"Posłaniec" spoza Układu Słonecznego. Oumuamua zaskoczyła naukowców

[object Object]
Naukowcy NASA rejestrują asteroidyNASA/Jet Propulsion Laboratory
wideo 2/25

Z odległych rejonów kosmosu do Układu Słonecznego dotarł tajemniczy przybysz. Obiekt przypomina ogromne, skaliste cygaro i porusza się po hiperbolicznej orbicie. Jego imię - Oumuamua - jest tłumaczone jako "zwiadowca" lub "posłaniec".

Międzynarodowa Unia Astronomiczna, która jest odpowiedzialna za nadawanie oficjalnych nazw obiektom kosmicznym, poinformowała, że ostatnio miała "drobny problem z nomenklaturą". Astronomowie zauważyli coś, czego nigdy wcześniej nie widzieli.

19 października bieżącego roku Rob Weryk z Instytutu Astronomii Uniwersytetu Hawajów (IFA) odkrył dziwny obiekt na niebie. Został pierwotnie oznaczony jako A/2017 U1. Najprawdopodobniej jest pierwszym obiektem pochodzącym z innego układu planetarnego, jaki kiedykolwiek wykryto.

Problem nomenklatury polegał na tym, że obecny schemat oznaczania komet i asteroid, ustanowiony przez Minor Planet Center IAU, nie pozwala na nadanie nazwy obiektowi, który obserwuje się przez krótszy czas niż ustalona norma.

- Ze względu na wyjątkowy charakter tego obiektu, istnieje presja, aby nadać mu nazwę - podało Centrum Drobnych Planet.

Astronomowie, którzy odkryli gościa międzygwiezdnego za pomocą teleskopu Pan-STARRS 1 na wulkanie Haleakala na Maui, nazwali go: Oumuamua. Imię pochodzi z języka hawajskiego i jest luźno tłumaczone jako "zwiadowca" lub "posłaniec".

Którędy leci?

Kilka dużych teleskopów nadal śledzi tajemniczego przybysza. Udało się go zaobserwować 20 listopada. Wtedy też Oumuamua pędziła z prędkością 38,3 kilometra na sekundę. Obiekt znajdował się w odległości około 200 milionów kilometrów od Ziemi. Około 1 listopada przemierzył orbitę Marsa, a w maju 2018 roku minie orbitę Jowisza. W okolicach stycznia 2019 roku opuści Układ Słoneczny.

Obserwacje będą kontynuowane do momentu, kiedy nie będzie to już możliwe, czyli najprawdopodobniej do połowy grudnia.

Trajektoria lotu A / 2017 U1 (NASA/Brooks Bays / SOEST Publication Services / UH Institute for Astronomy)NASA/Brooks Bays / SOEST Publication Services / UH Institute for Astronomy

Unikalny

Jak dotąd niewiele wiadomo o Oumuamua. Biorąc pod uwagę jej niewielki rozmiar i dość ciemną barwę, zgromadzono jedynie podstawowe dane spektroskopowe. Obserwacje te wykazały, że Oumuamua jest stosunkowo ciepła, rdzawa. Niestety naukowcy nie mieli możliwości pozyskania szczegółowych informacji na temat jej składu. Rdzawy kolor i brak aktywności mogą wskazywać na to, że obiekt jest prawdopodobnie asteroidą, a nie kometą. Asteroidy różnią się od komet przede wszystkim skalistymi i metalowymi elementami, podczas gdy komety zawierają więcej lodu i pyłu.

Ze wstępnych obliczeń naukowców wynika, że Oumuamua może pochodzić z okolic gwiazdy Wega, w konstelacji Lutni.

Nowe spojrzenie

W poniedziałek naukowcy poinformowali, że tajemniczy przybysz z innego układu miał nietypowy, wydłużony kształt. Odkrycie to może dostarczyć wielu wskazówek dotyczących procesu powstawania innych układów - poinformowali naukowcy, którzy opublikowali swoje badania w brytyjskim czasopiśmie Nature.

