Ma co najmniej 750 km długości, miejscami do 800 m głębokości, a także do 10 km szerokości. Ten gigant to kanion, który odkryto pod lodami Grenlandii.
Pod lodem Grenlandii kryje się kanion, porównywalny z fragmentami Wielkiego Kanionu Kolorado w USA. Ma co najmniej 750 km długości, miejscami do 800 m głębokości i do 10 km szerokości. Odkrycie opisano w najnowszym wydaniu tygodnika "Science".
Dzięki najróżniejszym metodom
Prawdziwy kształt powierzchni lądolodu Grenlandii naukowcy poznali, zestawiając ze sobą, niczym puzzle, wyniki badań zbieranych przez kilkadziesiąt lat za pomocą różnych metod. Część danych dostarczyły satelity NASA, inne pozyskano z samolotów. Natomiast informacje na temat rzeźby terenu pod pancerzem lodowym uzyskano wykorzystując radar, którego sygnały o częstotliwości mikrofal przenikają przez lód i odbijają się od obecnych pod spodem skał.
Jonathan Bamber z Bristol School of Geographical Sciences (Wielka Brytania) po analizie tych danych uzyskał obraz powierzchni Grenlandii, obecnie zakryty pokrywą lodową, której średnia grubość wynosi ponad 2 km.
Jak twierdzi badacz, od centralnej części wyspy ku jej północnemu brzegowi (zakończonemu głębokim fiordem połączonym z Oceanem Arktycznym) ciągnie się na długości niemal 750 km wielki, jednolity kanion.
- W czasach, w których dzięki Google Street View można wirtualnie spacerować po wielu miastach Ziemi i kiedy dysponujemy cyfrowymi mapami obrazującymi zjawiska tak różne, jak zagęszczenie populacji czy rozkład szczęścia wśród mieszkańców Ziemi można by sądzić, że cały krajobraz został już dawno dokładnie poznany i przedstawiony na mapach. A jednak wciąż pozostało sporo do odkrycia - podkreśla Bamber.
Klucz do przeszłości
- Nasze badanie ma znaczenie dla lepszego zrozumienia przeszłości Grenlandii. Pokrywa lodowa w tym regionie uczestniczy bowiem w procesach, które powodują wzrost poziomu morza. Ta praca może nam pomóc postawić obecne zmiany w szerszym kontekście - dodaje pracujący z Bamberem prof. David Vaughan z British Antarctic Survey w Cambridge, koordynator wielkiego unijnego projektu "ice2sea", którego celem jest zbadanie wpływu lodowców na poziom morza.
Potężny kanion powstał zanim na Grenlandii rozwinął się lodowiec, co - zdaniem autorów publikacji - mogło nastąpić ok. 3,5 mln lat temu.
- Zanim Grenlandię przykrył lodowiec, początek kanionu znajdował się na wysokości ok. tysiąca metrów n.p.m. Mogły nim płynąć wody rzeczne i opadowe. Późniejszy rozwój lądolodu mógł ten kanion konserwować. Później kanion mógł być pogłębiany dzięki przepływowi wód pod lodem - tłumaczy prof. Jacek Jania, kierownik Katedry Geomorfologii Uniwersytetu Śląskiego.
Także dziś kanion najprawdopodobniej odprowadza do oceanu wodę, jaka wytapia się spod lodowca pod wpływem ciepła przenikającego przez skorupę ziemską.
Można wyciągnąć także inne wnioski
- To odkrycie może mieć kapitalne znaczenie dla rozważań dotyczących przyszłego wzrostu poziomu oceanu na świecie. Kto wie, czy nie jest dobrą wiadomością dla mieszkańców nisko położonych obszarów Ziemi - dodaje ekspert z UŚ.
Jego zdaniem zidentyfikowanie kanionu pozwala wnioskować także, dlaczego na Grenlandii - a przynajmniej w jednej jej części, nie ma dużych jezior podlodowcowych - takich, jak na Antarktydzie.
Autor: map/jaś / Źródło: PAP