Ziemia "ukradła" Księżyc? Uczeni mają nową teorię

Przybywa teorii o pochodzeniu Księżyca
Przybywa teorii o pochodzeniu Księżyca
NASA/Goddard Space Flight Center
Przybywa teorii o pochodzeniu KsiężycaNASA/Goddard Space Flight Center

Księżyc może być "prezentem" od innej planety - głosi nowa teoria o pochodzeniu ziemskiego satelity. Według niej pierwotnie przynależał do Wenus, która jednak go utraciła. Po jakimś czasie grawitacja naszej planety miała go przyciągnąć na swoją orbitę.

Nowa hipoteza kontrastuje z przyjmowanym obecnie przez większość naukowców poglądem, że Księżyc uformował się około 4,5 mld lat temu z materiału wyrzuconego po zderzeniu Ziemi z rozpędzonym obiektem wielkości planety.

Ta teoria kolizji posiada swoje słabe punkty, podobnie jak inne alternatywne wobec niej wyjaśnienia pochodzenia ziemskiego satelity.

Ziemia przechwyciła satelitę?

- Myślę, że częściowym kluczem do zrozumienia Księżyca może być to, że Wenus nie ma satelity, a więc z pewnością powinniśmy bardziej to badać - powiedział powiedział Dave Stevenson, profesor nauk planetarnych w Caltech University, który przedstawił nową tezę podczas konferencji "Pochodzenie Księżyca" odbywającej się w Towarzystwie Królewskim w Londynie.

W rozmowie po swoim wystąpieniu naukowiec przyznał, że sam wcześniej popierał teorię Wielkiego Zderzenia, ale według niego nie odpowiada ona na wszystkie pytania. Jego własna teoria przechwycenia zakłada, że Ziemia dzięki sile swojej grawitacji przyciągnęła na swoją orbitę wstępnie uformowane ciało niebieskie, które stało sie jej satelitą.

Czy Księżyc jest prezentem od Wenus?
Czy Księżyc jest prezentem od Wenus?tvn24

Analiza składów za teorią zderzenia

Ten pomysł jednak nie znajduje potwierdzenia w geochemicznych składach Księżyca i naszej planety. Analizy księżycowych skał przywiezionych z misji Apollo wykazały, ze Srebrny Glob ma bardzo podobny skład izotopowy jak Ziemia.

- Jeśli zatem Księżyc i Ziemia posiadają bardzo podobne izotopy, to teoria przechwycenia jest trudna to utrzymania - skomentował Alex Halliday z Uniwersytetu w Oksfordzie. Według niego to podobieństwo świadczy o tym, że albo nasz satelita rzeczywiście powstał z materiału ziemskiego, albo o tym, że materiał z dysku, który utworzył Księżyc, całkowicie wymieszał się z materiałem ziemskim. Mimo to uważa niektóre aspekty teorii o pochodzeniu Srebrnego Globu Wenus za intrygujące.

Podobne planety, tylko jedna z satelitą

- Powód, dla którego to jest interesujące, stanowi to, ze Ziemia i Wenus znajdują się blisko siebie. Mają podobną masę i przypuszcza się, że powstały w podobny sposób - wyjaśnia Halliday. - Rodzi się więc pytanie: dlaczego Ziemia ma swój księżyc, a Wenus nie? - zwraca uwagę. Liczy też, pomysł Stevensona może rzucić nowe światło na te kwestię.

Sam Stevenson przyznaje, że podobieństwo składów izotopowych to największy argument przeciwko jego teorii przechwycenia. Poprzeć ją mogłyby badania składu skał z Wenus - gdyby również wykazały podobieństwo z tymi dotyczącymi składu izotopowego Ziemi i Księżyca. Zresztą nawet teoria Wielkiego Zderzenia nie wyjaśnia dokładnie, dlaczego podobieństwa tych dwóch ostatnich są aż tak duże.

