Najnowsze dane pochodzące z należącej do NASA sondy Cassini pokazują, że księżyce i pierścienie Saturna to antyki pamiętające czasy narodzin Układu Słonecznego. Pomimo że ich powierzchnia jest pokryta stosunkowo nowymi "zanieczyszczeniami", te ciała liczą sobie nawet 4 miliardy lat.
To oznacza, że zaczęły się formować mniej więcej w tym samym czasie, w którym sąsiadujące z nami planety zaczęły wyłaniać się z protoplanetarnych mgławic.
- Badając Saturna, pomagamy sobie zrozumieć chemiczną i fizyczną ewolucję całego Układu Słonecznego - powiedział Gianrico Filacchione, stojący na czele badaczy włoskiego Narodowego Instytutu Astrofizyki. - Wiemy, że rozumienie tej ewolucji wymaga nie tylko badań pojedynczych księżyców lub pierścieni, lecz także wskazania związków między tymi ciałami - dodał.
Obecność lodu wodnego
Swoje wnioski naukowcy wyciągnęli z obserwacji poczynionych przez instrument VIMS (ang. Visual and Infrared Mapping Spectrometer). Prowadząc obserwacje w zakresie podczerwieni, VIMS wykrył m.in. bagactwo lodu wodnego na Saturnie. Było go zbyt dużo, by został przyniesiony np. przez kometę. Autorzy wydedukowali więc, że lód wodny musiał uformować się w tym czasie, kiedy rodził się Układ Słoneczny.
Czerwonawa barwa księżyców
Ciekawe obserwacje dotyczyły też zabarwienia księżyców i pierścieni Saturna. Naukowcy zauważyli na przykład, że powierzchnia księżyców Saturna jest tym bardziej czerwonawa, im dalej orbitują one od Saturna. Febe, jeden z zewnętrznych księżyców Saturna, wytwarza czerwonawy pył, który może zaróżawiać powierzchnię pobliskich mu księżyców, np. Hyperiona i Japeta. Ten pył może pochodzić od utlenionego żelaza (rdzy) lub od wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, które mogą być przodkami bardziej złożonych organicznych cząsteczek.
Jedną z największych niespodzianek, jakie przyniosło to badanie, było zauważenie czerwonawego koloru na innym księżycu Saturna - Prometeuszu, a także w cząsteczkach pobliskich mu pierścieni. Inne księżyce znajdujące się w tej okolicy były białawe.
- Ta podobna czerwonawa barwa sugeruje, że Prometeusz składa się z materiałów, które budują pierścienie Saturna - mówi współautorka badania Bonnie Burrati. - Badacze zastanawiają się, czy to włsaśnie czasteczki pierścieni mogły złożyć sięze sobą, by stworzyć księżyce. Te kolory dają nam solidne podstawy do tego, że to może działać też w drugą stronę - dodała.
Autor: map//kdj / Źródło: science daily