Zaobserwowana asteroida ma długość około 400 metrów i jest bardzo wydłużona. Przypomina kształtem cygaro. Ten nietypowy kształt jest wyjątkowy wśród około 750 000 asteroid i komet obserwowanych w Układzie Słonecznym. Naukowcy doszli do wniosku, że obiekty w takim właśnie kształcie pochodzą z innych układów. Co więcej, potwierdza to nietypowa orbita, po której poruszała się Oumuamua.

- To najbardziej ekstremalna orbita, jaką kiedykolwiek widziałem - powiedział Davide Farnocchia, naukowiec z NASA JPL Center for Near-Earth Object Studies (CNEOS). - Obiekt pędzi bardzo szybko i na takiej trajektorii, że możemy śmiało powiedzieć, że wydostanie się on z Układu Słonecznego i już nie powróci - dodał naukowiec.

Wizja artystyczna asteroidy (European Southern Observatory / M. Kornmesser)European Southern Observatory / M. Kornmesser

Są, ale o nich nie wiemy

Asteroidy takie jak Oumuamua wchodzą do naszego Układu Słonecznego mniej więcej raz w roku - twierdzą naukowcy. Jednak są bardzo trudne do wykrycia, mimo teleskopów o potężnej mocy. Obserwacja sugeruje, że ta asteroida wędrowała po Drodze Mlecznej, i prawdopodobnie nie była przywiązana do żadnego systemu gwiezdnego przez setki milionów lat, zanim dotarła do Drogi Mlecznej.

- Od dziesięcioleci przekonaliśmy się, że takie międzygwiezdne obiekty istnieją, a teraz - po raz pierwszy - mamy na to bezpośrednie dowody - powiedział Thomas Zurbuchen.

To odkrycie daje naukowcom nowe spojrzenie na badania dotyczące genezy układów planetarnych, które są oddalone od naszego - dodał.

Jest potencjał

Nowa generacja dużych, potężnych teleskopów, ze specjalnymi zwierciadłami, które rozciągają się na więcej niż 20 lub 30 metrów oraz z zaawansowaną optyką, mogłaby pomóc w znajdowaniu nowych obiektów międzygwiezdnych. Dotyczy to szczególnie lodowatych obszarów znajdujących się poza Układem Słonecznym.

- Nie oczekiwałem, że znajdziemy taki obiekt, który wleci do wnętrza Układu Słonecznego, jest to nasze pierwsze odkrycie - powiedział Stern w magazynie Astronomy. - Na chwilę obecną Oumuamua jest największym obiektem, pochodzącym spoza naszego układu, większym niż ziarno pyłu, które było jednym z większych znalezisk - poinformował.

Zobacz wizualizację naukowców NASA:

Symulacja cyrkulacji powietrza i pyłów w atmosferze
Symulacja cyrkulacji powietrza i pyłów w atmosferzeNASA Goddard Space Flight Center

Autor: wd/aw / Źródło: popularmechanics.com, NASA, YAHOO

Źródło zdjęcia głównego: ESO/M. Kornmesser CC BY

Pozostałe wiadomości

Do Polski zmierza porcja bardzo ciepłego powietrza znad Afryki. Środa będzie preludium do krótkiego lipca w kwietniu, bo jak wynika z prognoz - w czwartek zrobi się naprawdę gorąco. Tego dnia odczuwalna temperatura może osiągnąć nawet 30 stopni Celsjusza. Dotrze do nas też porcja pyłu saharyjskiego.

Anomalia wyniesie 15 stopni, będzie jak w lipcu. Spadnie pył znad Sahary

Anomalia wyniesie 15 stopni, będzie jak w lipcu. Spadnie pył znad Sahary

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zorza polarna rozświetliła niebo nad Polską. Jak poinformował Karol Wójcicki, autor profilu "Z głową w gwiazdach", tak dobrych warunków do obserwacji tego zjawiska nie mieliśmy od kilku miesięcy.

