"Czerwiec przebił sufit". Na polach susza, w rzekach mało wody

[object Object]
W rzekach coraz mniej wodytvn24
wideo 2/11

W ubiegłym tygodniu zmagaliśmy się w Europie z rekordowymi upałami. We Francji i w Polsce odnotowano rekordy ciepła. Tymczasem w naszym kraju susza rolnicza zwiększyła swój zasięg - niedoborami wody objętych jest już 14 województw.

Czerwiec był rekordowo ciepłym miesiącem. Jak mówił profesor Bogdan Chojnicki, klimatolog z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, temperatura wzrasta na całej Ziemi i w ostatnich latach pojawiły się kolejne rekordy.

"Czerwiec przebił sufit"

- Kwiecień 2018 był rekordowy pod względem obserwacji od 1781 roku. Przychodzi rok 2019 i mamy rekordowy czerwiec. Można oczywiście uznać, że mamy do czynienia z kolejnym wahnięciem temperatury, ale z drugiej strony spójrzmy na to inaczej. Jeżeli te ekstremalne obserwacje pojawiają się tak często, to rzeczywistość klimatyczną powinniśmy traktować poważniej, niż nam się wydaje - mówił w rozmowie z TVN24 Chojnicki.

26 czerwca w Polsce pobity został rekord temperatury. Tego dnia w Radzyniu w województwie lubuskim około godziny 15.20 zanotowano 38,2 stopnia Celsjusza. Dotychczasowy czerwcowy rekord padł 27 czerwca 1935 roku we Wrocławiu i wynosił 38 st. C. - Jeżeli mówimy o czerwcu, to pobił on wszelkie rekordy. Wiemy o tym, że absolutnie pobity został rekord wszech czasów chwilowej wartości, dziesięciominutowej, czyli 38,2 stopnia Celsjusza. Z perspektywy wielolecia, gdy patrzymy od początku pomiarów w Polsce, czerwiec przebił sufit. Mamy sytuację, kiedy jest on o ponad pięć stopni Celsjusza wyższy, temperatura średnia czerwcowa jest o pięć stopni wyższa, niż obserwowana od początku pomiaru - tłumaczył Chojnicki.

Klimatolog zwrócił uwagę, że trzeba spojrzeć na to przez pryzmat tego, co wydarzyło się w maju i kwietniu. Jego zdaniem "nie były one wcale miesiącami zimnymi, też wypadały powyżej standardów".

- Do tego weszliśmy w układ środowiskowy z niekoniecznie wysokimi zasobami wodnymi. To trzeba potraktować bardzo serio, bo pamiętamy, że lipiec i sierpień dopiero przed nami. Po bardzo gorącym czerwcu, okres lipca i sierpnia, które wcale nie muszą być rekordowe, wystarczy że będą średnie, a mogą dołożyć kolejną kroplę, która przeleje czarę goryczy - przekonywał Chojnicki.

Zdjęcia satelitarne temperatury powierzchni gruntu 26 czerwca 2019 roku (CREODIAS/CloudFerro)CREODIAS/CloudFerro

Susza w Polsce

W stosunku do poprzedniego okresu raportowania, w Polsce o 670 zwiększyła się liczba gmin, w których występuje susza. Odnotowano ją w 14 województwach na powierzchni 28,09 procent gruntów ornych.

Jak poinformował Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, susza rolnicza występuje na terenie 14 województw: lubuskiego, wielkopolskiego, łódzkiego, opolskiego, podlaskiego, mazowieckiego, zachodniopomorskiego, dolnośląskiego, lubelskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, śląskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego.

Deficyt wody na pojezierzu lubuskim

Instytut podał, że największy deficyt wody w okresie od 1 maja do 30 czerwca notowano na obszarze Pojezierza Lubuskiego, wynosił tam od 230 do 239 litrów wody na metr kwadratowy. Duży deficyt wody, bo od 160 do 230 l/mkw. notowano na terenie zachodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, na Nizinie Wielkopolskiej, Śląskiej, Podlaskiej, w południowej części Niziny Mazowieckiej, na Polesiu Lubelskim oraz we wschodniej części Pobrzeża Słowińskiego. Na dużym obszarze kraju niedobór wody wynosił od 110 do 160 l/mkw. Natomiast na południu Polski oraz na Pojezierzu Mazurskim w ciągu sześciu dekad notowano najmniejsze niedobory wody, wynoszące poniżej 110 l/mkw.

