Powierzchnia Księżyca pełna kraterów. Wiemy, kiedy powstał najstarszy z nich

Źródło:
livescience.com, nature.com
Europa Clipper - misja w stronę księżyca Jowisza
Europa Clipper - misja w stronę księżyca Jowisza
NASA
Europa Clipper - misja w stronę księżyca JowiszaNASA

Nie potrzeba teleskopu, aby zobaczyć, że powierzchnia Księżyca jest pełna kraterów. Nasz naturalny satelita przez miliardy lat był "bombardowany" przez asteroidy i komety. Dzięki nowym badaniom międzynarodowy zespół naukowcy ustalił, że najstarszy i największy krater Basen Biegun Południowy - Aitken powstał wcześniej niż sądzono.

Największym, a zarazem najstarszym znanym kraterem na Księżycu jest Basen Biegun Południowy - Aitken (SPA). Jego średnica wynosi aż 2500 kilometrów, a głębokość 13 km. Nazwa pochodzi od dwóch punktów znajdujących się po jego przeciwległych stronach: krateru Aitken i księżycowego bieguna południowego.

Dzięki nowym badaniom międzynarodowy zespół naukowcy ustalił, że basen SPA powstał między 4,32 a 4,33 miliarda lat temu, czyli wcześniej niż sądzono. Artykuł na ten temat został opublikowany w połowie października na łamach "Nature Astronomy".

Kratery na Księżycu

Zespół badawczy kierowany przez naukowców z Uniwersytetu w Manchesterze określił wiek basenu, analizując meteoryt księżycowy znany jako Northwest Africa 2995. Został on znaleziony w Algierii w 2005 roku, zawierał uran i ołów, które zostały datowane na ten okres. Skład chemiczny księżycowego meteorytu jest zgodny z litologią odsłoniętą w południowym regionie basenu SPA.

Dlaczego wiek basenu SPA jest tak istotny? Ponieważ jest on o około 120 milionów lat starszy niż sądzono do tej pory.

"Do tej pory uważano, że najbardziej intensywny okres bombardowania powierzchni Księżyca przez ciała niebieskie był skoncentrowany między 4,2-3,8 miliarda lat temu" - napisał w oświadczeniu Joshua Snape, jeden z autorów publikacji, pracownik naukowy Royal Society University Research Fellow na Uniwersytecie w Manchesterze. "Ale teraz okazuje się, że najstarszy krater powstał około 120 milionów lat wcześniej. To podważa teorie na temat tego, że kratery na Księżycu powstały w tym wąskim okresie między 4,2-3,8 miliarda lat temu. Może się okazać, że powstawały stopniowo, w znacznie dłuższym czasie" - dodał.

Basen Biegun Południowy - AitkenNASA/GSFC/Arizona State University

Zdaniem badaczy to odkrycie może mieć wpływ na historię Ziemi. - Wiemy, że prawdopodobnie Ziemia i Księżyc doświadczyły podobnych uderzeń ciał niebieskich we wczesnej historii, ale zapisy skalne z Ziemi zostały utracone - powiedział Romain Tartese, autor badania, starszy wykładowca na Uniwersytecie w Manchesterze. - Możemy wykorzystać to, czego dowiedzieliśmy się o Księżycu i uzyskać nowe informacje na temat warunków panujących na Ziemi w tym samym okresie - dodał.

Datowanie meteorytu Northwest Africa 2995 dostarczyło nowych, cennych wskazówek, co do wieku basenu SPA, ale zespół chce w przyszłości potwierdzić te dane za pomocą próbki pobranej z samego krateru. - Dobrze, że wznawiamy misje na Księżyc - zauważył Tartese.

Basen Biegun Południowy - AitkenNASA/GSFC/University of Arizona

Autorka/Autor:anw

Źródło: livescience.com, nature.com

Źródło zdjęcia głównego: NASA/GSFC/University of Arizona

Pozostałe wiadomości

Pogoda na dziś. Sobota 29.03 w większości kraju przyniesie pogodne niebo z niewielkim, kłębiastym zachmurzeniem. W niektórych regionach czekają nas jednak przelotne opady deszczu. Termometry pokażą od 14 do 17 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - sobota 29.03. Gdzie aura będzie sprzyjać obserwacjom zaćmienia?

Pogoda na dziś - sobota 29.03. Gdzie aura będzie sprzyjać obserwacjom zaćmienia?