Światła Północy pomalowały niebo nad Polską

Światła Północy pomalowały niebo nad Polską

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach

Pogoda na jutro. W nocy będzie pogodnie, miejscami powieje silniejszy wiatr. Środa 17.04 przyniesie słoneczną aurę. Termometry pokażą maksymalnie od 25 do 28 stopni Celsjusza. W słońcu temperatura będzie znacznie wyższa.

Pogoda na jutro - czwartek 17.04. Aż 28 stopni na termometrach. W słońcu będzie goręcej

Pogoda na jutro - czwartek 17.04. Aż 28 stopni na termometrach. W słońcu będzie goręcej

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dwuletni bóbr o imieniu Kalafior uciekł z ogrodu zoologicznego w Utica w stanie Nowy Jork. Władze zoo przekazały, że wykorzystują drony do poszukiwania zbiegłego gryzonia.

Kalafior uciekł. Szukają go za pomocą dronów

Kalafior uciekł. Szukają go za pomocą dronów

Źródło:
PAP, upi.com

Do Polski napłynęło gorące, zwrotnikowe powietrze znad Afryki. Sprawiło, że w środę temperatura zbliżyła się miejscami do 30 stopni Celsjusza. Sprawdź, gdzie było najcieplej.

O krok od upału. Gdzie w środę było najcieplej

O krok od upału. Gdzie w środę było najcieplej

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc 2025. Święta przyniosą części kraju opady deszczu. Miejscami mogą też pojawić się burze. Termometry pokażą w Niedzielę Wielkanocą i lany poniedziałek do 23 stopni.

Pogoda na Wielkanoc. Będziemy pod silnym wpływem układu znad Włoch

Pogoda na Wielkanoc. Będziemy pod silnym wpływem układu znad Włoch

Źródło:
tvnmeteo.pl

Naukowcy, wykorzystując fragment mysiego mózgu wielkości ziarnka piasku, stworzyli superprecyzyjną trójwymiarową mapę mózgu ssaka. Praca ta jest zwieńczeniem prawie dekady badań prowadzonych przez 150 ekspertów.

Takiej mapy mózgu ssaka jeszcze nie było. "Wygląda jak odległa galaktyka"

Źródło:
CNN

Jest duże ryzyko, że w piątek doświadczymy miejscami gwałtownych zjawisk atmosferycznych. Za sprawą niżu znad Morza Śródziemnego i frontu chłodnego w wielu miejscach kraju pojawią się burze.

Ostrzegamy! Tego dnia mogą utworzyć się groźne burze

Ostrzegamy! Tego dnia mogą utworzyć się groźne burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Święta wielkanocne to wymagający czas dla osób z alergiami. Czyhają na nie nie tylko pyłki drzew, lecz także inne zagrożenia związane z przedświątecznymi porządkami, a nawet próbowaniem potraw. Jak się nie dać alergii podczas Wielkanocy?

"Miałem pacjenta, do którego po trzepaniu dywanów jechało pogotowie"

"Miałem pacjenta, do którego po trzepaniu dywanów jechało pogotowie"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski powoli kończy szkolenie, które ma go przygotować do lotu na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Czy obawia się lotu rakietą i życia na stacji? - Na pewno jest dużo obaw. Start rakiety jest dosyć niebezpieczny i jest dużo strachu we mnie, ale przede wszystkim dużo ekscytacji - powiedział w rozmowie z Hubertem Kijkiem, reporterem TVN24 BiS.

Sławosz Uznański-Wiśniewski gotowy do lotu w kosmos. "Start rakiety jest dosyć niebezpieczny"

Sławosz Uznański-Wiśniewski gotowy do lotu w kosmos. "Start rakiety jest dosyć niebezpieczny"

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24

Indie i Pakistan zmagają się z falą upałów. Według prognoz synoptyków miejscami temperatura może sięgać nawet 50 stopni Celsjusza, a skwar prędko nie odpuści. Takie warunki sprawiają, że aura stwarza ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia setek milionów ludzi.

Skwar jak w Dolinie Śmierci. Temperatura może osiągnąć prawie 50 stopni

Skwar jak w Dolinie Śmierci. Temperatura może osiągnąć prawie 50 stopni

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

W Tatrach zaczyna robić się coraz bardziej wiosennie. Pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego zauważyli pierwsze świstaki, które wyszły z zimowych kryjówek po wybudzeniu się z zimowego snu.

