Nowa interpretacja tekstu znajdującego się na egipskiej Tempest Stela może skłonić naukowców do zmiany chronologii historii Egiptu. Specjaliści z Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu w Chicago uważają, że ten starożytny blok skalny opisuje pogodę, jaka występowała po wybuchu wulkanu Thera i odnosi się do czasów, w których Egiptem władał faraon Ahmose. Do tej pory nikt nie łączył wybuchu wulkanu z okresem panowania tego władcy.
Naukowcy z Uniwersytetu w Chicago sugerują, że faraon Ahmose (za czasów którego powstała Tempest Stela) panował w czasie, kiedy doszło do erupcji wulkanu Thera (Santoryn). Jeśli to prawda, Ahmose rządził Egiptem o 30-50 lat wcześniej, niż sądzono.
Ahmose był pierwszym faraonem z XVIII dynastii. Jego rządy przypadły na początki Nowego Państwa. Zabiegał on przede wszystkim o zjednoczenie Egiptu i wyzwolenie państwa spod władzy Hyksosów.
Dotychczas naukowcy przyjmowali, że rządy Ahmosea zaczęły się w 1550 p.n.e. Z kolei wybuch wulkanu Thera datuje się między rokiem 1621, a 1605 p.n.e. Według wielu źródeł, to właśnie erupcja wulkanu miała negatywny wpływ na cywilizację minojską i spowodowało wiele szkód w Egipcie.
Po wybuchu nastał "huk głośniejszy od wrzasku ludu"
Niedawno jednak naukowcy zinterpretowali napis na egipskim bloku skalnym - Tempest Stela - i zauważyli, że tak naprawdę skupia się on na pogodzie. Specjaliści wyjaśnili, że to historyczne źródło zawiera dokładny opis burzy, która "nieprzerwanie trwała od dłuższego czasu". Pojawił się także fragment o "ciemnym" niebie i "huku głośniejszym od wrzasku ludu". Według ekspertów, to opis pogody, jaka pojawiła się właśnie po wybuchu wulkanu Thera.
Według ekspertów najnowsze odkrycie jest istotne z punktu widzenia wiedzy historycznej. - To ważne dla naukowców zajmujących się badaniem starożytnego Bliskiego Wschodu i wschodniej części Morza Śródziemnego, ponieważ chronologia tamtejszych wydarzeń opiera się na listach egipskich faraonów. Nasze nowe odkrycie pomoże skorygować datowanie - wyjaśniła prof. Nadine Moeller.
W końcu wszystko zaczyna do siebie pasować
Okazuje się bowiem, że datowanie archeologiczne, które jest powszechnie uznawane, nie zgadza się z datowaniem radiowęglowym pozostałości po eksplozji Thery. Jeśli jednak przyjąć nowe założenie amerykańskich naukowców, że Ahmose panował wcześniej, to wszystkie elementy zaczynają tworzyć spójną całość.
Przesunięcie daty panowania faraona Ahmose prowadzi do tego, że wiele wydarzeń ze starożytności ma sens. - Mowa tu na przykład o dacie upadku potęgi Kanaanu i upadku Imperium Babilońskiego - wyjaśnił prof. David Schloen, który uczestniczył w badaniach.
Skąd wzięła się potęga faraona Ahmose?
- Te nowe informacje pozwolą nam lepiej zrozumieć rolę środowiska w powstaniu i chyleniu się ku upadkowi imperiów na Bliskim Wschodzie - wyjaśnił naukowiec. Co to więc oznacza? Będziemy mogli na przykład lepiej zrozumieć, w jaki sposób Ahmose udało się pokonać Hyksosów.
Jeśli erupcja Thery miała miejsce za jego rządów, to spowodowana przez nią fala tsunami mogła zniszczyć porty Hyksosów i znacząco osłabić ich potęgę morską. Zniszczenia szlaków handlowych i upraw mogły zaś zachwiać potęgą Babilonu, co wyjaśnia, dlaczego Imperium nie obroniło się przed inwazją Hetytów.
Oprócz Tempest Stela znany jest jeszcze inny dokument - Papirus Matematyczny Rhinda - który opisuje czasy, w których żył faraon Ahmosea. W dokumencie tym również jest mowa o burzach i piorunach.
Klimatolodzy potwierdzają: wulkan mógł doprowadzić do potężnej burzy
Klimatolodzy z Instytutu Biometeorologii we Włoszech potwierdzili, że Tempest Stela zawiera opis zjawisk pogodowych. Naukowcy przeanalizowali informacje zawarte na skalnej tablicy i porównali je ze znanymi modelami pogodowymi. Jeden z nich wskazuje na to, że z gorące i suche powietrze znad Afryki Wschodniej niesione jest do Egiptu, jeśli cyrkulacja zostanie zaburzona, to mogą pojawić się tam gwałtowne burze, intensywne opady i powodzie. Eksplozja Thery mogła w taki właśnie sposób zaburzyć pogodę nad Egiptem.
Wyniki badań zostały opublikowane na łamach "Journal of Near Eastern Studies".
Autor: kt/aw / Źródło: science daily