Planeta wysyła nam sygnały, że jest w niebezpieczeństwie. "Zmiany klimatu są absolutnym przełomem"


Naukowcy sprawdzają, co odpowiada za pojawienie się w ostatnim czasie gwałtownych zjawisk pogodowych. Są nimi ogromne pożary na zachodzie Stanów Zjednoczonych, ulewne opady deszczu w Afryce czy wyjątkowo wysoka temperatura na powierzchni oceanów. By zbadać, co stoi za tymi zjawiskami, powstała nowa dziedzina - "nauka o przypisywaniu zdarzeń".

Naukowcy są niemal pewni. Za napływ specyficznej pogody odpowiadają przede wszystkim zmiany klimatu. W miarę emitowania do atmosfery większych ilości gazów cieplarnianych, świat będzie borykał się z jeszcze bardziej ekstremalnymi warunkami pogodowymi i większym ryzykiem klęsk żywiołowych.

- Jesteśmy świadkami pojawienia się pewnych sygnałów, które nie miałyby prawie żadnych szans na wystąpienie, gdyby nie zmiany klimatu wywołane przez człowieka - powiedziała Sonia Seneviratne, klimatolog z Politechniki Federalnej w Zurychu (ETH Zurich).

"Nauka o przypisywaniu zdarzeń"

Przez dziesiątki lat naukowcy ostrzegali przed takimi wydarzeniami, ale z ostrożnością przypisywali zmianom klimatu pojawianie się konkretnych zjawisk, takich jak burze czy fale upałów. Teraz to się zmienia.

Postępy w stosunkowo nowej dziedzinie, zwanej "nauką o przypisywaniu zdarzeń", umożliwiły naukowcom ocenę, jak dużą rolę mogła odegrać zmiana klimatu w konkretnym przypadku.

Określając to powiązanie, naukowcy oceniają symulacje, jak mogłyby zachowywać się systemy pogodowe, gdyby ludzie nigdy nie zaczęli emitować dwutlenku węgla do powietrza. Następnie porównują wyniki ze zjawiskami, które zachodzą. Uwzględniają oni również obserwacje pogody dokonane w ciągu ostatniego stulecia lub później.

- To, co wydawało się ustaloną prawdą, że nie można przypisać konkretnego ekstremalnego zdarzenia pogodowego zmianom klimatycznym, jest coraz mniej prawdziwe - powiedziała Seneviratne.

Po pierwsze - upał

Najbardziej wyraźnym przykładem jest rosnąca częstotliwość i intensywność fal upałów na całym świecie. Naukowcy potrzebowali tylko kilku dni, aby stwierdzić, że zmiany klimatyczne są głównym sprawcą tegorocznych rekordowych upałów na Syberii. Z powodu wysokiej temperatury lasy i torf w całej rosyjskiej tundrze utraciły sporą część wody. Wysuszone były łatwym środowiskiem do rozprzestrzenienia się pożarów.

Powiązania zjawisk pogodowych i zmian klimatu znaleziono również w falach upałów, które ogarnęły Europę, Japonię i Amerykę Północną w 2018 roku. Badania wykazały, że szanse na wystąpienie wszystkich tych zjawisk razem byłyby prawie niemożliwe bez wzrostu emisji dwutlenku węgla w epoce przemysłowej.

- Jeśli chodzi o fale upałów, widzimy, że zmiany klimatu są absolutnym przełomem - powiedziała Friederike Otto, klimatolog z Uniwersytetu Oksfordzkiego.

Gdy w zeszłym miesiącu fala upałów uderzyła w zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych, w Dolnie Śmierci termometry pokazały 54,4 stopnia Celsjusza (130 Fahrenheita). W ubiegłym tygodniu i w poniedziałek w okolicach Los Angeles temperatura sięgnęła 49 st. C.

Temperatura w Ameryce w poniedziałek 7 września (podana w skali Fahrenheita) (climatereanalyzerclimatereanalyzer.org

- To nie tak, że zmiany klimatu destabilizują historyczne wzorce pogodowe. W wielu przypadkach, to je wzmacnia - powiedział Daniel Swain, klimatolog z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.

