"Posłaniec" spoza Układu Słonecznego. Oumuamua zaskoczyła naukowców

[object Object]
Naukowcy NASA rejestrują asteroidyNASA/Jet Propulsion Laboratory
wideo 2/25

Z odległych rejonów kosmosu do Układu Słonecznego dotarł tajemniczy przybysz. Obiekt przypomina ogromne, skaliste cygaro i porusza się po hiperbolicznej orbicie. Jego imię - Oumuamua - jest tłumaczone jako "zwiadowca" lub "posłaniec".

Międzynarodowa Unia Astronomiczna, która jest odpowiedzialna za nadawanie oficjalnych nazw obiektom kosmicznym, poinformowała, że ostatnio miała "drobny problem z nomenklaturą". Astronomowie zauważyli coś, czego nigdy wcześniej nie widzieli.

19 października bieżącego roku Rob Weryk z Instytutu Astronomii Uniwersytetu Hawajów (IFA) odkrył dziwny obiekt na niebie. Został pierwotnie oznaczony jako A/2017 U1. Najprawdopodobniej jest pierwszym obiektem pochodzącym z innego układu planetarnego, jaki kiedykolwiek wykryto.

Problem nomenklatury polegał na tym, że obecny schemat oznaczania komet i asteroid, ustanowiony przez Minor Planet Center IAU, nie pozwala na nadanie nazwy obiektowi, który obserwuje się przez krótszy czas niż ustalona norma.

- Ze względu na wyjątkowy charakter tego obiektu, istnieje presja, aby nadać mu nazwę - podało Centrum Drobnych Planet.

Astronomowie, którzy odkryli gościa międzygwiezdnego za pomocą teleskopu Pan-STARRS 1 na wulkanie Haleakala na Maui, nazwali go: Oumuamua. Imię pochodzi z języka hawajskiego i jest luźno tłumaczone jako "zwiadowca" lub "posłaniec".

Którędy leci?

Kilka dużych teleskopów nadal śledzi tajemniczego przybysza. Udało się go zaobserwować 20 listopada. Wtedy też Oumuamua pędziła z prędkością 38,3 kilometra na sekundę. Obiekt znajdował się w odległości około 200 milionów kilometrów od Ziemi. Około 1 listopada przemierzył orbitę Marsa, a w maju 2018 roku minie orbitę Jowisza. W okolicach stycznia 2019 roku opuści Układ Słoneczny.

Obserwacje będą kontynuowane do momentu, kiedy nie będzie to już możliwe, czyli najprawdopodobniej do połowy grudnia.

Trajektoria lotu A / 2017 U1 (NASA/Brooks Bays / SOEST Publication Services / UH Institute for Astronomy)NASA/Brooks Bays / SOEST Publication Services / UH Institute for Astronomy

Unikalny

Jak dotąd niewiele wiadomo o Oumuamua. Biorąc pod uwagę jej niewielki rozmiar i dość ciemną barwę, zgromadzono jedynie podstawowe dane spektroskopowe. Obserwacje te wykazały, że Oumuamua jest stosunkowo ciepła, rdzawa. Niestety naukowcy nie mieli możliwości pozyskania szczegółowych informacji na temat jej składu. Rdzawy kolor i brak aktywności mogą wskazywać na to, że obiekt jest prawdopodobnie asteroidą, a nie kometą. Asteroidy różnią się od komet przede wszystkim skalistymi i metalowymi elementami, podczas gdy komety zawierają więcej lodu i pyłu.

Ze wstępnych obliczeń naukowców wynika, że Oumuamua może pochodzić z okolic gwiazdy Wega, w konstelacji Lutni.

Nowe spojrzenie

W poniedziałek naukowcy poinformowali, że tajemniczy przybysz z innego układu miał nietypowy, wydłużony kształt. Odkrycie to może dostarczyć wielu wskazówek dotyczących procesu powstawania innych układów - poinformowali naukowcy, którzy opublikowali swoje badania w brytyjskim czasopiśmie Nature.

Zaobserwowana asteroida ma długość około 400 metrów i jest bardzo wydłużona. Przypomina kształtem cygaro. Ten nietypowy kształt jest wyjątkowy wśród około 750 000 asteroid i komet obserwowanych w Układzie Słonecznym. Naukowcy doszli do wniosku, że obiekty w takim właśnie kształcie pochodzą z innych układów. Co więcej, potwierdza to nietypowa orbita, po której poruszała się Oumuamua.