Źródło:
tvnmeteo.pl

W nadchodzących dniach będzie pochmurno, okresami także popada. Najcieplejszym dniem będzie sobota, kiedy termometry pokażą nawet 17 stopni Celsjusza w cieniu.

Najcieplejsza będzie sobota. Co nas czeka później

Najcieplejsza będzie sobota. Co nas czeka później

Źródło:
tvnmeteo

Dlaczego piątkowe trzęsienie ziemi w Birmie było aż tak niszczycielskie? Jak wyjaśnił sejsmolog Grzegorz Lizurek z Instytutu Geofizyki PAN, wynika to z charakterystyki geologicznej regionu. W skorupie ziemskiej występują tam olbrzymie naprężenia, mogące gwałtownie uwolnić zgromadzoną energię.

Trzęsienie ziemi w Birmie. Dlaczego było tak niszczycielskie?

Trzęsienie ziemi w Birmie. Dlaczego było tak niszczycielskie?

Źródło:
PAP, CNN

Co najmniej osiem osób zginęło po zawaleniu się wieżowca w Bangkoku. Doszło do niego wskutek piątkowego trzęsienia ziemi, którego epicentrum znajdowało się w Birmie. Na miejscu katastrofy trwa akcja poszukiwawczo-ratownicza, a ocalali dzielą się przerażającymi historiami z momentu zawalenia się budynku.

Był w walącym się wieżowcu. "Biegłem na oślep"

Był w walącym się wieżowcu. "Biegłem na oślep"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, CNN

Rośnie tragiczny bilans ofiar trzęsienia ziemi, jakie nawiedziło Birmę. W komunikacie rządzącej junty wojskowej podano, że nie żyje niemal 700 osób, a 1670 zostało rannych. Przywódca junty Min Aung Hlaring wydał rozkaz przeprowadzenia szybkiej akcji ratunkowej we wszystkich nawiedzonych przez kataklizm rejonach.

Zginęło niemal 700 osób. Rośnie tragiczny bilans trzęsienia ziemi

Zginęło niemal 700 osób. Rośnie tragiczny bilans trzęsienia ziemi

Źródło:
PAP

Co najmniej 28 osób zginęło w pożarach, które od tygodnia szaleją w Korei Południowej. Walkę strażaków z żywiołem, który pochłonął około 48 tysięcy hektarów lasów, wspomogły nocne opady deszczu. Płomienie pochłonęły wiele historycznych obiektów, bezcennych dla dziedzictwa kulturowego kraju.

Dymiące ruiny zamiast zabytków. Niektóre miały ponad tysiąc lat

Dymiące ruiny zamiast zabytków. Niektóre miały ponad tysiąc lat

Źródło:
PAP, Reuters, BBC, Korea Herald

Silne trzęsienie ziemi odnotowano w piątek w środkowej części Birmy. Wstrząsy odczuwalne były między innymi w stolicy Tajlandii. Do redakcji Kontaktu24 napisał pan Hubert, który przebywa w Bangkoku. Udało mu się uchwycić na nagraniu moment, na którym widać wodę wylewającą się z basenu na dachu wieżowca. O tym, co działo się w mieście, opowiedzieli także pani Magdalena i pan Artur.

"Zauważyłam, że ściany zaczynają pękać". Relacje Polaków

"Zauważyłam, że ściany zaczynają pękać". Relacje Polaków

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24

W sobotę na polskim niebie będziemy mogli oglądać zaćmienie Słońca. Zanim chwycimy za specjalistyczne okulary lub filtry, warto odświeżyć wiedzę o tym fascynującym zjawisku i dowiedzieć się, jak postrzegały je różne kultury.

Już w sobotę zaćmienie Słońca. Tego na pewno nie wiecie

Już w sobotę zaćmienie Słońca. Tego na pewno nie wiecie

Źródło:
skyatnightmagazine.com, astronomy.com, space.com, nationaleclipse.com, NASA

Zanieczyszczenie powietrza negatywnie wpływa na nasze zdrowie. - Stanowi jedno z największych zagrożeń naszych czasów - powiedział Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

"Jedno z największych zagrożeń naszych czasów"

"Jedno z największych zagrożeń naszych czasów"

Źródło:
PAP, WHO

Rosja może zapewnić dostarczenie małej elektrowni jądrowej, która miałaby zostać użyta podczas planowanej przez Elona Muska misji na Marsa - przekazał w czwartek Kirył Dmitriew, wysłannik prezydenta Rosji ds. współpracy międzynarodowej.