Wyższa temperatura z kolei pozbawia powietrze wilgoci i wysusza las i zarośla na lądzie, tworząc idealne warunki do pożarów. Jak uważa Swain, obecne pożary w Kalifornii są większe, szybciej się rozprzestrzeniają i są bardziej intensywne niż te, których można było się spodziewać w przeszłości.

Czytaj więcej: Relacja Polki z płonącej Kalifornii

Pożary w Kalifornii na zdjęciu satelitarnym z 26 sierpnia (NASA Earth Observatory)NASA Earth Observatory

Ale nauka o przypisywaniu zdarzeń nie wyjaśnia jeszcze wszystkiego. Na przykład naukowcy nie rozumieją jeszcze w pełni fal upałów w Europie.

- W Europie Zachodniej wzrost fal upałów jest znacznie większy, niż przewidują to modele, a my nie mamy pojęcia dlaczego - powiedział Geert Jan van Oldenborgh, ekspert nauk o przewidywaniu w Królewskim Niderlandzkim Instytucie Meteorologicznym.

Silniejsze huragany

Ponieważ średnia temperatura na świecie wzrosła o około 1 st. C od czasów przedindustrialnych, zmiany w atmosferze i oceanach prowadzą również do bardziej intensywnych burz.

Huragany stają się coraz silniejsze i wolniejsze, ponieważ pobierają energię z ciepła oceanów. Niedawno naukowcy z Uniwersytetu Bristolskiego opublikowali badanie, z którego wynika, że ​​zmiana klimatu może pięciokrotnie zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia ekstremalnych huraganów w rejonie Karaibów, bez gwałtownego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

W Stanach Zjednoczonych ciepłe wody w Zatoce Meksykańskiej spowodowały, że w ostatnich godzinach przed uderzeniem w Luizjanę huragan Laura wzrósł w mocy do kategorii czwartej w pięciostopniowej rosnącej skali, niosąc ze sobą porywy wiatru do 241 kilometrów na godzinę. Gubernator John Bel Edwards opisał go jako najpotężniejszy huragan, który uderzył w stan, przewyższając nawet Katrinę w 2005 roku.

Huragan Laura na zdjęciu satelitarnym (NASA)NASA

Podobnie na Oceanie Indyjskim

Cyklony tropikalne wyłaniające się z Oceanu Indyjskiego wykazują podobne wzorce. Region od dawna uważany jest za obszar aktywności cyklonów, a niektóre z najbardziej śmiercionośnych burz przetaczały się przez Zatokę Bengalską, zanim uderzyły w Indie lub Bangladesz.

Naukowcy twierdzą, że wyjątkowo wysoka temperatura na powierzchni Oceanu Indyjskiego, związana ze zmianami klimatycznymi, przyczyniła się do tego, że cyklon Amphan, który w maju uderzył w Indie, urósł do rangi burzy kategorii piątej w jedynie 18 godzin.

Zdjęcie satelitarne pozostałości cyklonu Amphan 21 maja (NASA Worldview)NASA Worldview

Podobnie było w czerwcu z cyklonem Nisarga. Był to pierwszy od 2009 roku tego typu żywioł, który uderzył w Bombaj w Indiach. Przyniósł ze sobą porywy wiatru o prędkości 120 km/h.

- Oba cyklony były bezprecedensowe - powiedział Roxy Mathew Koll, klimatolog z Indyjskiego Instytutu Meteorologii Tropikalnej. - Jeśli wrócimy do tego, co doprowadziło do tego rodzaju ekstremalnych wydarzeń, to zobaczymy, że główną rolę odegrała tu bardzo wysoka temperatura oceanu - dodał.

Ulewy

Wyższa temperatura oceanów prawdopodobnie przyczyniła się również do ekstremalnych opadów i powodzi w Chinach, które pojawiły się tego lata.

- Skrajne opady deszczu staną się bardziej ekstremalne. Jesteśmy tego niemal całkowicie pewni - powiedział Shang-Ping Xie, klimatolog z Instytutu Oceanograficznego Scrippsów w Kalifornii.

