Astronomiczne atrakcje na listopadowym niebie: rój meteorów, zaćmienie Słońca i kometa stulecia

Tor ruchu komety ISON
Tor ruchu komety ISON
NASA
Tor ruchu komety ISONNASA

Miłośnicy astronomii w listopadzie nie będą się nudzić - w listopadzie czeka ich kilka wielkich atrakcji. Nad Atlantykiem już w niedzielę będzie można oglądać zaćmienie Słońca, a warunki do obserwacji planet w każdym miejscu na Ziemi będą doskonałe. To nie koniec atrakcji - w listopadzie niebo rozświetlą także cztery komety oraz spadające gwiazdy - meteory z roju Leonidów.

W listopadzie dni skracają się coraz bardziej, a Słońce wstępuje w znak Strzelca. W Warszawie w dniu Wszystkich Świętych Słońce wschodzi o godz. 6.31, a zachodzi o godz. 16.07. Ale już 30 listopada wschód naszej dziennej gwiazdy można obserwować o godz. 7.21, a zachód o godz. 15.28.

Planety nabiorą wyrazu

Listopad to dobry czas, by podziwiać Merkurego. Najlepsze warunki do jego obserwacji wystąpią ok. połowy miesiąca. Wówczas na godzinę przed wschodem Słońca planetę będzie można dojrzeć niespełna 10 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem.

Z kolei jasną Wenus można obserwować wieczorem. Godzinę po zachodzie Słońca widać ją kilka stopni nad południowo-zachodnim horyzontem. Jej silny blask będzie ułatwiał odnalezienie jej nawet na rozświetlonym łuną zachodzącego Słońca niebie.

W pierwszej połowie nocy można też obserwować Urana i Neptuna. Ten pierwszy, w dobrych warunkach jest widoczny gołym okiem i świeci w gwiazdozbiorze Ryb. Słabszego Neptuna odnajdziemy w konstelacji Wodnika.

Słońce się schowa

Już 3 listopada dojdzie do hybrydowego zaćmienia Słońca, w którym w części pasa zaćmienie jest widoczne jako obrączkowe, a w innej części jako całkowite. Choć nie będziemy mogli obserwować go w Polsce, transmisję na żywo będzie można oglądać na portalu www.tvnmeteo.pl.

Pas całkowitej fazy przejdzie przez Atlantyk i centralną Afrykę. Fazy częściowe będą widoczne na Atlantyku, w prawie całej Afryce i w południowej Europie. Centralna faza zaćmienia nastąpi 3 listopada o godz. 13.48 na Atlantyku, na południowy zachód od Liberii. Maksymalny czas trwania fazy całkowitej będzie wynosił 1 minutę i 39,5 sekundy.

Okazja do wielu życzeń

Najbardziej znanym i aktywnym listopadowym rojem są Leonidy. Niestety, mają już za sobą okres świetności, związany z powrotem ich komety macierzystej 55P/Tempel-Tuttle w 1998 roku.

Nadal znajdują się one jednak w okresie przejściowym, w którym bardzo trudno szacować ich aktywność. Przez to w maksimum można równie dobrze zobaczyć 10, jak i 30-40 meteorów w ciągu godziny.

Tegoroczne maksimum jest spodziewane 17 listopada, ale pokrywa się idealnie z pełnią Księżyca, więc warunki do obserwacji nie będą dobre.

Cztery komety przetną niebo

Listopad to czas, w którym możemy nad ranem obserwować aż cztery komety. Trzy z nich - 2P/Encke, C/2013 R1 (Lovejoy) i C/2012 X1 (LINEAR) - są teraz kilkakrotnie słabsze od najsłabszych gwiazd widocznych gołym okiem, jednak wszystkie jaśnieją. Według astronomów z obserwacjami 2P/Encke trzeba się spieszyć, bo ginie ona w blasku porannej łuny.