Budzą się ze snu zimowego. "Będzie ich coraz więcej"

Budzą się ze snu zimowego. "Będzie ich coraz więcej"

Źródło:
PAP

Nowo odkryta kometa C/2025 F2 (Swan) zbliża się do Słońca. Jak przekazał Karol Wójcicki, popularyzator astronomii, staje się widoczna na porannym niebie. Jej orbita wskazuje, że ponownie pojawi się w pobliżu Ziemi dopiero za kilkadziesiąt tysięcy lat.

Teraz albo nigdy. Na oglądanie tego kosmicznego gościa będzie tylko chwila

Teraz albo nigdy. Na oglądanie tego kosmicznego gościa będzie tylko chwila

Źródło:
PAP

Sezon na kleszcze trwa w najlepsze. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) opublikowało mapy, które pokazują, gdzie w Europie odnotowuje się najwięcej przypadków kleszczowego zapalenia mózgu (KZM).

KZM w Europie. Mapy pokazują, gdzie jest go najwięcej

KZM w Europie. Mapy pokazują, gdzie jest go najwięcej

Źródło:
ECDC

Rok 2024 był w Europie rekordowy pod względem temperatury - podała we wtorek Światowa Organizacja Meteorologiczna. Eksperci wyjaśnili, że część kontynentu odnotowała najdłuższą w historii falę upałów, a wiele regionów spustoszyła susza. Ubiegły rok przyniósł także najpoważniejsze powodzie od ponad dekady.

Niepokojący raport dotyczący klimatu w Europie

Niepokojący raport dotyczący klimatu w Europie

Źródło:
PAP, Reuters, WMO

Na skutek burz piaskowych, jakie nawiedziły Irak, wielu mieszkańców miało poważne problemy oddechowe. Wystąpiły też utrudnienia komunikacyjne. Przez słabą widzialność konieczne było między innymi wstrzymanie ruchu na kilku lotniskach.

Przez pomarańczowe powietrze 1800 osób trafiło do szpitali

Przez pomarańczowe powietrze 1800 osób trafiło do szpitali

Źródło:
AFP, BBC

Naukowcy wyhodowali ludzki ząb w laboratorium. W przyszłości zastosowane przez nich metody mogą okazać się alternatywą dla konwencjonalnego leczenia stomatologicznego. Badacze podkreślili jednak, że minie sporo czasu, zanim implanty zastąpią naturalne zęby.

Wyhodowali ludzki ząb. "To może zrewolucjonizować stomatologię"

Wyhodowali ludzki ząb. "To może zrewolucjonizować stomatologię"

Źródło:
PAP, BBC, King's College London

Słonie afrykańskie z lokalnego ogrodu zoologicznego błyskawicznie zareagowały na trzęsienie ziemi, jakie w poniedziałek nawiedziło Kalifornię. Starsze zwierzęta instynktownie zbiły się w grupę dookoła najmłodszych osobników, wypatrując dalszych zagrożeń. Zachowanie to pokazuje, jak silne więzi łączą słoniowe rodziny.

Ziemia się zatrzęsła, słonie pobiegły na pomoc młodym

Ziemia się zatrzęsła, słonie pobiegły na pomoc młodym

Źródło:
Reuters, LA Times

Gwiazda muzyki pop Katy Perry poleciała w kosmos. Na pokładzie rakiety New Shepard znalazło się jeszcze pięć innych kobiet. Amerykańska piosenkarka podzieliła się w mediach społecznościowych nagraniem, pokazującym wnętrze kapsuły przed startem.

Katy Perry już na Ziemi. Pokazała nagranie sprzed lotu w kosmos

Katy Perry już na Ziemi. Pokazała nagranie sprzed lotu w kosmos

Aktualizacja:
Źródło:
BBC, Blue Origin

Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowy film, który pokazuje reakcję wilków na zapach człowieka.

