Polacy ustalili dokładne położenie Słońca

Naukowcy ustalili położenie Słońca i skład chemiczny obłoku międzygwiazdowego (NASA)
Naukowcy ustalili położenie Słońca i skład chemiczny obłoku międzygwiazdowego (NASA)
NASA
Naukowcy ustalili położenie Słońca i skład chemiczny obłoku międzygwiazdowego (NASA)NASA

Dzięki Polakom wiemy dokładnie, gdzie w lokalnej części Galaktyki znajduje się Słońce. Nasi naukowcy zbadali za pomocą amerykańskiej sondy IBEX własności materii międzygwiazdowej z najbliższych okolic Układu Słonecznego.

Polacy byli częścią międzynarodowego projektu astronomicznego, który analizował dane zbierane przez amerykańską sondę IBEX. Bada ona strumień wiatru galaktycznego docierającego do Układu Słonecznego z ośrodka międzygwiazdowego.

Zbadano prędkość i kierunek galaktycznego wiatru

Część tych cząstek (neutralne atomy) przedziera się przez graniczne obszary heliosfery, bąbla otaczającego Słońce i planety, wytworzonego w ośrodku międzygwiazdowym przez wiatr słoneczny. Na ten strumień cząstek czekają detektory sondy.

Dzięki najnowszym wynikom uzyskano pierwsze bezpośrednie obserwacje "obcych" atomów wiatru galaktycznego oraz zmierzono dokładnie prędkość i kierunek strumienia tego wiatru. Poznanie tych danych pozwoliło naukowcom na ustalenie, że Układ Słoneczny znajduje się wewnątrz tzw. lokalnego obłoku międzygwiazdowego, niedaleko jego brzegu.

Słońce ucieka z naszej galaktyki

Wcześniejsze pomiary z innej sondy (Ulysses) umieszczały Słońce pomiędzy dwoma obłokami i nie było jasności co do dokładnego położenia naszej gwiazdy w lokalnym otoczeniu. Za jakiś czas, liczony w setkach lub tysiącach lat, Słońce wraz z heliosferą może opuścić lokalny obłok i natrafić na zupełnie inne środowisko galaktyczne. Marzena Kubiak, doktorantka z CBK PAN, przeprowadziła symulacje komputerowe, które pozwoliły wyznaczyć prędkość i kierunek napływu atomów helu. Wyniki okazały się różne od dotychczasowych o cztery stopnie i cztery kilometry na sekundę.

- Zmiana nie wydaje się duża, niesie jednak istotne implikacje. Dowiedzieliśmy się dzięki temu, w którym z dwóch najbliższych obłoków materii międzygwiazdowej Słońce naprawdę jest zanurzone - powiedziała Kubiak.

Na 20 atomów neonu przypadają 74 atomy tlenu

Wiadomo też, że strumień neutralnych atomów zmierza z kierunku gwiazdozbioru Strzelca. Oddziaływanie Słońca zakrzywia jednak jego trajektorię i sonda IBEX obserwuje cząstki tak jakby przychodziły z kierunku konstelacji Wagi.

Innym ważnym rezultatem badań jest odkrycie, że skład chemiczny lokalnego obłoku międzygwiazdowego różni się od składu słonecznego. W obłoku jest mniej tlenu. Na 20 atomów neonu przypadają 74 atomy tlenu, a w przypadku Słońca na 20 atomów tlenu mamy 111 atomów tlenu. - Układ Słoneczny różni się od najbliższej przestrzeni wokół niego, co skutkuje dwoma możliwościami. Albo nasz układ planetarny wyewoluował w innej, bogatszej w tlen części galaktyki, albo też spora część tlenu jest uwięziona w międzygwiazdowych ziarnach pyłu i nie jest w stanie poruszać się swobodnie w przestrzeni kosmicznej - tłumaczył David McComas z Southwest Research Institute w San Antonio w Teksasie (USA), główny naukowiec misji IBEX.

Polski wkład

W badaniach sondy IBEX ważny udział mieli polscy naukowcy. W CBK PAN powstał m.in. program symulacyjny do analizy czasów przechodzenia jasnych gwiazd przez nierównoległe szczeliny jednego z urządzeń nawigacyjnych.

- Dzięki zestawieniu z pozycjami gwiazd w katalogach astronomicznych, dane z przyrządu nawigacyjnego pozwalają nam wyznaczać kierunek osi obrotu sondy z dokładnością lepszą niż dwie dziesiąte stopnia - powiedział dr inż. Marek Hłond z CBK PAN.

