Odkryto kolejną supermoc niesporczaków. "To, co zobaczyliśmy, zaskoczyło nas"

Niesporczaki to pospolite na całym świecie mikroskopijne bezkręgowce o ośmiu odnóżach, które żyją głownie w środowisku wodnym. Słyną z odporności na ekstremalne warunki. W stanie anabiozy mogą przetrwać w temperaturze od bliskiej zera absolutnego do ponad 150 stopni Celsjusza, przeżywają ciśnienie 6000 atmosfer, nie jest im również straszny brak wody przez ponad 100 lat oraz potrafią przetrwać w przestrzeni kosmicznej.

Wiadomo również, że niesporczaki są wyjątkowo odporne na promieniowanie jonizujące. Już 60 lat temu odkryto, że pod tym względem 100-krotnie przewyższają nie tylko człowieka, ale i wszystkie zwierzęta. Uważano, że przynajmniej niektóre gatunki tych bezkręgowców opierają się działaniu promieniowania jonizującego dzięki specyficznemu białku hamującemu uszkodzenia - Dsup (damage suppressor), jednak nie wszystkie go posiadają, dlatego badacze podejrzewali, że niesporczaki mogą zawdzięczać przetrwanie czemuś innemu.

Naukowcy postanowili przyjrzeć się gatunkowi Hypsibius exemplaris, którego poddali promieniowaniu. Badanie wykazało, że niesporczaki te nie są mniej od ludzi wrażliwe na wywołane promieniowaniem gamma uszkodzenia DNA, są za to w stanie szybko naprawić rozległe uszkodzenia. Zwiększają one produkcję genów odpowiedzialnych za naprawę DNA do tego stopnia, że pozwala to naprawić większość uszkodzonego DNA w ciągu 24 godzin po ekspozycji na promieniowanie.

- To, co zobaczyliśmy, zaskoczyło nas - powiedział prof. Bob Goldstein, biolog z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill. - Niesporczaki robią coś, czego się nie spodziewaliśmy - dodał.

Gdy naukowcy wprowadzili niektóre geny naprawy DNA pobrane od niesporczaków do bakterii Escherichia coli i wystawili te bakterie na działanie promieniowania jonizującego, okazało się, że zmienione genetycznie bakterie wykazywały zdolność naprawy DNA podobną do obserwowanej u niesporczaków. Tymczasem takie same dawki promieniowania zabijały bakterie z niezmodyfikowanej grupy kontrolnej.

- Niesporczaki wykazują niesamowitą reakcję na promieniowanie i wydaje się, że w tym tkwi sekret ich ekstremalnych zdolności przetrwania - stwierdziła pracująca w zespole dr Clark-Hachtel. - To, czego dowiadujemy się o tym, jak niesporczaki pokonują stres radiacyjny, może prowadzić do nowych pomysłów na to, w jaki sposób moglibyśmy chronić inne zwierzęta i mikroorganizmy przed szkodliwym promieniowaniem - dodała.

Wyniki badania zostały opublikowane w piśmie "Current Biology".