Czwartą kometą jest zapowiadana na kometę stulecia C/2012 S1 (ISON). Na początku listopada jej jasność nie będzie wielka, ale w najbliższych tygodniach ma bardzo szybko wzrastać, dzięki czemu pod koniec miesiąca będzie można ją dojrzeć gołym okiem.

Przez cały listopad można też obserwować meteory z rozległego kompleksu Taurydów Północnych i Południowych związanych z kometą 2P/Encke. Część południowa roju osiąga maksimum 5 listopada, a część północna 12 listopada. Zdaniem astronomów w obu maksimach można oczekiwać około pięciu meteorów na godzinę. Taurydy to wolne i często bardzo jasne meteory

Autor: mb/mj / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Gdzie jest burza? We wtorek 22 lipca w części kraju pojawiają się wyładowania atmosferyczne. Burzom towarzyszą przelotne opady deszczu i silne porywy wiatru. Śledź aktualną sytuację pogodową w Polsce w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Pojawiły się pierwsze wyładowania

Gdzie jest burza? Pojawiły się pierwsze wyładowania

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) ostrzega przed burzami, którym towarzyszyć będą intensywne opady deszczu, a lokalnie grad. Eksperci wydali alarmy pierwszego i drugiego stopnia.

Uwaga na burze i ulewy. W mocy pomarańczowe alarmy

Uwaga na burze i ulewy. W mocy pomarańczowe alarmy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Miniona noc była bardzo ciepła. W niektórych regionach temperatura nie spadła poniżej 20 stopni Celsjusza, co oznacza, że mieliśmy tam do czynienia z nocą tropikalną.

Za nami tropikalna noc

Za nami tropikalna noc

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, DOZ

Pogoda na dziś. Wtorek 22.07 będzie deszczowy, a lokalnie także burzowy. Słupki rtęci pokażą maksymalnie 28 stopni Celsjusza. We znaki mogą dać się silne porywy wiatru.

Pogoda na dziś - wtorek, 22.07. Wiele deszczowych miejsc, do 28 stopni

Pogoda na dziś - wtorek, 22.07. Wiele deszczowych miejsc, do 28 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Turcja zmaga się z upałami, które znacznie zwiększyły ryzyko wystąpienia pożarów. W części kraju ogień już się pojawił, a strażacy walczą z żywiołem. Instytucje ostrzegły mieszkańców, by uważali na to, jak zachowują się w lasach i w pobliżu innych terenów zielonych.

Wielkie gorąco w Turcji. Apel służb

Wielkie gorąco w Turcji. Apel służb

Źródło:
PAP, Reuters

Niż Isaac ze strefą chłodnego frontu przyniesie do Polski liczne burze, które będą nawiedzać kraj w kolejnych dniach. Za frontem do Polski napłynie chłodniejsze powietrze polarne znad Atlantyku, przez co temperatura spadnie o kilka stopni.

Pogoda na 5 dni. Za frontem napłynie do nas chłodniejsze powietrze

Pogoda na 5 dni. Za frontem napłynie do nas chłodniejsze powietrze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Włosi mierzą się z trudną pogodą, która wyraźnie dzieli kraj. Południe i centrum doświadczają potwornych upałów, a na na północy szaleją burze, które przynoszą ze sobą ulewy, grożące podtopieniami i osuwiskami. Taka sytuacja potrwa już kilka dni.

Włoski but podzielony. Jedni będą "umierać z gorąca", inni zmierzą się z burzami

Włoski but podzielony. Jedni będą "umierać z gorąca", inni zmierzą się z burzami

Źródło:
Reuters, RaiNews

W słoneczne dni warto unikać kontaktu z niektórymi roślinami. Wśród nich jest między innymi seler, popularny składnik dań.