- Najnowsze obserwacje strumienia helu zmuszają nas do istotnej zmiany wyobrażeń o kształcie heliosfery, procesach zachodzących na jej styku z lokalnym obłokiem międzygwiazdowym, jak i o samym obłoku - zaznaczył dr hab. Maciej Bzowski, kierownik grupy z CBK PAN.

Autor: ls/ms / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

W długi weekend zapanuje idealna pogoda do wypoczynku. Na niebie zagości słońce, a w wielu regionach Polski na termometrach przez kilka dni pokaże się ponad 30 stopni Celsjusza. Jeśli aura gdzieś się popsuje, to nieznacznie i na krótko.

Pogoda na długi weekend. Ten dzień będzie szczególnie upalny

Pogoda na długi weekend. Ten dzień będzie szczególnie upalny

Źródło:
tvnmeteo.pl

W tym tygodniu Polskę nawiedzi fala upałów, w związku z czym Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował prognozę zagrożeń. Wynika z niej, że mogą pojawić się alarmy nawet trzeciego stopnia. Sprawdź, gdzie może być szczególnie gorąco.

Upał groźny dla zdrowia. Możliwe alarmy nawet trzeciego stopnia

Upał groźny dla zdrowia. Możliwe alarmy nawet trzeciego stopnia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W poniedziałek strażacy walczą z pożarem roślinności na wybrzeżu Chorwacji. Ogień pojawił się w pobliżu miejscowości turystycznych. Z pożarami zmagają się także inne kraje na Bałkanach.

Ogień blisko kurortów na wybrzeżu Chorwacji

Ogień blisko kurortów na wybrzeżu Chorwacji

Źródło:
Reuters

W niedzielną noc miasto Meksyk nawiedziła potężna burza. Deszcz zalał między innymi międzynarodowy port lotniczy, który został wyłączony z użytku na kilka godzin. Część lotów została przekierowana na inne lotniska.

Woda lała się z sufitu. Lotnisko stanęło

Woda lała się z sufitu. Lotnisko stanęło

Źródło:
Reuters, milenio.com

Pogoda na jutro, czyli na wtorek 12.08. Nadchodzące godziny zapowiadają się pogodnie - jedynie miejscami na niebie może pojawić się więcej chmur. Podobnie zapowiada się dzień. Temperatura wzrośnie do 28 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - wtorek 12.08. Noc jeszcze chłodna, w dzień coraz bliżej upału

Pogoda na jutro - wtorek 12.08. Noc jeszcze chłodna, w dzień coraz bliżej upału

Źródło:
tvnmeteo.pl

Polak zginął w słowackich Tatrach. Do śmiertelnego wypadku doszło w poniedziałek w rejonie Gerlachu, najwyższego szczytu Karpat. Drugi turysta z Polski został ciężko ranny i trafił do szpitala w Popradzie.

Wypadek w słowackich Tatrach. Zginął Polak

Wypadek w słowackich Tatrach. Zginął Polak

Źródło:
PAP, Horska zachranna sluzba

Z powodu upałów w Iraku doszło do poważnej awarii sieci energetycznej. Dotknęła ona między innymi prowincję, do której z powodu uroczystości religijnych ściągają miliony pielgrzymów. Główny producent energii w kraju zaczął stopniowo przywracać dostęp do prądu.

50-stopniowe upały doprowadziły do poważnej awarii

50-stopniowe upały doprowadziły do poważnej awarii

Źródło:
PAP, Reuters

Przed nami maksimum roju Perseidów, które nazywane są także "łzami świętego Wawrzyńca". Poza spadającymi gwiazdami, na niebie pojawi się wyjątkowe zjawisko - koniunkcja Wenus i Jowisza.

Perseidy to nie wszystko. Coś takiego "zdarza się raz na 24 lata"

Perseidy to nie wszystko. Coś takiego "zdarza się raz na 24 lata"

Źródło:
PAP, Time And Date, tvnmeteo.pl, "Z głową w gwiazdach"

Do szpitala w Rzymie trafił czterolatek, który został znaleziony nieprzytomny w samochodzie zaparkowanym na słońcu. Jego życia nie udało się uratować. To kolejna ofiara tegorocznych upałów we Włoszech.

Upały we Włoszech. Zmarł czterolatek

Upały we Włoszech. Zmarł czterolatek

Źródło:
PAP, ansa.it

W północno-zachodniej hiszpańskiej wspólnocie autonomicznej Kastylia i Leon wybuchło kilkanaście pożarów lasów. W niedzielę pojawiły się ogniste wiry, które utrudniły walkę z żywiołem. Władze ewakuowały setki mieszkańców.

Ogniste wiry strawiły wiekowe kasztanowce

Ogniste wiry strawiły wiekowe kasztanowce

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, El Pais

Silne burze, które przetoczyły się przez wschodnią część Nebraski, spowodowały poważne zniszczenia i śmierć jednej osoby. W wyniku porywistego wiatru uszkodzone zostały budynki więzienia stanowego w Lincoln, kilkuset osadzonych trzeba było ewakuować.