Również Afryka odczuwa ulewne deszczy, a w konsekwencji poważne powodzie. Dziesiątki tysięcy osób zostało bez dachu nad głową w wyniku powodzi na Nilu w Sudanie. Z kolei senegalski rząd poinformował, że w kraju przez jeden dzień spadło więcej deszczu niż zwykle przez trzy miesiące pory deszczowej.

- Istnieje duża i rosnąca liczba dowodów, które mówią nam, że spowodowane przez człowieka zmiany klimatyczne wpływają na ekstremalne zdarzenia - powiedział James Kossin, klimatolog z amerykańskiej Narodowej Służby Oceanicznej i Meteorologicznej (NOAA). - Bardzo rzadko klimat zmienia się w korzystny sposób - dodał.

Autor: kw / Źródło: Reuters

Pozostałe wiadomości

Pogoda na Boże Narodzenie. Na razie możemy pożegnać się z wiosennymi temperaturami, jakie zapanowały w Polsce, ponieważ kolejne dni przyniosą spore ochłodzenie. W weekend miejscami popada śnieg - lokalnie może dosypać go naprawdę sporo. Czy jednak białe krajobrazy mają szansę utrzymać się do Wigilii?

Nadciągają opady śniegu. Czy pozostaną z nami do świąt? Pogoda na Boże Narodzenie

Nadciągają opady śniegu. Czy pozostaną z nami do świąt? Pogoda na Boże Narodzenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kolejne godziny przyniosą nam pochmurne niebo i opady deszczu stopniowo przemieszczające się na wschód. W dzień deszczu będzie mniej, ale uciążliwy może okazać się silny wiatr. Termometry pokażą do 7 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - piątek, 20.12. Nocą przydadzą się parasole

Pogoda na jutro - piątek, 20.12. Nocą przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na południu kraju oraz nad morzem może być niebezpieczna. IMGW ostrzega przed silnym wiatrem, który może rozpędzać się do 80 kilometrów na godzinę. Ostrzeżenia wydano na terenie sześciu województw.

Silny wiatr. Ostrzeżenia IMGW dla kolejnych regionów

Silny wiatr. Ostrzeżenia IMGW dla kolejnych regionów

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Prezydent Francji Emmanuel Macron złożył w czwartek wizytę na Majotcie. W niedzielę w wyspy uderzył cyklon Chido, powodując śmierć co najmniej 31 osób oraz ogromne zniszczenia. Straty liczą również mieszkańcy Mozambiku.

Emanuel Macron zapowiedział dzień żałoby narodowej po katastrofie na Majotcie

Emanuel Macron zapowiedział dzień żałoby narodowej po katastrofie na Majotcie

Źródło:
PAP, ReliefWeb

Skamieniałość mastodonta została znaleziona w przydomowym ogródku w stanie Nowy Jork. Prehistoryczne szczątki, w tym pełna szczęka, zachowały się w doskonałym stanie. To pierwsze takie znalezisko w tym regionie od ponad dekady.

Z ziemi w ogródku wystawały zęby. Należały do przodka słonia

Z ziemi w ogródku wystawały zęby. Należały do przodka słonia

Źródło:
New York State Museum, AMNH

Naukowcy obawiają się, że jeden najstarszych i największych gatunków żaby - Calyptocephallela gayi - znajdzie się niedługo na skraju wyginięcia. Z powodu zmian klimatu i działalności człowieka w niepokojącym tempie niszczone są jej siedliska.

Ta żaba przeżyła zagładę dinozaurów. Niebawem to jej może grozić wyginięcie

Ta żaba przeżyła zagładę dinozaurów. Niebawem to jej może grozić wyginięcie

Źródło:
Reuters, Boerenlandvogels

Do 16 wzrosła liczba ofiar potężnego trzęsienia ziemi, jakie nawiedziło we wtorek Vanuatu na Oceanie Spokojnym. Na miejscu katastrofy nadal trwa akcja poszukiwawcza, ale z każdą godziną maleją szanse na odnalezienie ocalałych. Nad pogrążonym w chaosie krajem unosi się kolejne widmo kataklizmu. Znad Morza Koralowego w kierunku wyspy nadciąga układ niskiego ciśnienia, który w kolejnych dniach może przekształcić się w cyklon.

