tym rejonie hrabstwa Cambridgeshire - opowiada Michael Marshall z MOLA, który analizował ten przedmiot. - Możliwość zaobserwowania tak mocno lokalnych zwyczajów wśród ludzi żyjących ponad 2000 lat temu jest naprawdę zdumiewająca - dodaje.
Wykorzystywanie ludzkich kości do celów rytualnych lub na potrzeby życia codziennego było częstą praktyką w Anglii epoki żelaza - zauważają badacze. Podobne znaleziska z tej samej okolicy to np. narzędzia z ludzkich kości służące do obróbki skór zwierzęcych.
Pamiątka po wybitnych przodkach
Na zębach grzebienia archeolodzy nie dostrzegli śladów zużycia, co - zdaniem naukowców - wskazuje, że nie był wykorzystywany do czesania włosów. Wydrążony w nim otwór może natomiast świadczyć o tym, że był traktowany jako amulet. W Wielkiej Brytanii znaleziono wiele wyrobów z ludzkiej czaszki, które noszone były jako amulety.
- Grzebień z Bar Hill mógł być wysoce symbolicznym i potężnym przedmiotem - tłumaczy Marshall. - Możliwe, że został wyrzeźbiony z czaszki ważnego członka lokalnej społeczności, którego obecność została w jakiś sposób zachowana i upamiętniona poprzez jego kości - kontynuuje.
Analiza wyrobów z ludzkich czaszek z Cambridgeshire doprowadziła archeologów do kolejnej intrygującej hipotezy. Pierwszy fragment, odkopany w Earith w latach 70. ubiegłego wieku, miał wyrzeźbione zęby, jednak drugi, znaleziony podczas wykopalisk w Harston Mill na początku XXI wieku, miał jedynie nacięte linie. Marshall sugeruje, że może to być symboliczne przedstawienie szwów, które łączą części ludzkiej czaszki.
- Wyrzeźbione zęby i linie miałyby podkreślać, z jakiej kości wykonano grzebień (...). Jego symbolizm i znaczenie byłyby zatem natychmiast widoczne dla każdego, kto go zobaczył - dodaje naukowiec.
Źródło: PAP, MOLA
Źródło zdjęcia głównego: MOLA