Ekspert: wystrzegaj się tych roślin, jeśli planujesz przebywać na słońcu

Ekspert: wystrzegaj się tych roślin, jeśli planujesz przebywać na słońcu

Źródło:
PAP

Alert RCB. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa w poniedziałek w związku z prognozowanymi gwałtownymi burzami wysłało SMS-owe ostrzeżenia. Otrzymali je odbiorcy sieci komórkowych, przebywający na terenie kilku województw.

Alert RCB. "Znajdź bezpieczne schronienie"

Alert RCB. "Znajdź bezpieczne schronienie"

Źródło:
RCB

W niedzielę Francję nawiedziły burze, którym towarzyszył bardzo silny wiatr. Zrywał on dachy i powalał drzewa. W wyniku gwałtownej pogody jedna osoba została ranna. Część kraju pozostaje objęta pomarańczowymi alarmami.

Wiatr porwał ławkę, ta wylądowała w basenie

Wiatr porwał ławkę, ta wylądowała w basenie

Źródło:
Enex, The Connexion

Pod koniec miesiąca czeka nas aura zimniejsza niż zwykle o tej porze roku. Jakie jeszcze niespodzianki przyniosą kolejne dni? Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: chłód wróci jeszcze w lipcu

Pogoda na 16 dni: chłód wróci jeszcze w lipcu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ulewne deszcze i powodzie zbierają śmiertelne żniwo w Korei Południowej. W wyniku skutków żywiołu zginęło już 18 osób, trwają poszukiwania zaginionych. Woda uszkodziła tysiące dróg i budynków.

"Ziemia zapadła się pode mną, woda sięgała do szyi"

"Ziemia zapadła się pode mną, woda sięgała do szyi"

Źródło:
BBC, Reuters

Sławosz Uznański-Wiśniewski obecnie przechodzi proces rehabilitacji w niemieckiej Kolonii. W mediach społecznościowych poinformował, że już za kilka dni wróci do kraju. Pobyt w Polsce nie będzie jednak zbyt długi.

Wiadomo, kiedy Sławosz Uznański-Wiśniewski wróci do Polski

Wiadomo, kiedy Sławosz Uznański-Wiśniewski wróci do Polski

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Kosmiczne drożdże, które przyleciały razem ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim z powrotem na Ziemię, od dzisiaj będą badane przez grupę polskich naukowców. Wyniki badań mogą zrewolucjonizować wiele obszarów wiedzy.

Wysłali w kosmos drożdże z genem z niesporczaka. Teraz otworzyli przesyłkę

Wysłali w kosmos drożdże z genem z niesporczaka. Teraz otworzyli przesyłkę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na zachodzie Hiszpanii służby zmagają się z dużym pożarem lasu. Ewakuowano kilkaset osób. Lokalne władze twierdzą, że przyczyną może być celowe podpalenia. Trwa poszukiwanie sprawcy.

Walczą z potężnym pożarem. Ewakuacja kilkuset osób

Walczą z potężnym pożarem. Ewakuacja kilkuset osób

Źródło:
PAP, El Mundo

Tajfun Wipha uderzył w niedzielę w Hongkong. Żywioł doprowadził do paraliżu komunikacyjnego - odwołano loty, zawieszono kursowanie pociągów i promów. Następnie dotarł do chińskiej prowincji Guangdong i stał się burzą tropikalną.

Kilkaset powalonych drzew, zalane ulice. Tajfun Wipha uderzył

Kilkaset powalonych drzew, zalane ulice. Tajfun Wipha uderzył

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, South China Morning Post, CNN

Powódź, która była następstwem intensywnych opadów deszczu, nawiedziła w sobotę Silver Spring w stanie Maryland. Służby uratowały dziesiątki osób uwięzionych w zalanych samochodach.

Ulice zmieniły się w rwące potoki

Ulice zmieniły się w rwące potoki

Źródło:
FOX Weather, The New York Times, Patch.com

Coraz gorętsze i suchsze lata w Polsce sprawiają, że ryzyko pożarów rośnie z roku na rok. Zdaniem dr Kamila Leziaka z Uniwersytetu Warszawskiego jeśli zmiany klimatu nie zostaną powstrzymane, za kilka dekad Polska może doświadczać fal upałów i katastrofalnych pożarów na skalę znaną dziś z Kalifornii czy Australii.