Widmo kolejnego kataklizmu w Vanuatu

Widmo kolejnego kataklizmu w Vanuatu

Źródło:
Reuters

Zimowa stolica Polski to w czwartek rano najcieplejsze miasto w całym naszym kraju. Między Zakopanem a położonym kilka kilometrów dalej Poroninem jest ponad 10 stopni różnicy. We "Wstajesz i wiesz" w TVN24 Tomasz Wasilewski wyjaśnił, z czego wynika taka temperatura w Tatrach.

"Pożeracz śniegu" odmienił pogodę w Zakopanem

"Pożeracz śniegu" odmienił pogodę w Zakopanem

Źródło:
IMGW, TVN24

Widok kalifornijskich wiewiórek ziemnych polujących na norniki i zjadających je wprawił w zdumienie grupę amerykańskich naukowców. Dotychczas drapieżne zachowania tych zwierząt były odnotowywane sporadycznie, bo główne składniki ich diety to orzechy, nasiona i zboża. Nietypowe zachowanie zauważono w trakcie badań na przełomie czerwca i lipca tego roku.

"Te badania radykalnie zmieniają nasze postrzeganie wiewiórek"

"Te badania radykalnie zmieniają nasze postrzeganie wiewiórek"

Źródło:
CNN, Cosmos Magazine, Journal of Ethology

Wysoka temperatura w grudniu sprzyja aktywności kleszczy, dlatego ten niebezpieczny pajęczak może znaleźć się na choince, którą przyniesiemy do domu. Warto przejrzeć swoje zwierzęta, aby sprawdzić czy nie złapały kleszcza, przebywając w pobliżu świątecznego drzewka.

Razem z choinką możemy przynieść do domu nieproszonego gościa. To ryzyko wzrosło

Razem z choinką możemy przynieść do domu nieproszonego gościa. To ryzyko wzrosło

Źródło:
PAP

Potężne tornado przetoczyło się przez miasto Scotts Valley w amerykańskim stanie Kalifornia. Jego niszczycielską siłę widać na nagraniu uchwyconym przez kamerkę samochodową w ciężarówce.

Tornado przewróciło ciężarówkę. Nagranie z wnętrza pojazdu

Tornado przewróciło ciężarówkę. Nagranie z wnętrza pojazdu

Źródło:
CNN

Renowacja budynku w Alkmaar na północy Holandii doprowadziła do niezwykłego odkrycia. Archeolodzy natrafili na podłogę wykonaną częściowo ze zwierzęcych kości.

Tajemnicza podłoga z kości odkryta w czasie renowacji budynku

Tajemnicza podłoga z kości odkryta w czasie renowacji budynku

Źródło:
alkmaar.nl

58-letni myśliwy zmarł po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź. Zwierzę zostało zastrzelone przez innego mężczyznę. Departament Zasobów Dzikiej Przyrody Wirginii "nie wnosi obecnie żadnych oskarżeń w związku z tym incydentem".

Myśliwy nie żyje po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź

Myśliwy nie żyje po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź

Źródło:
CBS News

Naukowcy z Politechniki Krakowskiej sprawdzili, jak zmienia się stężenie dioksyn w pyle zawieszonym PM10 w stolicy Małopolski w zależności od pory roku. Okazało się, że zimą mieszkańcy Krakowa wdychają więcej rakotwórczych związków niż latem. To pierwszy w kraju monitoring dioksyn na taką skalę.

Naukowcy: zimą mieszkańcy Krakowa wdychają więcej szkodliwych dioksyn

Naukowcy: zimą mieszkańcy Krakowa wdychają więcej szkodliwych dioksyn

Źródło:
PAP

Astronauci Butch Wilmore i Suni Williams pozostaną w kosmosie co najmniej do marca 2025 roku - poinformowała NASA. To kolejny raz, kiedy amerykańska agencja przekłada datę ich powrotu do domu. Z zakładanych ośmiu dni misja potrwa ponad dziewięć miesięcy.

