Wystarczyło 17 lat. Ogromne zmiany widać na zdjęciach satelitarnych

Rzeka Xingu w Brazylii zmieniła swój bieg
Rzeka Xingu w Brazylii zmieniła swój bieg
NASA/Joshua Stevens
Rzeka Xingu w Brazylii zmieniła swój biegNASA/Joshua Stevens

Rzeka Xingu, która przepływa przez północną Brazylię, jest głównym dopływem Amazonki. Jej koryto zmieniło się nie do poznania w ciągu zaledwie 17 lat. Dlaczego tak się stało?

Koryto rzeki zostało zmienione nie do poznania, a przyczynił się do tego człowiek. Jak? Wybudował zaporę Belo Monte nad rzeką Xingu w północnej Brazylii.

Zdjęcia z kosmosu mają potencjał

Sensor Thematic Mapper Plus umieszczony na satelicie Landsat 7 wykonał zobrazowania powierzchni Ziemi. Naukowcy amerykańskiej stacji kosmicznej porównali dwa zdjęcia. Pierwsze zostało zrobione 26 maja 2000 roku i przedstawia niezaburzony nurt rzeki Xingu. Natomiast kolejne zostało wykonane 20 czerwca 2017 roku przez sensor nowszej generacji Landsat 8 OLI (Operational Land Imager). Na pierwszy rzut oka zdjęcia wydają się przedstawiać zupełnie inny obszar. Jest to oczywiście złudzenie, bo przy kolejnym spojrzeniu można zauważyć, że dawne koryto pokrywa się ze wysychającymi starorzeczami.

Zdjęcia zostały wykonane w kompozycji barwnej, która pokazuje fałszywe kolory. Dzięki temu zabiegowi można przeanalizować pokrycie terenu. Na pierwszy rzut oka wybija się ciemna woda, która pochłania promieniowanie - stąd jej nienaturalny kolor. Na zdjęciu pojawiły się również białe kłębki chmur oraz ich liczne ciemne cienie. Wiedząc, że woda i para wodna pochłaniają promieniowanie w zakresie podczerwonym, można stwierdzić, że te ciemne plamki na powierzchni Ziemi to cienie chmur. Jasnozielone kolory przedstawiają łąki, natomiast ciemniejsza zieleń to obszar lasów. W pobliżu koryta rzeki pojawiają się również pola uprawne, które są brązowo-beżowe.

Rzeka zmieniła swój bieg (NASA/Joshua Stevens)NASA/Joshua Stevens

Co się stało z rzeką?

Do zmiany biegu koryta rzeki przyczynił się nie kto inny, tylko człowiek. Jednak wybudowanie zapory, która ma pełnić funkcję prądotwórczą, spowodowało ogromne zmiany w środowisku.

Projekt budowy został po raz pierwszy wzięty pod uwagę w latach siedemdziesiątych, ale pierwsze prace rozpoczęto dopiero w 2011 roku.

Do tego czasu na rzece funkcjonowała inna zapora - Pimenti, która została zamknięta w 2016 roku. Napływająca woda z biegiem lat gromadziła się, tworząc główny zbiornik. Wkrótce zamontowano turbiny, które pozwoliły na wytwarzanie odnawialnej energii elektrycznej.

Zapora na rzece Xingu (NASA/Joshua Stevens)NASA/Joshua Stevens

Zmiany w ekosystemie

Woda w rzece Xingu zazwyczaj płynie na północ ku Amazonce. Naukowcy oszacowali, że tylko około 20 procent zasobów wody przepływa przez zakole Volta Grande. Zmniejszenie przepływu w tym odcinku, spowodowało powstanie nowych suchych obszarów (świadczą o tym obszary o kolorze pomarańczowym, beżowym na zdjęciu z 2017 roku - wschodnia część rzeki).

Wysychanie terenów ma ogromny wpływ na środowisko wodne - szczególnie ucierpiały na tym żółwie i ryby, które żyły w odcinku Volta Grande. Ta okolica zamieszkiwana jest przez rdzenne plemiona. Wybudowana zapora Belo Monte przechwytuje około 80 procent strumienia do głównego zbiornika, przez wykopany kanał i prowadzi wodę do zapasowego zbiornika. Zalane obszary zajmują około 200 kilometrów kwadratowych. Kiedy budowa zapory zostanie ukończona w 2018 r., jej maksymalna moc osiągnie 11.233 megawatów. Będzie to czwarta co do wielkości elektrownia wodna na świecie. Ma pomóc wesprzeć potrzeby energetyczne, które mają przyczynić się do wzrostu gospodarczego w Brazylii.