Według IUNG suszą objęte są wszystkie monitorowane grupy i gatunki upraw: zboża jare, ozime, krzewy owocowe, truskawki, rzepak i rzepik, rośliny strączkowe, kukurydza na ziarno, kukurydza na kiszonkę, drzewa owocowe, warzywa gruntowe, tytoń, burak cukrowy, ziemniaki i chmiel. Największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 1219 gminach Polski, co stanowi 49,21 proc. gmin kraju.

Susza rolnicza w Polsce - stan z 1 lipca 2019 roku (IUNG)IUNG

Sucho też w Wielkopolsce

Susza powoduje też spadek poziomu wód w rzekach. Stan wody niskiej obserwowany jest na większości rzek w kraju. Tak jest między innymi na Warcie.

- We wtorek na stacji wodowskazowej na Warcie w Poznaniu odnotowaliśmy stan 120 centymetrów. Jest to stan w strefie dolnych stanów niskich - powiedział w rozmowie z TVN24 Tomasz Kulkowski, synoptyk i hydrolog z Biuro Prognoz Hydrologicznych we Wrocławiu, Centrum Modelowania Powodziowego i Suszy w Poznaniu. Jak dodał, nie jest nie jest to najniższy stan odnotowany w ciągu ostatnich 60 lat w Poznaniu. Rekord padł w 1985 roku i wynosił około 85 centymetrów.

- W ciągu najbliższych trzech dni sytuacja nie ulegnie zmianie w Poznaniu i generalnie na obszarze Wielkopolski, na rzece Warcie i na jej głównych dopływach. Stany wody będą nadal utrzymywać się w strefie stanów niskich - mówił Kulkowski. Hydrolog w najbliższym czasie prognozuje stabilizację stanów albo stopniowe obniżanie się stanów o około jeden centymetr na dobę.

Jak przekazał Kulkowski, we wtorek ze zbiornika Jeziorsko zwiększono zrzut wody. Będzie to oddziaływało w najbliższych dniach na stany wody poniżej zbiornika Jeziorsko na rzece Warcie. - W ciągu najbliższych siedmiu-ośmiu dni w Poznaniu będziemy mogli zanotować lekki wzrost stanów wody, do kilku centymetrów - dodał hydrolog.

- Generalnie, porównując stan wody z wielu lat, to okres letni sprzyja w Poznaniu i Wielkopolsce stanom niskim. Dopiero po zimie, gdyby wystąpiła retencja śniegowa i obudowanie retencji w zlewni, na wiosnę jest szansa, że stany wody będą wyższe, na przykład w strefie stanów wody średnich lub wysokich - mówił Kulkowski.

Stan wody w rzekach o godzinie 8 w wtorek (pogodynka.pl/polska/hydro)pogodynka.pl/polska/hydro

Autor: ml,dd/aw / Źródło: PAP, TVN24

Źródło zdjęcia głównego: pixabay.com (CC0)/CREODIAS/CloudFerro

Pozostałe wiadomości

Polska w najbliższym czasie znajdzie się w strefie opadów związanych z pojawieniem się niżu genueńskiego Finny. Cyklon najbardziej aktywny będzie w piątek, gdy miejscami w ciągu dnia i nocy spadnie do 30-40 litrów wody na metr kwadratowy. Prognozy wskazują jednak na to, że ten układ baryczny nie zostanie w naszym sąsiedztwie na długo.

Kolejny niż genueński zahaczy o Polskę. Możliwe "utrudnienia komunikacyjne"

Kolejny niż genueński zahaczy o Polskę. Możliwe "utrudnienia komunikacyjne"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Po gwałtownej pogodzie, jaką przyniósł nam wrzesień, nadeszła chwila spokoju. Czy październik pokaże nam bardziej przyjazne oblicze jesieni? O tym, jak w różnych modelach meteorologicznych rysują się kolejne tygodnie, opowiada synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czy czeka nas złota polska jesień? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Czy czeka nas złota polska jesień? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Źródło:
tvnmeteo.pl

W czwartek doszło do największego w tym cyklu rozbłysku słonecznego. Zjawisko zaliczone zostało do klasy X9.05 i, co istotne, doszło do niego w centralnej względem Ziemi części tarczy słonecznej. Oznacza to, że może on doprowadzić do powstania sporej burzy geomagnetycznej, a co za tym idzie, także zorzy polarnej.