Za kilka dekad polskie pożary mogą przypominać kalifornijskie

Za kilka dekad polskie pożary mogą przypominać kalifornijskie

Źródło:
PAP

Do serii trzęsień ziemi doszło w pobliżu rosyjskiej Kamczatki. Najsilniejsze wstrząsy miały magnitudę 7,4 i 6,6. W regionie od Kamczatki po Hawaje obowiązywało ostrzeżenie przed tsunami.

Ziemia zatrzęsła się w Rosji, w Stanach wydano alarm przed tsunami

Ziemia zatrzęsła się w Rosji, w Stanach wydano alarm przed tsunami

Źródło:
PAP, USGS

W prywatnym rumuńskim zoo Arca lui Noe urodził się legrys, czyli hybryda lwa i tygrysa. Zwierzę stało się miejscową atrakcją turystyczną. Jego narodziny budzą kontrowersję wśród organizacji zajmujących się prawami zwierząt.

W rumuńskim zoo przyszedł na świat legrys

W rumuńskim zoo przyszedł na świat legrys

Źródło:
Reuters

Ekstremalne upały nawiedziły północno-zachodnie Chiny. W Turfanie temperatura powierzchni ziemi wzrosła aż do 63 stopni Celsjusza. Skwar dotyka nie tylko tego regionu - w całym kraju fala gorąca utrudnia codzienne życie i zagraża funkcjonowaniu kluczowych sektorów gospodarki.

63 stopnie Celsjusza przy gruncie. Przez skwar stanęły fabryki

63 stopnie Celsjusza przy gruncie. Przez skwar stanęły fabryki

Źródło:
Reuters, The Independent

Radżastan w Indiach nawiedziły gwałtowne ulewy, które doprowadziły do podtopień. W sobotę szczególnie trudna sytuacja panowała w mieście Adźmer, gdzie woda zamieniła ulice w rwące strumienie, a pobliskie jezioro się przelało. W okolicach miasta doszło do tragicznego wypadku, w którym zginęły trzy kobiety.

Ulice jak rwące strumienie. Utonęły trzy młode kobiety

Ulice jak rwące strumienie. Utonęły trzy młode kobiety

Źródło:
Reuters, Times of India, economictimes.indiatimes.com

W sobotę w wietnamskiej zatoce Ha Long wiał porywisty wiatr, który wywrócił łódź turystyczną. W wyniku tego zdarzenia zginęło 37 osób - podały państwowe media. Trwają poszukiwania zaginionych.

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Wzrósł bilans ofiar

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Wzrósł bilans ofiar

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, AFP, BBC

Sobota przyniosła części kraju burze. Na Podlasiu pojawił się lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Po 24 godzinach walki strażacy opanowali pożar lasu na południu Francji w okolicy Marsylii. W piątek wieczorem władze poinformowały, że ogień już się nie rozprzestrzenia.

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Źródło:
PAP, Reuters

Psy coraz częściej mają do czynienia z telewizją i nie pozostają wobec niej obojętne, co więcej - w zależności od charakteru reagują na nią inaczej. Naukowcy z USA zbadali zwyczaje psów oglądających telewizję i opublikowali swoje obserwacje w czasopiśmie "Scientific Reports".

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Źródło:
phys.org

W drugiej połowie lipca zanosi się w Polsce na więcej pochmurnych i deszczowych dni niż upalnych i słonecznych. Klin gorąca wsuwający się w najbliższych dniach w nasz rejon Europy przyniesie wzrosty temperatury powyżej 30 stopni, ale daleko im będzie do szalonych 38-40 stopni wyliczanych jeszcze przez modele pogodowe tydzień temu.

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Źródło:
TVN24+