Awaria zapory może mieć poważne konsekwencje. Przekonali się o tym mieszkańcy Portoryko:

Odwołano nakaz ewakuacji dla mieszkających poniżej zapory
Odwołano nakaz ewakuacji dla mieszkających poniżej zaporyFakty

Autor: wd/aw / Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: NASA/Joshua Stevens

Pozostałe wiadomości

IMGW ostrzega przed burzami niemal we wszystkich województwach. Lokalnie zjawiskom mogą towarzyszyć porywy wiatru do 90 kilometrów na godzinę oraz opady gradu. W kilku regionach obowiązują alarmy drugiego stopnia w trzystopniowej, rosnącej skali. Sprawdź, gdzie należy spodziewać się groźnych zjawisk.

Burze z gradem w 14 województwach. Alarmy IMGW mają nawet drugi stopień

Burze z gradem w 14 województwach. Alarmy IMGW mają nawet drugi stopień

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś. W piątek 2.05 w części kraju zagrzmi. Burzom towarzyszyć mogą obfite opady deszczu i silny wiatr, osiągający w porywach 90 kilometrów na godzinę.

Pogoda na dziś - piątek 2.05. W burzach może spaść grad

Pogoda na dziś - piątek 2.05. W burzach może spaść grad

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na majówkę 2025. W nadchodzących dniach przez Polskę przejdzie chłodny front atmosferyczny, który przyniesie burze. Zjawiskom towarzyszyć będą obfite opady deszczu, miejscami może spaść grad.

Burze, grad i ulewy. Co przyniosą kolejne dni majówki

Burze, grad i ulewy. Co przyniosą kolejne dni majówki

Źródło:
tvnmeteo.pl

Radziecka sonda kosmiczna Kosmos 482 ma wejść w atmosferę Ziemi w drugim tygodniu maja. Obiekt, który miał zebrać informacje na temat atmosfery Wenus, na skutek problemu technicznego spędził ponad pół wieku na orbicie okołoziemskiej. Badacze wciąż nie wiedzą, w którym miejscu mogą spaść fragmenty sondy - a niewykluczone, że i cały obiekt.

Radziecka sonda Kosmos 482 spadnie na Ziemię. Możliwe, że w całości

Radziecka sonda Kosmos 482 spadnie na Ziemię. Możliwe, że w całości

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", space.com, EarthSky

Na zachód od Jerozolimy szaleją pożary. Ponad sto zastępów strażaków i samoloty gaśnicze wciąż walczą z ogniem trawiącym lasy - poinformowała w czwartek izraelska straż pożarna. Otwarto zamknięte wcześniej drogi i kolej łączącą Jerozolimę z Tel Awiwem.

Kilkanaście osób zostało rannych, dwóch strażaków hospitalizowano

Kilkanaście osób zostało rannych, dwóch strażaków hospitalizowano

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP, Times of Israel, BBC

Alergia na orzechy dotyka nawet jednego na 200 dorosłych - donosi stacja BBC. Może wywołać różne reakcje, od łagodnych, jak swędzenie i pokrzywka, po ciężkie, takie jak wstrząs anafilaktyczny. 28-letniemu Chrisowi udało się pokonać alergię na orzeszki ziemne, choć pewnego dnia prawie przez nią umarł. - Teraz jem je codziennie na śniadanie - powiedział w rozmowie z BBC.

Alergia na orzeszki ziemne prawie go zabiła. "Teraz jem je codziennie"

Alergia na orzeszki ziemne prawie go zabiła. "Teraz jem je codziennie"

Źródło:
BBC

Łosie spacerowały po ulicy na warszawskim Bemowie. Jak opowiadała Reporterka24, która uwieczniła ich wyprawę, zwierzęta nie wydawały się wystraszone. Przedstawiciele tego gatunku czasami pojawiają się w lasach otaczających Warszawę.