Najsilniejszy rozbłysk na Słońcu w tym cyklu. Skierowany "prawie centralnie w stronę Ziemi"

Najsilniejszy rozbłysk na Słońcu w tym cyklu. Skierowany "prawie centralnie w stronę Ziemi"

Źródło:
Space Weather Live, "Z głową w gwiazdach", space.com

W środę Katalonię, region na północnym wschodzie Hiszpanii, nawiedziła fala intensywnych opadów deszczu, które miejscami przekroczyły 60 l/mkw. Nagła zmiana pogody była spowodowana przejściem zimnego frontu atmosferycznego.

Nawałnica przeszła przez Katalonię, mocno się ochłodziło

Nawałnica przeszła przez Katalonię, mocno się ochłodziło

Źródło:
Meteocat, ENEX

Po raz pierwszy w historii naukowcom udało się zmapować mózg dorosłego zwierzęcia, a konkretnie muszki owocowej. Kompletny skan organu mniejszego od główki szpilki zawiera dokładne połączenia blisko 140 000 neuronów. Świat nauki okrzyknął te badania przełomem w neuronauce, który pomoże nam zrozumieć działanie ludzkiego mózgu.

Dzięki tej mapie doświadczymy "lawiny odkryć w ciągu najbliższych kilku lat"

Dzięki tej mapie doświadczymy "lawiny odkryć w ciągu najbliższych kilku lat"

Źródło:
BBC, Science Daily, FlyWire, Nature

Tegoroczny początek Tygodnia Grubego Niedźwiedzia na Alasce został przyćmiony przez starcie, do którego doszło między dwoma niedźwiedziami uczestniczącymi w konkursie. Niedźwiedź z numerem 469 zaatakował niedźwiedzia z numerem 402, doprowadzając do jego śmierci. Start zawodów został opóźniony, a niedźwiedź-agresor wykluczony z konkursu.

Uczestnik konkursu na najgrubszego niedźwiedzia wykluczony z zawodów

Uczestnik konkursu na najgrubszego niedźwiedzia wykluczony z zawodów

Źródło:
NBC News, CNN, BBC, tvn24.pl

IMGW ostrzega przed intensywnymi opadami deszczu także na południu Polski. Wcześniej alarmy wydano dla części północnej kraju. Sprawdź, gdzie obowiązują ostrzeżenia pierwszego stopnia.

Nie tylko północ Polski. Tutaj ulewy także będą zagrożeniem

Nie tylko północ Polski. Tutaj ulewy także będą zagrożeniem

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda w części kraju będzie niebezpieczna. Obowiązują ostrzeżenia IMGW pierwszego stopnia przed intensywnymi opadami deszczu, wydano także ostrzeżenia hydrologiczne - poziom wody w rzekach po ulewach wzrośnie. Na Bałtyku prognozowany jest sztorm.

Sztorm na Bałtyku i ryzyko wzrostu poziomu wód w rzekach. Ostrzeżenia

Sztorm na Bałtyku i ryzyko wzrostu poziomu wód w rzekach. Ostrzeżenia

Źródło:
PAP, IMGW

Ten spektakl mogli podziwiać tylko nieliczni. W środę na wąskim skrawku lądu naszej planety, między innymi na Wyspie Wielkanocnej, widoczne było obrączkowe zaćmienie Słońca. Widok "pierścienia ognia" przyciągnął wielu obserwatorów.

Na niebie pojawił się "pierścień ognia"

Na niebie pojawił się "pierścień ognia"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, timeanddate.com

Pogoda na dziś, czwartek 3.10. Po deszczowej nocy czeka nas równie deszczowy dzień. Najmocniej popada na północy Polski. Temperatura maksymalna wyniesie od 10 do 14 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś, czyli czwartek 03.10. Przydadzą się parasole

Pogoda na dziś, czyli czwartek 03.10. Przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Liczba osób, które zginęły w wyniku uderzenia huraganu Helene, przekroczyła 190. W środę do Karoliny Północnej, jednego ze stanów najbardziej spustoszonych przez żywioł, udał się prezydent USA Joe Biden. Do sprzątania skutków kataklizmu skierowano żołnierzy. Bez prądu wciąż pozostaje ponad milion odbiorców.