- To najbardziej ekstremalna orbita, jaką kiedykolwiek widziałem - powiedział Davide Farnocchia, naukowiec z NASA JPL Center for Near-Earth Object Studies (CNEOS). - Obiekt pędzi bardzo szybko i na takiej trajektorii, że możemy śmiało powiedzieć, że wydostanie się on z Układu Słonecznego i już nie powróci - dodał naukowiec.

Wizja artystyczna asteroidy (European Southern Observatory / M. Kornmesser)European Southern Observatory / M. Kornmesser

Są, ale o nich nie wiemy

Asteroidy takie jak Oumuamua wchodzą do naszego Układu Słonecznego mniej więcej raz w roku - twierdzą naukowcy. Jednak są bardzo trudne do wykrycia, mimo teleskopów o potężnej mocy. Obserwacja sugeruje, że ta asteroida wędrowała po Drodze Mlecznej, i prawdopodobnie nie była przywiązana do żadnego systemu gwiezdnego przez setki milionów lat, zanim dotarła do Drogi Mlecznej.

- Od dziesięcioleci przekonaliśmy się, że takie międzygwiezdne obiekty istnieją, a teraz - po raz pierwszy - mamy na to bezpośrednie dowody - powiedział Thomas Zurbuchen.

To odkrycie daje naukowcom nowe spojrzenie na badania dotyczące genezy układów planetarnych, które są oddalone od naszego - dodał.

Jest potencjał

Nowa generacja dużych, potężnych teleskopów, ze specjalnymi zwierciadłami, które rozciągają się na więcej niż 20 lub 30 metrów oraz z zaawansowaną optyką, mogłaby pomóc w znajdowaniu nowych obiektów międzygwiezdnych. Dotyczy to szczególnie lodowatych obszarów znajdujących się poza Układem Słonecznym.

- Nie oczekiwałem, że znajdziemy taki obiekt, który wleci do wnętrza Układu Słonecznego, jest to nasze pierwsze odkrycie - powiedział Stern w magazynie Astronomy. - Na chwilę obecną Oumuamua jest największym obiektem, pochodzącym spoza naszego układu, większym niż ziarno pyłu, które było jednym z większych znalezisk - poinformował.

Zobacz wizualizację naukowców NASA:

Symulacja cyrkulacji powietrza i pyłów w atmosferze
Symulacja cyrkulacji powietrza i pyłów w atmosferzeNASA Goddard Space Flight Center

Autor: wd/aw / Źródło: popularmechanics.com, NASA, YAHOO

Źródło zdjęcia głównego: ESO/M. Kornmesser CC BY

Pozostałe wiadomości

Warunki drogowe w noc wigilijną i w środę rano na dużym obszarze Polski będą trudne. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed gęstymi mgłami, a na południowych krańcach Polski przed gołoledzią.

Uwaga! Ostrzeżenia IMGW prawie w całej Polsce

Uwaga! Ostrzeżenia IMGW prawie w całej Polsce

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Obfite opady śniegu pozostawiły we wtorek tysiące domów bez prądu Bośni i Hercegowinie. Doszło do poważnych zakłóceń w ruchu drogowym, a niektóre miejscowości zostały odcięte od świata. Intensywnie sypie też w Serbii.

Zima zaatakowała na Bałkanach. Domy bez prądu, zaspy na dwa metry

Zima zaatakowała na Bałkanach. Domy bez prądu, zaspy na dwa metry

Źródło:
Reuters, ENEX

Nocą na południowym wschodzie Polski można spodziewać się słabych opadów śniegu. Środa, Boże Narodzenie, przyniesie dużo chmur i mgieł, a śnieg spadnie jedynie w górach. Termometry ciągu dnia wskażą od 0 do 5 stopni.

W części kraju może padać śnieg

W części kraju może padać śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Święta Bożego Narodzenia czeka nas nie zimowa, a późnojesienna, mglista pogoda ze słabymi opadami deszczu i mżawki. Na śnieg można liczyć tylko w górach.

Mgły, mżawka, miejscami mróz w ciągu dnia. Pogoda na Boże Narodzenie

Mgły, mżawka, miejscami mróz w ciągu dnia. Pogoda na Boże Narodzenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Należąca do NASA sonda Parker podjęła we wtorek próbę zbliżenia się do Słońca bliżej niż kiedykolwiek wcześniej, na 6,2 miliona kilometrów. Celem misji jest zbadanie atmosfery gwiazdy, w tym szczególnie burz słonecznych, które mogą mieć wpływ na systemy komunikacyjne na Ziemi.