Łosie na warszawskiej ulicy. "Jakby po prostu wyszły na spacer"

Łosie na warszawskiej ulicy. "Jakby po prostu wyszły na spacer"

Źródło:
Kontakt24, Lasy Miejskie Warszawa

Burze nadciągnęły nad Nową Zelandię. W stolicy kraju Wellington wydane zostało czerwone ostrzeżenie przed porywistym wiatrem - podmuchy są tam najsilniejsze od ponad dekady. Na południowej wyspie, w mieście Christchurch, ulewy spowodowały powodzie błyskawiczne. W regionie ogłoszono stan wyjątkowy.

Czerwony alert w stolicy. Wichury sparaliżowały lotnisko

Czerwony alert w stolicy. Wichury sparaliżowały lotnisko

Źródło:
Reuters, The NZ Herald

Majówka jak co roku przyciąga w Tatry tłumy odwiedzających. Tragedia, do jakiej doszło na Rysach w weekend, pokazuje jednak, że góry pozostają niebezpieczne nawet wtedy, gdy u ich podnóży panuje łagodna, wiosenna aura. Dla osób, które nie mają doświadczenia we wspinaczce, nierozsądna wyprawa może skończyć się tragicznie. O zasadach bezpieczeństwa, które każdy z nas powinien znać przed wyjściem w góry, rozmawialiśmy z przewodnikiem tatrzańskim i edukatorem Tatrzańskiego Parku Narodowego Tomaszem Zającem.

"Nie myślimy w kategoriach wiosny, tylko zimy". Jak zdobywać szczyty w maju i przeżyć

"Nie myślimy w kategoriach wiosny, tylko zimy". Jak zdobywać szczyty w maju i przeżyć

Źródło:
TVN24+

Pogoda na dziś. Czwartek 1.05 zapowiada się pogodnie, w całym kraju warunki biometeorologiczne będą neutralne. Termometry pokażą maksymalnie 22 stopnie.

Pogoda na dziś - czwartek 1.05. Pogodna aura w pierwszy dzień majówki

Pogoda na dziś - czwartek 1.05. Pogodna aura w pierwszy dzień majówki

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czym żywią się wilki żyjące w rejonie Ujścia Warty? - Pomimo obecności kilku tysięcy wolno wypasanych krów i kilkuset koni odżywiają się przede wszystkim dzikimi gatunkami ssaków - donoszą naukowcy z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Według badaczy wpływ na to ma sposób wypasu inwentarza oraz niepozbawianie krów rogów.

Wolą dzikie kopytne od bydła i koni  

Wolą dzikie kopytne od bydła i koni  

Źródło:
PAP

Letnia aura zapanowała w stolicy Francji - Paryżu. W środę temperatura maksymalna sięgnęła tam prawie 30 stopni. Fala gorąca ma potrwać cały długi weekend majowy.

Temperatura sięga 30 stopni, są problemy na kolei

Temperatura sięga 30 stopni, są problemy na kolei

Źródło:
Reuters, ENEX, Le Figaro, BFM TV

Uśpione wulkany też mogą wykazywać pewną aktywność. Jak wynika z najnowszych badań, głęboko pod stożkiem Uturuncu w Boliwii dochodzi do przemieszczania się gazu i płynów, co powoduje wznoszenie terenu. Naukowcy tłumaczą, że obserwacja "wulkanu zombie" pomoże nam w zrozumieniu procesów zachodzących w skorupie ziemskiej.

Badacze odkryli ruchy pod "wulkanem zombie"

Badacze odkryli ruchy pod "wulkanem zombie"

Źródło:
Cornell University, USGS

Burza piaskowa nawiedziła południowy i środkowy Irak, znacząco ograniczając widzialność. W mieście Basra prawie 400 osób trafiło do szpitali na skutek inhalacji pyłu. Jak ostrzegają meteorolodzy, takie warunki mogą utrzymać się co najmniej do przyszłego tygodnia.

Miasta tonęły w pyle. Prawie 400 osób trafiło do szpitali

Miasta tonęły w pyle. Prawie 400 osób trafiło do szpitali

Źródło:
Reuters, Shafaq News

Co najmniej dwie osoby nie żyją na skutek burz, które we wtorek przeszły nad centralnymi i wschodnimi Stanami Zjednoczonymi. Do śmiertelnych wypadków doszło w Pittsburghu. Przez pogodę w mieście przez pewien czas były problemy z działaniem systemów alarmowych, wystąpiły także długie przerwy w dostawie prądu.

Podczas burzy padł system alarmowy. Nie żyją dwie osoby

Podczas burzy padł system alarmowy. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
CNN, CBS News

Wychodzące koty powinny być zabezpieczane przed kleszczami. Chociaż statystycznie zwierzęta te rzadziej zapadają na choroby odkleszczowe niż psy, mogą przenosić te pajęczaki w pobliże ludzi. Weterynarze podkreślają również, że koty mają tendencję do maskowania swoich przypadłości, więc nie zawsze musimy wiedzieć, że są chore.

Koty mogą służyć jako "taksówki" dla kleszczy. Da się temu zapobiec

Koty mogą służyć jako "taksówki" dla kleszczy. Da się temu zapobiec

Źródło:
PAP

Suche warunki panujące w wielu polskich lasach mogą sprzyjać zaprószeniu ognia. Leśnicy apelują, by pamiętać o tym podczas majówkowych wypraw w teren. Nieprzestrzegających zasad bezpieczeństwa turystów czekają wysokie kary.

Apel o rozsądne grillowanie. Dotkliwe kary za złamanie przepisów

Apel o rozsądne grillowanie. Dotkliwe kary za złamanie przepisów

Źródło:
PAP, IMGW

Cieniutki sierp Księżyca pojawił się na polskim niebie. Towarzyszyło mu zjawisko światła popielatego, do którego wystąpienia potrzebne są określone warunki. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Bajeczny sierp" i wyjątkowe zjawisko na polskim niebie

"Bajeczny sierp" i wyjątkowe zjawisko na polskim niebie

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl, "Z głową w gwiazdach"

Poznaliśmy datę pierwszej polskiej misji technologiczno-naukowej na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). IGNIS oficjalnie wystartuje 29 maja - poinformowała firma Axiom Space. W jej ramach polski astronauta dr Sławosz Uznański-Wiśniewski przeprowadzi szereg badań zaproponowanych przez krajowe przedsiębiorstwa i ośrodki naukowe.

Wiemy, kiedy Polak poleci w kosmos

Wiemy, kiedy Polak poleci w kosmos

Źródło:
PAP, POLSA

Peruwiańskie władze potwierdziły śmierć dwójki dzieci w wyniku powodzi w pobliżu miasta Huaraz na wschodzie kraju. Kataklizm wywołało osunięcie się zbocza góry Vallunaraju, rzeka Casca wystąpiła z brzegów.

Osunięcie się zbocza góry spowodowało powódź. Nie żyje dwoje dzieci

Osunięcie się zbocza góry spowodowało powódź. Nie żyje dwoje dzieci

Źródło:
Reuters, WRadio

Mieszkańcy nadmorskiej miejscowości Bredene w Belgii przecierali oczy ze zdumienia, gdy na miejscowej plaży woda wyrzuciła na brzeg bobra. Te zwierzęta naturalnie żyją w środowisku słodkowodnym dlatego widok porzuconego ssaka wzbudził nie tylko ciekawość, ale także obawy o jego zdrowie.

Woda wyrzuciła bobra na plażę. "Był niezwykle odwodniony"

Woda wyrzuciła bobra na plażę. "Był niezwykle odwodniony"

Źródło:
ENEX, Flandersnews

We wtorek z Gujańskiego Centrum Kosmicznego wystrzelono na orbitę satelitę Europejskiej Agencji Komicznej BIOMASS. Jej zadaniem jest dostarczanie informacji o stanie lasów na Ziemi. W wieloletnich przygotowaniach misji brał udział zespół polskich inżynierów.

Wystartowała misja BIOMASS. W zespole inżynierskim Polacy   

Wystartowała misja BIOMASS. W zespole inżynierskim Polacy   

Źródło:
PAP, Reuters

Strażacy walczą z pożarem, który szaleje w pobliżu miasta Taegu w Korei Południowej. Z powodu zagrożenia zamknięto kilka lokalnych szkół. Ogień strawił obszar o powierzchni około 260 hektarów.