Wiatr zerwał dach więzienia. Nagranie

Wiatr zerwał dach więzienia. Nagranie

Źródło:
Reuters, BBC, The Guardian

Południową Japonię nawiedziły ulewne deszcze. W wyniku opadów doszło do powodzi i osunięć ziemi. Z powodu gwałtownej aury na wyspie Kiusiu zawieszono kursowanie pociągów.

Rekordowe opady. Wstrzymano kursowanie szybkich pociągów

Rekordowe opady. Wstrzymano kursowanie szybkich pociągów

Źródło:
Reuters, NHK, The Japan Times

W najbliższych dniach czekają nas iście afrykańskie upały. Najgoręcej będzie w czasie długiego weekendu. Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: przed nami fala afrykańskich upałów

Pogoda na 16 dni: przed nami fala afrykańskich upałów

Źródło:
tvnmeteo.pl

Francja przygotowuje się na apogeum trwającej fali upałów. W poniedziałek w części kraju termometry pokażą ponad 40 stopni Celsjusza. 41 departamentów zostało objętych pomarańczowymi ostrzeżeniami przed skwarem.

Apogeum upałów. Wydano ostrzeżenia najwyższego stopnia

Apogeum upałów. Wydano ostrzeżenia najwyższego stopnia

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W niedzielę zachodnią Turcję nawiedziło trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,1. W jego wyniku jedna osoba zginęła, a kilkadziesiąt zostało rannych. Lokalne media podały, że wstrząsy były odczuwalne w wielu prowincjach, a także w Stambule.

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ofiara śmiertelna, wielu rannych

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ofiara śmiertelna, wielu rannych

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, CNN Turk, PAP, BBC

Pożar wybuchł na terenie wzgórza Arthur's Seat położonego w centrum Edynburga. Nad miastem unosił się gęsty, duszący dym. Policja apeluje do mieszkańców i turystów o unikanie tego miejsca.

Płonęło jedno z najpopularniejszych miejsc w Edynburgu

Płonęło jedno z najpopularniejszych miejsc w Edynburgu

Źródło:
Reuters, BBC

Etna wybuchła w niedzielę, wysyłając w powietrze ogromne ilości dymu. Na wysokości 3000 metrów doszło do otwarcia się szczeliny, z której wypłynęła lawa. Lokalne służby monitorują aktywność najwyższego wulkanu w Europie.

Kłęby dymu nad wulkanem. Etna znów przypomina o sobie

Kłęby dymu nad wulkanem. Etna znów przypomina o sobie

Źródło:
Reuters, corriere.it

W niedzielę pogoda w Polsce była niespokojna. W części kraju pojawiały się burze, którym towarzyszyły opady i silny wiatr. Szczególnie groźnie było w podlaskiej Sokółce, gdzie padał intensywny deszcz oraz sypało gradem. Straż interweniowała kilkadziesiąt razy.

Groźna pogoda w niedzielę. Nawałnica na Podlasiu

Groźna pogoda w niedzielę. Nawałnica na Podlasiu

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24

Stan Wisconsin nawiedziła powódź błyskawiczna. Żywioł wymusił wcześniejsze zakończenie lokalnego jarmarku i zalał miejscowe lotnisko. Tysiące okolicznych mieszkańców straciło dostęp do prądu.

Powódź błyskawiczna zalała jarmark

Powódź błyskawiczna zalała jarmark

Źródło:
tmj4.com, CNN

Na szlaku turystycznym w rejonie miejscowości Pamyra w Wisconsin doszło do groźnego zdarzenia. Mężczyzna został ranny w wyniku uderzenia pioruna. Na miejsce wezwano służby. Poszkodowany potrzebował dodatkowej opieki medycznej.

Piorun ranił turystę na szlaku

Piorun ranił turystę na szlaku

Źródło:
cbs58.com, CNN, WMTV15

Z prywatnego zoo pod Pragą uciekł lew. Zranił opiekuna i rzucił się na wezwanych na miejsce funkcjonariuszy. Policja nie miała innego wyjścia - musiała zwierzę zastrzelić. Jak piszą lokalne media, ogród zoologiczny budzi kontrowersje od wielu lat, bo podobne ucieczki już się zdarzały.

Lew uciekł z prywatnego zoo, zwierzę zastrzelono

Lew uciekł z prywatnego zoo, zwierzę zastrzelono

Źródło:
PAP, ct24.ceskatelevize.cz

Pożar trawi zbocze Wezuwiusza. Jak donoszą włoskie media, ogień pochłonął kilkaset hektarów roślinności i zmusił mieszkańców okolicznych terenów do przygotowania się do ewakuacji. Pożar ma fatalne skutki dla środowiska naturalnego i turystyki.