Mieli spędzić w kosmosie osiem dni. NASA znów przedłużyła ich pobyt

Mieli spędzić w kosmosie osiem dni. NASA znów przedłużyła ich pobyt

Źródło:
AFP

W Tatrach zmalało niebezpieczeństwo powstawania lawin. W środę Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe obniżyło stopień zagrożenia z drugiego na pierwszy. Ratownicy podkreślają jednak, że warunki do uprawiania turystyki w wyższych partiach gór są nadal niebezpieczne.

W Tatrach lawinowa "jedynka", ale nadal jest niebezpiecznie

W Tatrach lawinowa "jedynka", ale nadal jest niebezpiecznie

Źródło:
PAP, TOPR

Dziewięć godzin - tyle trwał kosmiczny spacer dwóch chińskich astronautów w ramach misji Shenzhou-19. Tym samym pobity został 23-letni rekord należący do Amerykanów, którzy poza statkiem przebywali w kosmosie o cztery minuty krócej.

"Spacerowali" dziewięć godzin. I pobili rekord

"Spacerowali" dziewięć godzin. I pobili rekord

Źródło:
PAP

Po raz drugi w ciągu dziewięciu miesięcy rakieta Kairos japońskiej firmy Space One uległa samozniszczeniu. Nagrania z najnowszej, środowej próby pokazują, jak rakieta zmagała się z trudnościami z utrzymaniem trajektorii lotu. Poprzednim razem maszyna eksplodowała kilka sekund po starcie.

Samozniszczenie po trzech minutach od startu

Samozniszczenie po trzech minutach od startu

Źródło:
Reuters, NHK

Kilka tysięcy ton ropy naftowej od kilku dni jest wyrzucane na brzeg w pobliżu Cieśniny Kerczeńskiej na Morzu Czarnym. W niedzielę w wyniku sztormu zatonęły tam dwa rosyjskie tankowce. Lokalne władze informują o negatywnym wpływie rozlanego paliwa na ekosystem. Przedstawiciele Greenpeace ostrzegają przed "jedną z największych katastrof na Morzu Czarnym spowodowanych przez człowieka".

Ogromny wyciek z rosyjskich tankowców. Ostrzeżenie przed "jedną z największych katastrof"

Ogromny wyciek z rosyjskich tankowców. Ostrzeżenie przed "jedną z największych katastrof"

Źródło:
Novaya Gazeta, Greenpeace

Niebezpieczne zdarzenia w polskich górach. W poniedziałek w Tatrach dwóch turystów spadło z wysokości około 400 metrów z lawiną, próbując zdobyć Rysy. Tego samego dnia goprowcy uratowali mężczyznę, którego częściowo przysypała lawina w rejonie Babiej Góry. Wszyscy mieli dużo szczęścia, żaden z turystów nie doznał poważnych obrażeń.

Lawiny w Tatrach i Beskidach. Turyści spadli z 400 metrów

Lawiny w Tatrach i Beskidach. Turyści spadli z 400 metrów

Źródło:
PAP, TOPR

Śnieg spadł w rejonie jezior Covadonga na północy Hiszpanii. To moment, na który czekało mnóstwo turystów. Zimą miejsce to uznawane jest bowiem za szczególnie piękne.

Tu śnieg oznacza "nie tylko początek zimy"

Tu śnieg oznacza "nie tylko początek zimy"

Źródło:
El Buscolu, traveler.es

Silne i tragiczne w skutkach trzęsienie ziemi nawiedziło we wtorek Vanuatu na Oceanie Spokojnym. Najbardziej poszkodowana została stolica. Moment trzęsienia widać na nagraniu z warsztatu samochodowego.

Słychać wielki huk, ludzie uciekają. Nagranie z warsztatu samochodowego

Słychać wielki huk, ludzie uciekają. Nagranie z warsztatu samochodowego

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

We wtorek na Chopoku w Niżnych Tatrach na Słowacji doszło do awarii kolejki linowej. Utknęło 12 narciarzy, wszystkich bezpiecznie ewakuowano.

Awaria kolejki. Utknęło 12 narciarzy

Awaria kolejki. Utknęło 12 narciarzy

Źródło:
HZS

Niezidentyfikowana wcześniej choroba, na którą zmarło niedawno ponad 140 osób w Demokratycznej Republice Konga, to ciężka postać malarii - poinformowało we wtorek tamtejsze ministerstwo zdrowia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) dostarczyła już leki na tę chorobę.

