Odkryto liczne cyklony okalające bieguny na Jowiszu. Prądy strumieniowe i pole grawitacyjne Jowisza bada bezzałogowa sonda kosmiczna Juno w ramach wspólnego programu NASA i Uniwersytetu w Rzymie.
Sonda kosmiczna Juno, należąca do amerykańskiej Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA), zebrała dane wskazujące na to, że prądy strumieniowe na Jowiszu bardzo głęboko penetrują jego atmosferę - aż kilka tysięcy kilometrów pod widoczną powierzchnią chmur. Dzięki temu odkryciu będzie można lepiej poznać struktury wewnętrzne i masę jądra Jowisza, a ostatecznie także jego pochodzenie.
Cyklony okalające bieguny
Inne badania, opublikowane w naukowym czasopiśmie "Nature", dotyczyły gromady cyklonów otaczających bieguny największej planety Układu Słonecznego. Stanowią one trwałą cechę atmosfery i nie przypominają niczego innego spotykanego w naszym układzie planetarnym.
Biegun północny Jowisza zdominowany jest przez centralny cyklon otoczony ośmioma cyklonami okołobiegunowymi o średnicach od 4000 do 4600 kilometrów. Wokół południowego bieguna również znajduje się cyklon, otoczony pięcioma innymi o średnicach 5600 do 7000 kilometrów. Prędkość wiatru przekracza w nich siłę huraganów 5. kategorii (powyżej 250 kilometrów na godzinę), miejscami dochodzi nawet do 350 km/h.
- Te zdumiewające wyniki badań są świadectwem wartości odkrywania nieznanego z nowej perspektywy przy pomocy instrumentów nowej generacji. Wyjątkowa orbita Juno i wysoce precyzyjne technologie radiowe i podczerwone umożliwiły dokonanie tego odkrycia - powiedział Scott Bolton, badacz z Southwest Research Institute w San Antonio.
- Juno znajduje się dopiero w jednej trzeciej swojej misji i już teraz odkrywamy początki nowego Jowisza - podkreślił Bolton.
Prądy strumieniowe Jowisza
Głębokość, z jaką sięgają strefy i pasy Jowisza, od dziesięcioleci owiana była tajemnicą. Pomiary zebrane przez sondę Juno podczas bliskich przelotów planety udzieliły kilku odpowiedzi.
- Pomiary pola grawitacyjnego Jowisza przez sondę wskazują na asymetrię północ-południe, podobną do asymetrii obserwowanej w jej strefach i pasach - powiedział Luciano Iess z Uniwersytetu La Sapienza w Rzymie, który współpracuje z NASA w ramach misji Juno.
Na planecie gazowej taka asymetria może pochodzić z przepływów w głębi planety, a na Jowiszu widoczne na wschód i na zachód prądy strumieniowe są podobnie asymetryczne jak na północy i południu. Tak więc wielkość asymetrii w grawitacji określa głębokość prądów strumieniowych.
Dzięki pomiarom sondy zbadano głębokość prądów strumieniowych, która sięga 3000 kilometrów.
- Przed Juno nie wiedzieliśmy, jaka pogoda panuje w pobliżu biegunów Jowisza. Teraz, co dwa miesiące, mogliśmy obserwować zbliżającą się polarną pogodę - powiedział Alberto Adriani z Instytutu Astrofizyki i Planetologii Kosmicznej w Rzymie.
Autor: anw/rp / Źródło: nasa.gov, missionjuno.swri.edu
Źródło zdjęcia głównego: NASA