Zadanie: poznać Wenus

Autor teorii przechwycenia zdradza też, że za jej sformułowaniem kryje się potrzeba znacznie szerszych badań niż tylko dotyczących pochodzenia Srebrnego Globu. - Nie zrozumiemy planet skalistych, dopóki nie zrozumiemy Wenus, a w tej chwili nie wiemy o niej nic w kwestii izotopów - powiedział Stevenson. - Myślę też, że w ramach sprawdzania naszej wiedzy o pochodzeniu Księżyca musimy się dowiedzieć, czy Wenus kiedykolwiek miała satelitę - dodał.

Według niego ustalenie tego jest ważne, bo jeśli Wenus miała własny księżyc, który potem straciła, to musiał on uformować się bardzo wcześnie, krótko po powstaniu Układu Słonecznego. Stevenson uważa, że satelita Wenus mógł się uformować na skutek jakiegoś zderzenia chaotycznie krążących w tamtym okresie obiektów. Następnie planeta miałaby stracić swój księżyc w wyniku innej kolizji lub przejścia w pobliżu obiektu, którego grawitacja odciągnęła go z jej orbity.

Każda teoria prawdopodobna?

- Wciąż jesteśmy na tropie szczegółowego scenariusza, który będzie można uznać za prawdopodobny i kompletny we wszystkich aspektach, w tym geochemicznych i geofizycznych - podkreślił Sean Solomon, dyrektor Obserwatorium Ziemi im. Lamonta-Doherty'ego na Uniwersytecie Columbia.

- Dopóki naukowcy go nie ustalą, nawet teoria o przechwyceniu zbiegłego księżyca Wenus może być prawdobodobna - podsumował.

Autor: js/ja / Źródło: livescience.com

Źródło zdjęcia głównego: NASA/Kennedy

Pozostałe wiadomości

Kilkanaście ostatnich dni upływało nam pod znakiem stabilnej chłodnej i pochmurnej pogody. Od czasu do czasu padał deszcz, miejscami sypał także drobny śnieg. W świetle najnowszych prognoz już niedługo "sypnąć ma konkretnie". O nadchodzącym przedzimiu pisze dla nas synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

"Sypnąć ma konkretnie". Model pokazuje, że do Polski zbliża się śnieżyca

"Sypnąć ma konkretnie". Model pokazuje, że do Polski zbliża się śnieżyca

Źródło:
tvnmeteo.pl

W pogodzie w najbliższym czasie zajdzie zmiana. Zacznie silniej wiać, będzie też szansa na przejaśnienia. Z początkiem przyszłego tygodnia zawita do naszego kraju wir niżowy z opadami deszczu i śniegu, a także wichurami, co może sprzyjać tworzeniu się zawiei śnieżnych.

"Dużo zamieszania w pogodzie". Polska znajdzie się we władaniu wirów niżowych

"Dużo zamieszania w pogodzie". Polska znajdzie się we władaniu wirów niżowych

Źródło:
tvnmeteo.pl

Tej nocy w części kraju na drogach może tworzyć się gołoledź. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed ryzykiem wystąpienia marznących opadów. Obowiązują ostrzeżenia pierwszego stopnia.

Niebezpieczna aura w części kraju. IMGW ostrzega

Niebezpieczna aura w części kraju. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro. Noc w części kraju upłynie pod znakiem opadów deszczu i śniegu. W piątek 15.11 padać nie powinno, choć czeka nas pochmurna aura. Będzie można liczyć na przejaśnienia. Termometry pokażą do 10 stopni.

Pogoda na jutro - piątek, 15.11. Nocą miejscami spadnie śnieg

Pogoda na jutro - piątek, 15.11. Nocą miejscami spadnie śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Smog drastycznie ograniczył widoczność w północno-zachodnich Indiach, zasłaniając między innymi widok na mauzoleum Tadź Mahal w Agrze i powodując opóźnienia lotów. Ponadto sprawił, że do lekarzy zgłasza się coraz więcej osób mających problemy z drogami oddechowymi. W Nowym Delhi zamknięto szkoły do odwołania, lekcje będą odbywać się zdalnie.