Pożar szaleje na zboczach Wezuwiusza. Do pomocy wezwano wojsko

Pożar szaleje na zboczach Wezuwiusza. Do pomocy wezwano wojsko

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, virgilio.it, PAP, ansa.it, adnkronos.com

Wszyscy czekali na ten moment z zapartym tchem. Transmisja w internecie przyciągnęła tysiące osób, śledzących każdą sekundę - w końcu nikt nie wiedział, kiedy nastąpi kulminacyjny moment. W komentarzach wiele osób przyznało, że trudno było im się oderwać nawet na chwilę. Opis ten nie dotyczy ekscytującego wydarzenia sportowego, a kwitnienia pewnej wyjątkowej rośliny.

Nie tylko dziwidło. Te roślinne dziwolągi też zobaczysz w Polsce

Nie tylko dziwidło. Te roślinne dziwolągi też zobaczysz w Polsce

Źródło:
TVN24+

Tegoroczny lipiec był najgorętszym miesiącem w Turcji od ponad pół wieku - poinformowało tureckie ministerstwo środowiska. Rekordowe wartości na termometrach odnotowano na 66 stacja meteorologicznych w całym kraju.

Rekordowy lipiec w Turcji. Tak gorąco nie było od 55 lat

Rekordowy lipiec w Turcji. Tak gorąco nie było od 55 lat

Źródło:
PAP, Daily Sabah

W północno-zachodniej części amerykańskiego stanu Kolorado szaleje pożar Lee. Strawił on obszar o powierzchni ponad 370 kilometrów kwadratowych. To szósty co do wielkości pożar w tym stanie od 2001 roku.

Z powodu pożarów ewakuowano więźniów

Z powodu pożarów ewakuowano więźniów

Źródło:
PAP, independent.co.uk, CBS News

Małżeństwo z Wietnamu zginęło w piątek na greckiej wyspie Milos. Silne porywy wiatru porwały kobietę, która wpadła do morza. Na pomoc turystce rzucił się jej mąż, ale niestety oboje utonęli.

Małżeństwo utonęło na popularnej plaży

Małżeństwo utonęło na popularnej plaży

Źródło:
Greek Reporter

Co najmniej jedna osoba zginęła w ostatnich pożarach w Grecji. Szczególnie trudna sytuacja panowała w rejonie miasta Keratea, niedaleko Aten. Tamtejszym strażakom pomagają ekipy z Rumunii i Czech. Służby podejrzewają, co mogło być przyczyną wywołania szalejącego żywiołu.

Zginął starszy mężczyzna, znaleziono przecięty kabel

Zginął starszy mężczyzna, znaleziono przecięty kabel

Źródło:
PAP, ekathimerini.com

Co najmniej siedem osób zginęło w sobotę po zawaleniu się ściany w Nowym Delhi. Stolicę Indii nawiedziły intensywne opady deszczu, a w wielu dzielnicach obowiązywały czerwone alerty pogodowe. Monsunowe deszcze spowodowały także zakłócenia w ruchu drogowym.

Ściana runęła po ulewie. Nie żyje siedem osób

Ściana runęła po ulewie. Nie żyje siedem osób

Źródło:
Reuters, Telegraph India

Członkowie misji Crew-10 po kilku miesiącach przebywania na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) wrócili na Ziemię. W skład załogi należały dwie Amerykanki, Japończyk oraz Rosjanin.

Przez pięć miesięcy byli poza Ziemią

Przez pięć miesięcy byli poza Ziemią

Źródło:
PAP, Reuters

Piękno jest rzeczą względną, a w kalifornijskim mieście Santa Rosa udowodniono, że nawet "najbrzydsze" psy potrafią podbić serca szerokiej publiczności. Podczas tegorocznego konkursu World’s Ugliest Dog suczka Petunia zdobyła tytuł, pokazując, że urok i charakter liczą się znacznie bardziej niż klasyczne kanony urody.

Oto "najbrzydszy pies świata"

Oto "najbrzydszy pies świata"

Źródło:
BBC, CBS News, Reuters, CNN

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) opublikował eksperymentalną, długoterminową prognozę pogody na końcówkę lata, jesień, a także początek zimy. Jaka może być aura w poszczególnych regionach? Sprawdź najnowsze prognozy na wrzesień, październik, listopad i grudzień 2025.

Jaka będzie jesień? Jest prognoza IMGW

Jaka będzie jesień? Jest prognoza IMGW

Źródło:
IMGW