Tak wilki reagują na zapach człowieka. Niezwykłe nagranie

Tak wilki reagują na zapach człowieka. Niezwykłe nagranie

Źródło:
Kontakt24

Nawet 250 litrów deszczu na metr kwadratowy i więcej może spaść w tym tygodniu w środkowej i południowej Europie - wynika z prognoz. Ulewy ma przynieść jeden z niżów, który nabierze wilgoci w rejonie Zatoki Genueńskiej. Układ niskiego ciśnienia dotrze także do Polski i sprawi, że święta będą deszczowe.

Niebezpieczna kumulacja opadów i "duże zagrożenie" w kilku regionach Europy

Niebezpieczna kumulacja opadów i "duże zagrożenie" w kilku regionach Europy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wkrótce rozpocznie się nowy etap trwającej kilka lat renowacji Hagii Sophii. Remont jednej z najbardziej rozpoznawalnych budowli Stambułu skupia się przede wszystkim na ochronie historycznych kopuł przed skutkami potencjalnych trzęsień ziemi.

Symbol Stambułu ma być wzmocniony na wypadek trzęsienia ziemi

Symbol Stambułu ma być wzmocniony na wypadek trzęsienia ziemi

Źródło:
PAP, AP

Jeszcze przed świętami będzie tak ciepło jak bywa w czerwcu albo w lipcu. Jaką temperaturę przyniosą nadchodzące dni? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sercu odległej galaktyki w gwiazdozbiorze Panny znajduje się masywna, czarna dziura, która budzi się do życia. Zjawisko kosmiczne, któremu nadano imię Ansky, zaczęło wystrzeliwać intensywne rozbłyski rentgenowskie w regularnych odstępach czasu. To zachowanie bardzo zaintrygowało naukowców.

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

Źródło:
AFP, ESA

Zwolnienia i cięcia w amerykańskim budżecie przeprowadzane w ostatnim czasie przez Donalda Trumpa dotknęły także Narodową Administrację Oceaniczną i Atmosferyczną (NOAA), zajmującą się prognozowaniem pogody. Eksperci w rozmowie z magazynem "Rolling Stone" zwracają uwagę, że takie działania mogą w przyszłości pogorszyć proces ostrzegania przed gwałtownymi zjawiskami w Stanach Zjednoczonych.

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Źródło:
Rolling Stone, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Grecji opracowali modele, które przewidują, kiedy i jak mocno drzewa oliwne i dęby będą pylić. To przełomowe odkrycie może pomóc osobom uczulonym na pyłki tych drzew lepiej przygotować się do sezonu alergicznego.

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Źródło:
greekreporter.com

Pod koniec tygodnia w Hiszpanii wyruszyły pierwsze wielkanocne procesje, co roku przyciągające uwagę całego świata. Niestety niektóre z nich musiały zawrócić do świątyń, a inne w ogóle ich nie opuściły z powodu ulewnych deszczy. Plany efektownych obchodów Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii może pokrzyżować gwałtowna aura - donoszą lokalne media.

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Źródło:
PAP, laopiniondemurcia.es

Ulewne deszcze związane z burzą Olivier nawiedziły Wyspy Kanaryjskie. W sobotę władze ogłosiły stan wyjątkowy na jednej z wysp archipelagu - Lanzarote. W związku z gwałtowną aurą strażacy interweniowali ponad 300 razy.

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Źródło:
PAP, laprovincia.es, rtvc.es

Pełnia Różowego Księżyca była widoczna na niebie w nocy ze soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia tego zjawiska. Pierwsza wiosenna pełnia jest szczególnie istotna, ponieważ na jej podstawie określana jest data Wielkanocy - święta ruchomego.

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Niedźwiedzie pojawiły się w sobotę w zakopiańskich Kuźnicach, blisko popularnego szlaku. Zwierzęta te stają się coraz bardziej aktywne, a w pobliże ludzkich siedzib przyciąga je zapach odpadków kuchennych. Jeśli natkniemy się na zwierzę, powinniśmy zachować ostrożność.

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Źródło:
PAP, Tygodnik Podhalański, tvnmeteo.pl