"We wszystkich szkołach zajęcia będą się odbywały w trybie zdalnym do odwołania"

"We wszystkich szkołach zajęcia będą się odbywały w trybie zdalnym do odwołania"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, IndiaToday, BBC

Sytuacja pogodowa w Maladze powoli stabilizuje się. Dzień wcześniej te regiony Hiszpanii nawiedziły ulewy. Trwa akcja sprzątania ulic, które znalazły się pod wodą, a szkoły od piątku mają wznowić lekcje. Policja pokazała nagrania z ulic zalanego miasta. Minionej nocy cztery tysiące osób spędziło noc poza domem po ewakuacji.

Zalane ulice i pola. Pokazali zniszczenia po ulewach

Zalane ulice i pola. Pokazali zniszczenia po ulewach

Aktualizacja:
Źródło:
El Mundo, El Pais, tvnmeteo.pl, TVE

U wybrzeży Wysp Salomona na Pacyfiku znaleziono największy koralowiec na świecie - twierdzą badacze z ekspedycji National Geographic Society’s Pristine Seas. Zdaniem odkrywców, liczy on sobie co najmniej 300 lat i jest w doskonałej kondycji.

Na Pacyfiku odkryto megakoralowiec

Na Pacyfiku odkryto megakoralowiec

Źródło:
PAP, BBC

Niektórzy mieszkańcy naszego kraju 11 listopada mogli zobaczyć na niebie białą smugę, a inni usłyszeli głośny huk. Nad Polską pojawił się bolid, czyli bardzo jasny meteor. Trwa sprawdzanie, czy fragmenty kosmicznej skały mogły spaść na Ziemię.

Obiekt z kosmosu nad Polską. Uległ trzem fragmentacjom, kawałki mogły spaść na Ziemię

Obiekt z kosmosu nad Polską. Uległ trzem fragmentacjom, kawałki mogły spaść na Ziemię

Źródło:
skytinel.com

Do Filipin dotarł Usagi, kolejny tajfun. Żywioł, który w pewnym momencie nazywany był supertajfunem, przyniósł ulewne opady i porywisty wiatr. Władze przeprowadziły ewakuacje ponad 20 tysięcy mieszkańców. Gwałtowna pogoda tak szybko nie opuści tego azjatyckiego kraju, bo w prognozach czai się kolejne zagrożenie.

"Prosimy o zrobienie tego dla własnego bezpieczeństwa". Tajfun Usagi na Filipinach

"Prosimy o zrobienie tego dla własnego bezpieczeństwa". Tajfun Usagi na Filipinach

Źródło:
Reuters, Rappler, AlJazeera, AFP, PAGASA

Małżeństwo z Australii przeżyło niemałe zdziwienie po powrocie do domu z pracy. Pod ich nieobecność w sypialni rozgościła się koala. Zwierzęcia nie dało się łatwo przegonić.

Wrócili do domu, w sypialni zastali koalę. "Byłam tak zszokowana, że zapomniałam angielskiego"

Wrócili do domu, w sypialni zastali koalę. "Byłam tak zszokowana, że zapomniałam angielskiego"

Źródło:
CNN, abc.net.au

U wybrzeży miasta Mijas w hiszpańskiej prowincji Malaga pojawiła się w środę trąba wodna. Wirujący lej widać na nagraniu.

Trąba wodna u wybrzeży Hiszpanii

Trąba wodna u wybrzeży Hiszpanii

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Potężna nawałnica nawiedziła wschodnie prowincje Sycylii. Intensywne opady deszczu doprowadziły do powodzi i lokalnych podtopień. Minionej doby włoskie służby musiały interweniować ponad 100 razy. Utrudnienia pogodowe spotkały też kierowców.