Wysłannik Putina ma propozycję dla Muska. "Mamy pewne technologie nuklearne"

Wysłannik Putina ma propozycję dla Muska. "Mamy pewne technologie nuklearne"

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

W mieście Abydos odkryto duży grobowiec nieznanego faraona sprzed około 3600 lat. O znalezisku, którego dokonali egipscy i amerykańscy badacze, informuje w czwartek "New York Times".

W Egipcie odkryto duży grobowiec nieznanego faraona

W Egipcie odkryto duży grobowiec nieznanego faraona

Źródło:
PAP, New York Times

Dzięki wykorzystaniu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) udało się uwiecznić zorzę na Neptunie na zdjęciu. To pierwszy raz, kiedy uchwycono to zjawisko na tej planecie. Wcześniej zaobserwowano je na innych gazowych olbrzymach Układu Słonecznego.

Takie zjawisko na Neptunie udało się uchwycić pierwszy raz

Takie zjawisko na Neptunie udało się uchwycić pierwszy raz

Źródło:
NASA, livescience.com

T Coronae Borealis w każdej chwili może wybuchnąć. W układzie gwiezdnym cyklicznie zachodzą procesy, które powodują doskonale widoczną z Ziemi eksplozję termonuklearną. Kiedy będziemy mogli podziwiać to rzadkie zjawisko?

Wybuch gwiazdy będzie widoczny z Ziemi. Kiedy do niego dojdzie?

Wybuch gwiazdy będzie widoczny z Ziemi. Kiedy do niego dojdzie?

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcy odkryli na pustyni Gobi w Mongolii skamieniałości nieznanego im dotąd gatunku dinozaura. Posiadał on dwa pazury zamiast trzech, a więc zupełnie inaczej niż pozostałe zwierzęta z grupy, do której należał. Dodatkowo stworzenie było porośnięte piórami, co w połączeniu z długimi szponami nadawało mu nietypowy wygląd.

Dziwaczny dinozaur z dwoma pazurami odkryty na pustyni Gobi

Dziwaczny dinozaur z dwoma pazurami odkryty na pustyni Gobi

Źródło:
BBC, CNN, tvnmeteo.pl

Stos cennych przedmiotów z epoki żelaza został odnaleziony w Wielkiej Brytanii. Niektóre z nich zaskoczyły naukowców. Odkrycie daje cenny wgląd w to, jak tysiące lat temu żyły elity na Wyspach Brytyjskich.

To znalezisko może zmienić historię brytyjskich elit

To znalezisko może zmienić historię brytyjskich elit

Źródło:
LiveScience, The Guardian, Durham University

W Chorwacji obowiązują ostrzeżenia przed wiatrem bora. Powstaje on w wyniku różnicy ciśnień między Morzem Adriatyckim a otaczającymi je pasmami górskimi. Wiatr jest znany z gwałtownego charakteru, a na wodach może być śmiertelnie niebezpieczny.

Nadciąga bora. Porywy mogą dochodzić do prawie 150 kilometrów na godzinę

Nadciąga bora. Porywy mogą dochodzić do prawie 150 kilometrów na godzinę

Źródło:
tvnmeteo.pl, croatia.hr

Korea Południowa zmaga się z rekordowymi pożarami. W czwartek zajęty przez płomienie obszar podwoił się, zagrażając miastom oraz zabytkom. Chociaż nadchodzące godziny mają przynieść opady deszczu, meteorolodzy ostrzegają, że będzie zbyt skąpy, by pomóc w walce z żywiołem.

Największy pożar w historii kraju. Ogień szaleje z "bezprecedensową szybkością"

Największy pożar w historii kraju. Ogień szaleje z "bezprecedensową szybkością"

Źródło:
Reuters, The Korea Herald, tvnmeteo.pl

Stan wyjątkowy został ogłoszony w Boliwii na skutek rozległych powodzi. Podtopienia objęły swoim zasięgiem wszystkie dziewięć departamentów kraju. Na skutek ulew od listopada zginęło 51 osób, a tysiące domów zostało uszkodzonych.

Stan wyjątkowy w całym kraju. Nie żyje 51 osób

Stan wyjątkowy w całym kraju. Nie żyje 51 osób

Źródło:
Reuters, opinion.com.bo

Tegoroczny atlantycki sezon huraganowy może być tak niszczycielski jak ten ubiegłoroczny. Według wstępnych prognoz na oceanie może utworzyć się od 13 do 18 nazwanych cyklonów, z czego nawet 10 przekształci się w huragany. Powstawaniu żywiołów ma sprzyjać wysoka temperatura powierzchni wód.