"Ta katastrofa nie przypomina niczego, czego kiedykolwiek doświadczyliśmy"

"Ta katastrofa nie przypomina niczego, czego kiedykolwiek doświadczyliśmy"

Źródło:
PAP, CNN

Tajfun Krathon uderzył w południowo-zachodni Tajwan w czwartek. Żywioł zabił do tej pory dwie osoby, ponad 100 jest rannych. Drugi dzień z rzędu setki lotów było uziemionych, a szkoły i budynki przedsiębiorstw były zamknięte. Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie z miasta Kaohsiung, pokazujące siłę żywiołu.

Krathon uderzył. Ponad 100 rannych, są ofiary śmiertelne

Krathon uderzył. Ponad 100 rannych, są ofiary śmiertelne

Źródło:
Reuters, AP, tvnmeteo.pl

Opady związane z huraganem Helene zdewastowały miasteczko Chimney Rock i jego okolice. Nakręcono tam takie filmy jak "Dirty Dancing" i "Ostatni Mohikanin".

Kręcono tam "Dirty Dancing". Helene zmieniła okolicę nie do poznania

Kręcono tam "Dirty Dancing". Helene zmieniła okolicę nie do poznania

Źródło:
USA Today, CNN, Asheville Citizen Times, tvnmeteo.pl

W części Polski wciąż notowane są przekroczenia stanów alarmowych na rzekach.

Stan wody w polskich rzekach. Gdzie przekroczone są stany alarmowe?

Stan wody w polskich rzekach. Gdzie przekroczone są stany alarmowe?

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Stres związany ze schwytaniem w celach naukowych dotyka zarówno najmniejszych roślinożerców, jak i ogromne drapieżniki. Międzynarodowy zespół badawczy przeanalizował aktywność 42 gatunków po założeniu obroży GPS. Co ciekawe, ze stresem szczególnie dobrze radziły sobie zwierzaki, które na co dzień napotykały ślady ludzi..

Dzikie zwierzęta potrafią przyzwyczajać się do śladów ludzkiej obecności

Dzikie zwierzęta potrafią przyzwyczajać się do śladów ludzkiej obecności

Źródło:
phys.org

Ptasia grypa spowodowała śmierć 47 tygrysów w wietnamskich ogrodach zoologicznych. Jak podały lokalne media, to niejedyne drapieżniki, które zmarły na skutek zarażenia wirusem H5N1. Według danych WHO przypadki ptasiej grypy u ssaków są coraz częstsze.

Padło prawie 50 tygrysów. Przyczyną była ptasia grypa

Padło prawie 50 tygrysów. Przyczyną była ptasia grypa

Źródło:
Channel News Asia, CDC

Paragwaj od początku tygodnia mierzy się z falą ekstremalnego upału. W poniedziałek termometry pokazywały powyżej 40 stopni Celsjusza. W krytycznym stanie znajduje się jedna z głównych rzek kraju - Paragwaj.

Wysycha główna rzeka, bo kraj zalewa fala gorąca

Wysycha główna rzeka, bo kraj zalewa fala gorąca

Źródło:
ENEX, NPY, DMH, ABC

Orki utknęły na płytkich wodach nieopodal Półwyspu Kamczatka. Dwa dorosłe i dwa młode osobniki zagrzebały się w zamulonym ujściu rzeki. Ratownikom udało się utrzymać zwierzęta przy życiu aż do podniesienia się poziomu wody i bezpiecznie odeskortować je na pełne morze.

Orki ugrzęzły na mieliźnie. Ratowało je 30 wolontariuszy

Orki ugrzęzły na mieliźnie. Ratowało je 30 wolontariuszy

Źródło:
Reuters, TASS, Whale and Dolphin Conservation

Na Kaszubach w środę o poranku pojawiła się biała tęcza. Zdjęcie zjawiska, które przy odrobinie szczęścia można zaobserwować w jesienny lub wiosenny dzień, otrzymaliśmy od pani Estery.

Biała tęcza pojawiła się nad Kaszubami

Biała tęcza pojawiła się nad Kaszubami

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do niewielkiego miasta pod niemiecką Kolonią w ostatnich tygodniach zaczęły się zjeżdżać setki ornitologów. Powód? Pojawił się tam przedrzeźniacz północny - ptak, który naturalnie w Europie nie występuje.

Ornitologiczna sensacja w Niemczech

Ornitologiczna sensacja w Niemczech

Źródło:
ENEX, RTL, ksta.de

Fala gorąca zalewa południowo-zachodnie tereny Stanów Zjednoczonych. Rekordy temperatury odnotowywane są między innymi w San Francisco i Phoenix.