Auta z trudem jadą ulicą, którą płynie wartki strumień

Auta z trudem jadą ulicą, którą płynie wartki strumień

Aktualizacja:
Źródło:
Enex News

W Azerbejdżanie trwa 29. szczyt klimatyczny COP29. Naukowcy z organizacji Global Carbon Project w zaprezentowanym tam raporcie alarmują, że ilość wyemitowanego dwutlenku węgla pochodzącego z paliw kopalnych w 2024 roku ma być rekordowa.

Do atmosfery trafi rekordowa ilość CO2 ze spalania paliw kopalnych

Do atmosfery trafi rekordowa ilość CO2 ze spalania paliw kopalnych

Źródło:
PAP

U wybrzeży Norwegii pięć lat temu pojawił się Hvaldimir - białucha arktyczna podejrzewana o bycie rosyjskim szpiegiem. Jak pisze portal BBC, powołując się na ekspertkę zajmującą się tym gatunkiem ssaków, zwierzę mogło być wytrenowane do ochrony bazy morskiej na kole podbiegunowym.

Hvaldimir nie był rosyjskim szpiegiem? Ekspertka o nowej teorii

Hvaldimir nie był rosyjskim szpiegiem? Ekspertka o nowej teorii

Źródło:
PAP, BBC

We wtorek wieczorem we Wrocławiu spadł pierwszy śnieg tej jesieni. To kolejny region, w którym w ostatnich dniach pojawił się biały puch. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia nie tylko z zabielonej stolicy Dolnego Śląska, ale również z innych miast.

Pierwszy śnieg we Wrocławiu. Nagranie

Pierwszy śnieg we Wrocławiu. Nagranie

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

Kilka międzynarodowych linii lotniczych wstrzymało loty na popularną wśród turystów wyspę Bali. Powodem jest utrzymująca się w powietrzu chmura pyłu po wybuchu wulkanu Lewotobi Laki Laki, znajdującego się na oddalonej o kilkaset kilometrów wyspie Flores w Indonezji. Pomimo że erupcja miała miejsce na początku listopada, z krateru nadal wydobywa się popiół i lawa.

Linie lotnicze odwołują loty na Bali. "Bezpieczeństwo jest priorytetem"

Linie lotnicze odwołują loty na Bali. "Bezpieczeństwo jest priorytetem"

Źródło:
Reuters, PAP, The Guardian

Ulice Bogoty znalazły się pod wodą po tym, jak miasto nawiedziła fala intensywnego deszczu. Towarzyszący opadom wiatr łamał gałęzie i przewracał drzewa, doprowadzając do paraliżu komunikacyjnego. W ubiegłą niedzielę w całej Kolumbii wprowadzono stan klęski żywiołowej w związku z powodzią, jaka przetoczyła się przez kraj.

Potężna ulewa sparaliżowała stolicę 52-milionowego kraju

Potężna ulewa sparaliżowała stolicę 52-milionowego kraju

Źródło:
PAP, Reuters

Chilijscy strażacy od kilkunastu godzin walczą z dużym pożarem lasu w gminie Quilpue w środkowym Chile. Według lokalnych służb ogień od wtorku strawił już około 300 hektarów terenów leśnych. W regionie wprowadzono najwyższy, czerwony, alert pożarowy oraz rozpoczęto ewakuacje mieszkańców.

Spłonęło kilkaset hektarów lasów. Rozpoczęto ewakuację mieszkańców

Spłonęło kilkaset hektarów lasów. Rozpoczęto ewakuację mieszkańców

Źródło:
Reuters, El Mostrador

Rozprzestrzenia się duży pożar lasów na granicy amerykańskich stanów Nowy Jork i New Jersey. Opady deszczu nie pomogły, a sytuację pogarsza silny wiatr. Służby poinformowały we wtorek, że spłonęło już ponad dwa tysiące hektarów.

"To największy pożar od 2008 roku"

"To największy pożar od 2008 roku"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

- Świat musi sfinansować działania związane ze zmianą klimatu, ponieważ w przeciwnym razie cenę zapłaci ludzkość. To nie jałmużna, to inwestycja. Działania klimatyczne są konieczne, aby świat nadawał się do życia - ocenił sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres podczas szczytu klimatycznego COP29 w Baku, stolicy Azerbejdżanu.