"Zagadka w końcu rozwiązana". Wiadomo, co zabiło ponad 140 osób

"Zagadka w końcu rozwiązana". Wiadomo, co zabiło ponad 140 osób

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, PAP

Co najmniej sześć osób zginęło, a 50 zostało rannych w wyniku silnego trzęsienia ziemi w Vanuatu, państwie wyspiarskim w Oceanii. Trwa akcja poszukiwawczo-ratunkowa. Na Kontakt24 otrzymaliśmy relację Polaka z miejsca katastrofy.

"Najgwałtowniejsze trzęsienie, jakiego doświadczyłem"

"Najgwałtowniejsze trzęsienie, jakiego doświadczyłem"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, CNN, Kontakt24, PAP

Silna wichura doprowadziła do zawalenia się kilkudziesięciometrowej dekoracji świątecznej w mieście Marica w Brazylii. W momencie tragedii znajdowali się na niej pracownicy, którzy po otrzymaniu ostrzeżeń przed niebezpieczną pogodą przerwali prace montażowe. Władze miasta poinformowały o jednej ofierze śmiertelnej i dwóch osobach rannych, ogłoszono dwudniową żałobę.

Pływająca choinka runęła pod naporem wiatru. Jedna osoba nie żyje

Pływająca choinka runęła pod naporem wiatru. Jedna osoba nie żyje

Źródło:
PAP, Carta Capital, CNN, 98 FM

Przed nami początek astronomicznej zimy, a wraz z nim najkrótszy dzień w roku. Słońce nad Warszawą wzejdzie wtedy na niespełna osiem godzin. Kiedy przypada ten dzień?

Kiedy będzie najkrótszy dzień w roku

Kiedy będzie najkrótszy dzień w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl, timeanddate.com

Lato w Australii zaczyna się niezwykle upalnie. W stanie Wiktoria ostatni raz tak gorąco w grudniu było pięć lat temu. W Adelajdzie w nocy temperatura sięgała niemal 30 stopni Celsjusza.

30 stopni w nocy, w dzień o włos od rekordu

30 stopni w nocy, w dzień o włos od rekordu

Źródło:
The Guardian

Burza lodowa nawiedziła stan Iowa i wschodnią Nebraskę. Doszło do paraliżu komunikacyjnego. Drogi były tak śliskie, że samochody i ciężarówki zsuwały się z nich. W jednym z wielu wypadków związanych z oblodzeniem zginęła jedna osoba.

Burza lodowa wywołała paraliż komunikacyjny

Burza lodowa wywołała paraliż komunikacyjny

Źródło:
ENEX, cbsnews.com

Gwałtowne śnieżyce zaskoczyły wielu kierowców w górach Sierra Nevada w północnej Kalifornii. Parkingi na stacjach benzynowych wzdłuż autostrady międzystanowej 80 stały się w sobotę szczególnie popularnym miejscem.

"Nagle przyszła zamieć. Utknęliśmy i nikt nie wiedział, co zrobić"

"Nagle przyszła zamieć. Utknęliśmy i nikt nie wiedział, co zrobić"

Źródło:
CNN, tnvmeteo.pl

W 2024 roku płonął największy obszar brazylijskiej Amazonii od 17 lat - wynika z danych satelitarnych Instytutu Badań Kosmicznych w Brazylii. Łączna liczba pożarów puszczy wzrosła rok do roku o 43 procent.

"Wielu mieszkańców Amazonii straciło wszystko, cały dorobek swego życia"

"Wielu mieszkańców Amazonii straciło wszystko, cały dorobek swego życia"

Źródło:
PAP

Lodowe włosy pojawiły się w okolicach Wejherowa (woj. pomorskie). To dość rzadkie zjawisko, do powstania którego wymagane są określone warunki pogodowe i obecność pewnego organizmu. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Rzadkie zjawisko w lesie na Pomorzu. Jak powstaje?

Rzadkie zjawisko w lesie na Pomorzu. Jak powstaje?

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl