Drobne monety miedziane i srebrne, guziki, podkowy i ołowiane kule to najważniejsze zabytki odnalezione w ostępie Budziska w Puszczy Knyszyńskiej. Zlokalizowano tam powstańcze obozowisko z 1863 roku. Prawdopodobnie jest to pierwsze potwierdzone naukowo takie miejsce w Polsce.
Ostęp Budziska to obecnie rezerwat przyrody Budzisk. Znajduje się na obszarze nadleśnictw Supraśl i Czarna Białostocka. Śladów obozowiska powstańców styczniowych szukano tam, kierując się przekazami rodzinnymi i wspomnieniami starszych mieszkańców okolicy, którzy o obozowisku 1863 roku dowiedzieli się od swoich dziadków.
"Stoją szałasy w rzędy"
Zachowała się też pisemna relacja na ten temat. Na stronie Lasów Państwowych możemy przeczytać fragment pamiętnika uczestnika powstańczych wydarzeń Ignacego Aramowicza:
"A wszędzie po lesie stoją szałasy w rzędy, z dachem ułożonym z kory, opuszczonym do ziemi, a bokami wyplecionymi z jedliny. A przed szałasami ogniska i po nad niemi wiszą kociołki, z których po zgotowaniu jemy kaszę łyżkami z odpowiednio wyciętej i wygiętej kor"- opisywał Aramowicz. Uczestniczył on w bitwie pod Waliłami 29 kwietnia 1863 roku, która była największym wydarzeniem militarnym Powstania Styczniowego w Puszczy Knyszyńskiej.
W ostępie Budziska powstańcy założyli wtedy obóz, w którym przez 17 dni odpoczywali i ćwiczyli musztrę. Jednak nadejście znacznych sił rosyjskich zmusiło ich opuszczenia tego miejsca.
Odlewali kule w lesie
W prowadzonych po ponad 150 latach poszukiwaniach śladów obozowiska uczestniczyli leśnicy z Nadleśnictwa Supraśl, samorządowcy z gminy Supraśl i członkowie stowarzyszenia Collegium Suprasliense.
W wytypowanym miejscu znaleziono przedmioty świadczące o tym, że musieli tam obozować powstańcy: drobne monety miedziane i srebrne, guziki, podkowy, a także odlane z ołowiu kule.
Wśród nich znalazły się również kule odlewane chałupniczym sposobem - prawdopodobnie stosowane do zdobycznych rosyjskich sztucerów. "Powstańcy, nie dysponując do nich oryginalną amunicją, dorobili do ich odlewania odpowiednie formy. Udało się zlokalizować kilka rozrzuconych na terenie obozowiska miejsc prowizorycznych kuźni, gdzie takie odlewanie kul się odbywało" - wyjaśniają w relacji leśnicy.
Autor: js/map / Źródło: lasy.gov.pl
Źródło zdjęcia głównego: Lasy Państwowe