"Działania są konieczne, aby świat nadawał się do życia"

"Działania są konieczne, aby świat nadawał się do życia"

Źródło:
PAP

Nowy przegląd danych uzyskanych prawie 40 lat temu przez sondę Voyager 2 pokazał, że obserwacje tej planety były zaburzone przez burzę słoneczną.

Voyager 2 miał pecha. Przeleciał obok Urana w bardzo złym momencie

Voyager 2 miał pecha. Przeleciał obok Urana w bardzo złym momencie

Źródło:
Reuters, CNN, tvnmeteo.pl

Badacze z Danii policzyli niesporczaki żyjące w tym kraju. Było to możliwe dzięki pomocy setek dzieci, które zebrały ponad osiem tysięcy porostów i mchów z nawet najdalszych rejonów Danii. Naukowcy zauważyli czterokrotny wzrost liczby gatunków, w tym co najmniej dziewięć nieopisanych.

Duńczycy wysłali dzieci na poszukiwania niesporczaków

Duńczycy wysłali dzieci na poszukiwania niesporczaków

Źródło:
PAP

Środkową Kalifornię nawiedziła w poniedziałek burza piaskowa. Widzialność była mocno ograniczona. Silny wiatr łamał drzewa i stwarzał niebezpieczne warunki pogodowe dla kierowców i pozostawił ponad dziesięć tysięcy osób bez prądu. Kilka osób zostało rannych w karambolu na autostradzie.

"Zobaczyłam, jak drzewo się przewraca i miażdży wszystko za mną"

"Zobaczyłam, jak drzewo się przewraca i miażdży wszystko za mną"

Źródło:
ABC30, tvnmeteo.pl

Prognoza pogody na zimę. IMGW przygotował eksperymentalną prognozę pogody na grudzień 2024 oraz styczeń, luty i marzec 2025. Co może czekać nas w kolejnych miesiącach pod kątem prognozowanych opadów i temperatury? Jak w przewidywaniach meteorologów rysuje się początek wiosny? Sprawdź.

Pogoda na zimę 2024/2025 i początek wiosny. Eksperymentalna prognoza IMGW

Pogoda na zimę 2024/2025 i początek wiosny. Eksperymentalna prognoza IMGW

Źródło:
IMGW

Lokalna chilijska społeczność wraz z ekspertami chcą podjąć walkę z kierowcami aut i ciężarówek, którzy od lat niszczą geoglify na pustyni Atakama. Gigantyczne rysunki przedstawiające między innymi zwierzęta lub figury geometryczne są coraz bardziej przykrywane przez ślady opon. Jak się jednak okazuje, obrońcy olbrzymich rzeźb chcą pozostawić na geoglifach rysy spowodowane działalnością człowieka, żeby były one przestrogą dla przyszłych pokoleń.

"Przykład pokazujący przyszłym pokoleniom, czego nie należy robić z naszym dziedzictwem"

"Przykład pokazujący przyszłym pokoleniom, czego nie należy robić z naszym dziedzictwem"

Źródło:
Reuters

U wybrzeży południowo-wschodniej Hiszpanii, w pobliżu miasta Mazarron, wydobyto wrak fenickiego statku sprzed 2,6 tys. lat - poinformował w poniedziałek hiszpański dziennik "El Pais".

"To jeden z najważniejszych starożytnych statków znalezionych w całości"

"To jeden z najważniejszych starożytnych statków znalezionych w całości"

Źródło:
PAP

Laboratorium w amerykańskim mieście Yemassee w Karolinie Południowej odzyskało ponad 20 małp z 43, które uciekły stamtąd w środę. Zwierzęta udało się schwytać, nie doznały żadnych obrażeń.

Schwytano część małp, które uciekły z laboratorium

Schwytano część małp, które uciekły z laboratorium

Źródło:
AP, NBC News, PAP