Ekstremalny upał w części USA. Rekord goni rekord

Ekstremalny upał w części USA. Rekord goni rekord

Źródło:
The Guardian

Rakieta Falcon 9 od SpaceX została uziemiona. Wszystko przez to, że w czasie ostatniej misji jej górny stopień nie wylądował w odpowiednim miejscu. Amerykańska Federalna Administracja Lotnictwa wezwała firmę Elona Muska do przeprowadzenia dochodzenia.

Anomalia rakiety SpaceX. Falcon 9 uziemiony na czas dochodzenia

Anomalia rakiety SpaceX. Falcon 9 uziemiony na czas dochodzenia

Źródło:
space.com, tvnmeteo.pl, Reuters

Prawie 60 procent terytorium Brazylii zmaga się ze skutkami suszy. W rejonie Amazonii brak opadów i wysokie temperatury doprowadziły do całkowitego zatrzymania żeglugi na wielu rzekach.

Największa susza od 50 lat dusi "płuca świata"

Największa susza od 50 lat dusi "płuca świata"

Źródło:
PAP, CNN

Kometa C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS jest coraz lepiej widoczna nad półkulą północną. Pochodzący z dalekich rubieży Układu Słonecznego obiekt już wkrótce może być dostrzegalny gołym okiem. Kiedy powinniśmy skierować wzrok - i obiektywy aparatów - w niebo?

Ten jasny punkt może stać się niezapomnianym widowiskiem

Ten jasny punkt może stać się niezapomnianym widowiskiem

Źródło:
Royal Astronomical Society, BBC, PAP, "Z głową w gwiazdach"

Nie należy zbierać grzybów na terenach popowodziowych - mówi Marek Waszczewski, rzecznik prasowy Głównego Inspektora Sanitarnego. W sezonie grzybowym wymienia też inne informacje ważne dla zbieraczy.

Ważne ostrzeżenie GIS dla grzybiarzy. Na tych terenach nie należy zbierać grzybów

Ważne ostrzeżenie GIS dla grzybiarzy. Na tych terenach nie należy zbierać grzybów

Źródło:
PAP

Supertajfun Krathon poważnie uszkodził statek towarowy u wybrzeży Tajwanu. Na pomoc marynarzom ruszyła straż przybrzeżna, jednak miała spore kłopoty z dotarciem do załogi. Jednostka osiadła na mieliźnie, a lokalne władze obawiają się wycieku ropy.

Supertajfun uszkodził statek, śmigłowiec nie mógł dotrzeć do załogi

Supertajfun uszkodził statek, śmigłowiec nie mógł dotrzeć do załogi

Źródło:
Reuters, Taiwan English News

Naukowcy rozwikłali zagadkę niezwykle szybkiego wzrostu Mount Everestu. Za przyrost najwyższego szczytu świata częściowo odpowiedzialny jest proces przechwycenia wód jednej z himalajskich rzek przez drugą. Zażarta walka cieków sprawiła, że cały okoliczny ląd podniósł się.

Mount Everest cały czas rośnie. Wszystko za sprawą "żarłocznej" rzeki

Mount Everest cały czas rośnie. Wszystko za sprawą "żarłocznej" rzeki

Źródło:
Reuters, CNN

Przymrozki w Polsce. Minionej nocy temperatura przy gruncie spadła w Zakopanem i Łodzi do -4 stopni Celsjusza. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcie zamarzniętej szyby samochodu.

Przy gruncie -4 stopnie. "No i stało się. Pierwsze skrobanie szyb"

Przy gruncie -4 stopnie. "No i stało się. Pierwsze skrobanie szyb"

Źródło:
IMW, Kontakt24

Naukowcy potwierdzili odkrycie planety w bliskim sąsiedztwie Układu Słonecznego. Ciało niebieskie ma masę równą co najmniej połowie Wenus, a rok na nim trwa zaledwie kilka ziemskich dni. Co ciekawe, być może nie jest ono jedynym światem, który krąży dookoła naszego gwiezdnego "sąsiada".

Lżejsza niż Ziemia, cięższa niż Mars. Krąży całkiem niedaleko nas

Lżejsza niż Ziemia, cięższa niż Mars. Krąży całkiem niedaleko nas

Źródło:
ESO, PAP