Rok temu huragany przyniosły wielomiliardowe straty. Ten sezon może być gorszy

Rok temu huragany przyniosły wielomiliardowe straty. Ten sezon może być gorszy

Źródło:
PAP, USA Today, AccuWeather, tvnmeteo.pl

Lokalne służby oraz eksperci obawiają się, że opuszczone baseny po pożarze Eaton Fire w Kalifornii mogą stać się siedliskami komarów. Mętna woda zalegająca w przydomowych zbiornikach stwarza idealne warunki do rozwoju insektów. Rosną obawy władz o ryzyko rozprzestrzeniania się groźnych chorób.

"Jeden basen może wyhodować do miliona komarów w ciągu miesiąca"

"Jeden basen może wyhodować do miliona komarów w ciągu miesiąca"

Źródło:
CBS News, CNN

W wyniku intensywnych opadów deszczu zawaliła się ściana jednego z domów w chorwackim Dubrowniku. Spadający gruz uszkodził kilka samochodów i zatarasował drogę. Meteorolodzy przewidują, że gwałtowna aura tak szybko w tym regionie szybko się nie skończy.

Po ulewie w Dubrowniku zawaliła się ściana domu. Może spaść więcej deszczu

Po ulewie w Dubrowniku zawaliła się ściana domu. Może spaść więcej deszczu

Źródło:
dnevnik.hr, 24sata.hr, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Nowej Zelandii odkryli, że pewien gatunek rekina wydaje specyficzne odgłosy. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że ryby te uchodzą za niewydające intencjonalnych dźwięków. Specjaliści nie do końca wiedzą, co oznacza nowo odkryte zachowanie.

Po raz pierwszy usłyszano dźwięki wydawane przez rekiny

Po raz pierwszy usłyszano dźwięki wydawane przez rekiny

Źródło:
livescience.com, tvnmeteo.pl

Mężczyzna uratował kota, który znalazł się na środku wezbranej rzeki Vizcarra w Peru. Południowoamerykański kraj zmaga się z trudnymi warunkami pogodowymi od kilku tygodni.

Powódź w Peru. Kot znalazł się w śmiertelnej pułapce

Powódź w Peru. Kot znalazł się w śmiertelnej pułapce

Źródło:
Reuters, ReliefWeb

W najbliższą sobotę koło południa będzie można zobaczyć z terenu Polski częściowe zaćmienie Słońca. Do obserwacji tego zjawiska należy wcześniej się przygotować. Podpowiadamy, w jaki sposób bezpiecznie je oglądać.

Zaćmienie Słońca. Te rzeczy zupełnie nie nadają się do jego obserwacji

Zaćmienie Słońca. Te rzeczy zupełnie nie nadają się do jego obserwacji

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, NASA

Jak wyglądała kosmiczna spirala w różnych częściach kraju? Nagranie wykonane przez kamery sieci obserwacyjnej Skytinel pokazuje to niezwykłe zjawisko z perspektywy obserwatorów w różnych częściach Polski. W poniedziałek mogliśmy je obserwować dzięki manewrowi, na jaki zdecydowało się SpaceX.

Za chmurami, nad lasem i miastami. Kosmiczny wir na nagraniach

Za chmurami, nad lasem i miastami. Kosmiczny wir na nagraniach

Źródło:
Skytinel, "Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Pod piramidami w Gizie kryje się ogromne podziemne miasto - takie doniesienia w ostatnim czasie zaczęły krążyć w internecie. Odkrycia miało dokonać dwóch badaczy, którzy w połowie marca zwołali konferencję prasową. Doniesienia te skrytykował jednak właśnie znany egipski archeolog Zahi Hawass. - Są całkowicie błędne i nie mają żadnych podstaw naukowych - podkreślił.

Ogromne podziemne miasto pod piramidami? Słynny archeolog komentuje

Ogromne podziemne miasto pod piramidami? Słynny archeolog komentuje

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Do wybrzeży Santorini przybił pierwszy w tym sezonie statek wycieczkowy. Na początku roku życie na wyspie sparaliżowała seria trzęsień ziemi. Przybycie turystów dodało otuchy mieszkańcom, którzy obawiali się, że wstrząsy negatywnie wpłyną na sezon turystyczny.

Turyści nie przestraszyli się trzęsień. Wracają na Santorini

Turyści nie przestraszyli się trzęsień. Wracają na Santorini

Źródło:
PAP, Reuters