Choroby przenoszone przez komary, takie jak malaria, denga, gorączka Zachodniego Nilu czy żółta gorączka, zabijają co roku setki tysięcy ludzi. Międzynarodowy zespół naukowców dzięki modyfikacji stworzył nowy, zabójczy dla komarów szczep grzyba Metarhizium. Wabi on te owady kwiatowym zapachem. Inspiracją były zabijające owady grzyby, które wydzielają słodko pachnącą substancję chemiczną o nazwie longifolen. Odkrycie opublikowano w piątek na łamach czasopisma "Nature Microbiology".
Szczep grzyba, który potrafi zabijać komary
- Komary potrzebują kwiatów, ponieważ dostarczają one nektaru, kluczowego dla nich źródła pożywienia, a kwiaty przyciągają je swoim zapachem - wyjaśnił współautor artykułu Raymond St. Leger, profesor entomologii na amerykańskim Uniwersytecie Marylandu w College Park. - Po zaobserwowaniu, że niektóre rodzaje grzybów potrafią oszukać komary i sprawić, że będą one myślały, że to kwiaty, zdaliśmy sobie sprawę, iż możemy zwiększyć atrakcyjność tych grzybów, modyfikując je, tak aby produkowały więcej longifolenu - opisał badacz.
St. Leger zauważył, że grzyb o zapachu kwiatów to łatwa w użyciu metoda zwalczania komarów, wymagająca tylko krótkiego przeszkolenia. Po umieszczeniu zarodników grzyba w pojemniku longifolen natychmiast zaczyna być uwalniany, zachowując skuteczność przez miesiące. Po zetknięciu się z grzybem komary ulegają zakażeniu i giną w ciągu kilku dni. W testach laboratoryjnych grzyb Metarhizium zabił 90-100 procent komarów - nawet w dużym pomieszczeniu, w którym zapachy ludzi i kwiatów rywalizowały ze sobą. Chociaż pachnący grzyb jest śmiertelny dla komarów, nie szkodzi ludziom.
- Grzyb jest całkowicie nieszkodliwy dla ludzi - longifolen jest powszechnie stosowany w perfumach i ma długą historię bezpieczeństwa - zapewnił St. Leger. - Dzięki temu jest znacznie bezpieczniejszy niż wiele chemicznych pestycydów. Zaprojektowaliśmy również grzyba i zawierające go pojemniki tak, aby zwalczały komary, a nie inne owady, a longifolen rozkłada się naturalnie w środowisku.
Pomogła pewna substancja
Ponadto, w przeciwieństwie do chemicznych alternatyw, na które komary stopniowo się uodporniły, to biologiczne podejście może być dla tych owadów praktycznie niemożliwe do uniknięcia.
- Jeśli komary wyewoluują, aby unikać longifolenu, może to oznaczać, że przestaną reagować na kwiaty - wyjaśnił St. Leger. - Ale potrzebują kwiatów jako źródła pożywienia (krwi potrzebują tylko do wytworzenia jaj - red.), więc byłoby bardzo interesujące zobaczyć, jak mogłyby unikać grzyba, a jednocześnie być przyciągane przez kwiaty. Pokonanie tej przeszkody będzie dla nich bardzo trudne, a my mamy możliwość zmodyfikowania grzyba tak, aby wytwarzał dodatkowe zapachy kwiatowe, jeśli komary wyewoluują tak, aby unikać longifolenu.
"Grzybowa" technologia jest praktyczna i tania w produkcji. Inne formy Metarhizium są już wykorzystywane do zwalczania szarańczy, a do ich hodowli wystarczają na przykład odchody kur czy resztki pożywienia.
Szansa na nową broń przeciwko komarom
Znalezienie skutecznej nowej broni przeciwko komarom jest ważniejsze niż kiedykolwiek. St. Leger ostrzegł, że w przyszłości choroby przenoszone przez komary, obecnie ograniczone do regionów tropikalnych, mogą stanowić zagrożenie dla nowych obszarów, w tym dla Stanów Zjednoczonych i Europy. Według ostatnich doniesień dotarły nawet na Islandię. Wraz ze wzrostem globalnych temperatur i rosnącą nieprzewidywalnością pogody, komary przenoszące choroby zaczęły rozprzestrzeniać się na obszary poza swoimi zwykłymi siedliskami.
St. Leger i jego współpracownicy pracują obecnie nad zakrojonymi na szeroką skalę testami terenowymi swojej metody zwalczania komarów, które mają zostać przedłożone do zatwierdzenia przez organy regulacyjne.
Autorka/Autor: dd
Źródło: PAP, Uniwersytet Marylandu w College Park
Źródło zdjęcia głównego: Mark Sherwood, Raymond St. Leger.