"Coś, czego nikt inny wcześniej nie dokonał"

"Coś, czego nikt inny wcześniej nie dokonał"

Źródło:
PAP

W Belgii odnotowano pierwszy przypadek zarażenia nowym wariantem mpoksu. Pochodzący z Walonii pacjent zaraził się podczas pobytu w jednym z krajów afrykańskich. Chociaż wariant ten jest bardzo zaraźliwy i śmiercionośny, służby uspokoiły, że ryzyko rozprzestrzenia się wirusa jest bardzo niskie.

Niebezpieczny wariant mpoksu w kolejnym europejskim kraju

Niebezpieczny wariant mpoksu w kolejnym europejskim kraju

Źródło:
PAP

Australia przygotowuje się na pożary buszu. W stanie Wiktoria nadal trwa walka z pożarem, który od ponad tygodnia szaleje na terenie Parku Narodowego Grampians. Sytuację pogarsza fakt, że nadchodzące święta mają być najgorętsze od lat.

To mogą być najgorętsze święta od lat. "Spodziewamy się najgorszego"

To mogą być najgorętsze święta od lat. "Spodziewamy się najgorszego"

Źródło:
PAP, 9 News

Wysokie fale zniszczyły molo w mieście Santa Cruz w Kalifornii. Trzy przebywające na nim osoby wpadły do wody, a z pomocą pospieszyli im strażacy. Jak przekazały lokalne władze, molo już od dłuższego czasu było uszkodzone, a w okolicy prowadzone były prace renowacyjne.

Fale porwały molo, ludzie wpadli do wody

Fale porwały molo, ludzie wpadli do wody

Źródło:
New York Times, Santa Cruz Fire Dept.

Ratownicy z Grupy Beskidzkiej GOPR przeprowadzili w niedzielę akcję ratunkową. Znieśli na noszach 32-letniego turystę z urazem pachwiny uniemożliwiającym mu chodzenie. Mężczyzna utknął na górnym odcinku zamkniętego żółtego szlaku na Babią Górę.

Wypadek w Beskidach. Goprowcy znieśli na noszach rannego turystę

Wypadek w Beskidach. Goprowcy znieśli na noszach rannego turystę

Źródło:
PAP, GOPR

Stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach wzrósł w poniedziałek do drugiego, umiarkowanego. Warunki na szlakach są bardzo trudne. Intensywnie pada śnieg, a dodatkowym utrudnieniem jest silny wiatr i niski pułap chmur w partiach szczytowych - ostrzega Tatrzański Park Narodowy.

W Tatrach wzrosło zagrożenie lawinowe. "Apelujemy"

W Tatrach wzrosło zagrożenie lawinowe. "Apelujemy"

Źródło:
TPN, PAP, TOPR

Niezwykle ciepła grudniowa aura właśnie dobiegła końca. Czego możemy się spodziewać w święta Bożego Narodzenia i w sylwestra? Sprawdź długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zmarł krokodyl, który zagrał w największym australijskim przeboju wszechczasów - filmie "Krokodyl Dundee". O śmierci ponad 90-letniego gada poinformowało herpetarium Crocosaurus Cove, w którym mieszkał.

"Odszedł Burt, gwiazdor australijskiego klasyka". Zagrał w filmie "Krokodyl Dundee"

"Odszedł Burt, gwiazdor australijskiego klasyka". Zagrał w filmie "Krokodyl Dundee"

Źródło:
PAP, BBC

W połowie grudnia w Cieśninie Kerczeńskiej doszło do awarii dwóch tankowców i wycieku mazutu. Rosyjskie władze - które cytuje "The Guardian" - podały, że "nawet 200 tysięcy ton gruntu mogło zostać skażone".

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Źródło:
PAP, Reuters

Bilans ofiar śmiertelnych cyklonu Chido, który uderzył w Mozambik, wzrósł do 120 osób - podały w poniedziałek lokalne władze. Żywioł wyrządził też ogromne zniszczenia na Majotcie, francuskim terytorium zamorskim. W związku z tą katastrofą poniedziałek został ogłoszony dniem żałoby narodowej we Francji.

Rośnie bilans ofiar cyklonu, we Francji żałoba narodowa

Rośnie bilans ofiar cyklonu, we Francji żałoba narodowa

Źródło:
PAP, Reuters

Mieszkańcy północnych regionów Japonii zmagają się z trudnymi, zimowymi warunkami. W niektórych miejscach wystąpiły śnieżyce, a warstwa białego puchu wyniosła kilkadziesiąt centymetrów. Były miejsca, gdzie stanął ruch pociągów.

Atak zimy w Japonii. Pociągi stanęły

Atak zimy w Japonii. Pociągi stanęły

Źródło:
Reuters, NHK

W niedzielne popołudnie zawalił się most łączący dwa stany na północnym wschodzie Brazylii. W momencie katastrofy na konstrukcji znajdowało się kilka pojazdów, które wpadły do wody. Jednym z nich była cysterna wypełniona kwasem siarkowym. Nie żyje co najmniej jedna osoba.