Zamknięto szkoły. Trwa walka z pożarem

Zamknięto szkoły. Trwa walka z pożarem

Źródło:
Reuters, The Korea Herald

Zespół jelita drażliwego, świąd skóry czy astma to w wielu przypadkach trudne do wyleczenia schorzenia. Ich wspólną cechą jest to, że są wywoływane przez nadmierną odpowiedź immunologiczną, która w ciężkich przypadkach może zagrażać życiu. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Bonn zidentyfikował obiecujący, bioaktywny związek, który może skutecznie zmniejszyć objawy tych dolegliwości. Związek ten blokuje receptor na niektórych komórkach, zapobiegając w ten sposób silnej odpowiedzi immunologicznej.

Nowo odkryty, bioaktywny związek może leczyć alergie

Nowo odkryty, bioaktywny związek może leczyć alergie

Źródło:
Science Daily

Wzrost temperatury powietrza powoduje, że w Tatrach powoli topnieje śnieg. Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) zawiesiło od wtorku wydawanie codziennych komunikatów lawinowych. Komunikaty zostaną wznowione, gdy ponownie pojawią się opady śniegu tworzące zagrożenie lawinowe.

Śniegu ubywa, koniec zagrożenia lawinowego

Śniegu ubywa, koniec zagrożenia lawinowego

Źródło:
PAP

27-letni student z Chin dwukrotnie potrzebował pomocy ratowników podczas wspinaczki na szczyt góry Fudżi w Japonii. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby obie interwencje nie wydarzyły się w tym samym miejscu w przeciągu jednego tygodnia.

Dwukrotnie w ciągu tygodnia ściągali go ze słynnej góry. 27-latek wrócił po telefon

Dwukrotnie w ciągu tygodnia ściągali go ze słynnej góry. 27-latek wrócił po telefon

Źródło:
BBC, The Guardian

Zagrożenie pożarowe w wielu regionach Polski jest wysokie - wynika z danych Instytutu Badawczego Leśnictwa. Takie warunki tuż przed zbliżającym się długim weekendem majowym wzbudziły obawy o możliwość zamknięcia lasów. Do sprawy odniósł się minister spraw wewnętrznych i administracji, Tomasz Siemoniak.

Czy lasy na majówkę zostaną zamknięte? Minister odpowiada

Czy lasy na majówkę zostaną zamknięte? Minister odpowiada

Źródło:
PAP

Brazylijscy naukowcy zidentyfikowali najstarszy znany nauce gatunek mrówki. Okaz znajdował się w zbiorach muzeum zoologicznego należącego do Uniwersytetu w Sao Paulo. Według badań prehistoryczna mrówka żyła wśród dinozaurów 113 milionów lat temu.

Jej szczęki przypominały sierpy. Żyła 113 milionów lat temu

Jej szczęki przypominały sierpy. Żyła 113 milionów lat temu

Źródło:
CNN, PAP

W Płocku w weekend pojawił się wir pyłowy. Nagranie tego zjawiska otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Nagle przed nami wyrósł ten wir". Nagranie

"Nagle przed nami wyrósł ten wir". Nagranie

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W weekend południowo-zachodnią Oklahomę nawiedziły ulewy. Co najmniej jedna osoba zginęła. To nie koniec gwałtownych zjawisk w tej części USA. W poniedziałek alarmami pogodowymi objęto ponad 36 milionów mieszkańców.

Auto stoczyło się do głębokiej wody. Wydobyto ciało

Auto stoczyło się do głębokiej wody. Wydobyto ciało

Źródło:
PAP, NBC News

Bulusan, czynny wulkan położony na filipińskiej wyspie Luzon, niepokoi mieszkańców. W poniedziałek doszło do erupcji. Z krateru wydobyła się kolumna popiołu, która wzbiła się na wysokość 4,5 kilometra.

Kłęby popiołu spadły na wyspę

Kłęby popiołu spadły na wyspę

Źródło:
Reuters

Na przełomie kwietnia i maja czeka nas duże, ale krótkie ocieplenie. Jaka będzie majówka? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: początek majówki zupełnie inny niż jej koniec

Pogoda na 16 dni: początek majówki zupełnie inny niż jej koniec

Źródło:
tvnmeteo.pl

Szczeniak przeżył potężną eksplozję, do której doszło w weekend w największym porcie handlowym Iranu. Jak pisze agencja Reuters, małego czworonoga wyciągnięto spod gruzów. Pomocy udzielili mu wolontariusze irańskiego Czerwonego Półksiężyca.

Szczeniak przeżył potężną eksplozję

Szczeniak przeżył potężną eksplozję

Źródło:
Reuters