Zawalił się most. Do rzeki wpadła cysterna z kwasem siarkowym. Ten zaczął się uwalniać

Zawalił się most. Do rzeki wpadła cysterna z kwasem siarkowym. Ten zaczął się uwalniać

Źródło:
Reuters, PAP, Globo

Populacja bliskiej wymarcia jaszczurki z Karaibów odbudowała się w ciągu zaledwie sześciu lat. W 2018 roku na świecie żyło mniej niż 100 osobników Pholidoscelis corvinus, ale dzięki wysiłkom ekspertów obecnie ich liczba zwiększyła się szesnastokrotnie. Przypadek ten pokazuje, jak ważną rolę pełni odpowiednia ochrona gatunkowa.

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Źródło:
Fauna & Flora

NASA opublikowała animację, na której największa góra lodowa świata wyrwała się z wodnego wiru i zaczęła dryfować po oceanie. A23a przez wiele miesięcy tkwiła w jednym miejscu, nie mogąc ruszyć się dalej. Naukowcy wciąż do końca nie wiedzą, co sprawiło, że ogromna bryła lodu wydostała się z pułapki.

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Źródło:
NASA Earth Observatory, BAS, tvnmeteo.pl

W Nowym Jorku spadł śnieg i zrobiło się biało. Amerykańska Narodowa Służba Pogodowa (NWS) poinformowała, że są to pierwsze, mierzalne grudniowe opady w tym mieście od trzech lat.

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Źródło:
Reuters, NBC New York

Sztuczne światło może powodować wyraźne zmiany w nocnym działaniu ekosystemu raf koralowych. Do takich wniosków doszli badacze z Uniwersytetu Brystolskiego. Jak przekazał jeden z autorów publikacji, sztuczne naświetlanie naraża morskie organizmy na "niespodziewane niebezpieczeństwo".

"Niespodziewane niebezpieczeństwo" w morskich głębinach

"Niespodziewane niebezpieczeństwo" w morskich głębinach

Źródło:
PAP, Uniwersytet Brystolski

Przez pół wieku przepisy chroniły wilki na naszym kontynencie, teraz znów będzie można do nich strzelać. Ale póki co - nie w Polsce. Komisja Europejska uchyliła wprawdzie furtkę do polowań na wilki, ale polski rząd deklaruje, że nie zamierza na razie z niej korzystać. Na ten moment więc wilk pozostaje w naszym kraju zwierzęciem pod ścisłą ochroną.

"Kraje zachodnie deklarowały ścisłą ochronę wilków, teraz chcą je zabijać. Nie powinniśmy im tego ułatwiać"

"Kraje zachodnie deklarowały ścisłą ochronę wilków, teraz chcą je zabijać. Nie powinniśmy im tego ułatwiać"

Źródło:
tvn24.pl

Do pewnej rodziny z amerykańskiego stanu Wirginia zawitał niespodziewany gość. Do domu przez komin wleciała sowa, która usiadła na szczycie choinki. Jej przegonienie nie było łatwe.

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Źródło:
cbsnews.com, nbcwashington.com

Tysiące osób świętowały w sobotę o świcie przesilenie zimowe, czyli moment rozpoczęcia astronomicznej zimy i zarazem najkrótszy dzień roku na półkuli północnej, na stanowisku archeologicznym Stonehenge w Wielkiej Brytanii.

Najkrótszy dzień roku. Tłumy zebrały się w Stonehenge

Najkrótszy dzień roku. Tłumy zebrały się w Stonehenge

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

W słynącym z charakterystycznych czerwonych skał parku stanowym w amerykańskim stanie Utah część z nich została zabarwiona na niebiesko. Według władz prawdopodobnie ktoś użył armaty prochowej. Żeby wyczyścić skały, trzeba było użyć 90 litrów wody.

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

Źródło:
Miami Herald, The Sacramento Bee

Smog spowił w sobotę Nowe Delhi, stolicę Indii. Spowodował, że widzialność była mocno ograniczona. Mieszkańcy skarżyli się na trudności z oddychaniem. Jakość powietrza była znacznie powyżej normy.

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

Źródło:
Reuters

Naukowcy z organizacji Conservation International odkryli w peruwiańskiej Amazonii 27 nieznanych dotąd gatunków zwierząt. Najbardziej dziwacznymi są ryby z głowami przypominającymi "wielki, napuchnięty nos", a także wodno-lądowe myszy.

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Źródło:
PAP, CNN