Rakieta Elona Muska wystrzeliła najmniejszego polskiego satelitę. "To niesamowite uczucie"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24 BiS, "Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl
Hubert Kijek o locie najmniejszego polskiego satelity
Hubert Kijek o locie najmniejszego polskiego satelityTVN24 BiS/SpaceX
wideo 2/9
Polskie satelity na orbicie

Satelita zbudowany przez studentów Akademii Górniczo-Hutniczej we wtorek wieczorem poleciał na orbitę w ramach misji Falcon 9 Transporter-12. To pierwszy satelita w pełni stworzony przez studentów oraz najmniejszy skonstruowany do tej pory w Polsce - mówią przedstawiciele uczelni, którzy byli gośćmi specjalnego wydania programu "Kijek w kosmosie" na antenie TVN24 BiS.

Satelita HYPE został opracowany przez studentów krakowskiej uczelni działających w ramach Koła Naukowego SatLab AGH we współpracy z Centrum Technologii Kosmicznych AGH. Urządzenie jest satelitą standardu PocketQube o wymiarach 5 x 5 x 5 cm.

We wtorek po godzinie 20 polskiego czasu urządzenie zostało wyniesione w ramach misji Falcon 9 Transporter-12 z Centrum Kosmicznego Vandenberg w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych. Satelita poleciał w kosmos na pokładzie rakiety należącej do firmy SpaceX Elona Muska.

- To jest naprawdę niesamowite uczucie, zobaczyć dzieło własnych rąk opuszczające ziemską atmosferę - powiedział na antenie TVN24 BiS specjalnym wydaniu programu "Kijek w kosmosie" Filip Tomczyk, członek SatLab AGH.

Jan Rosa, członek zarządu koła SatLab AGH, wyjaśnił, że HYPE zostanie wyniesiony na orbitę na wysokość 525 kilometrów, gdzie rozpocznie swoją pionierską misję. Na orbicie docelowej znajdzie się w środę, a w ciągu 5-10 dni zostanie oddzielony od reszty statku D-Orbit i wyrzucony z kapsuły w przestrzeń kosmiczną.

- Po oddaleniu się od pozostałych satelitów rozpocznie się sekwencja rozłożenia, która będzie polegała na zwolnieniu mechanizmu zabezpieczającego anteny i selfie sticka. Wtedy zaczynamy procedurę nawiązywania komunikacji i uruchomienia podsystemów - opisał Rosa.

Hubert Kijek o locie najmniejszego polskiego satelity
Hubert Kijek o locie najmniejszego polskiego satelityTVN24 BiS/SpaceX

"Studenci zdobędą bezcenne doświadczenie"

Według Jana Rosy konstruktorzy z AGH opracowali urządzenie o licznych możliwościach technologicznych i edukacyjnych. Posiada ono miniaturowy spektrometr umożliwiający obserwację Ziemi. Sprzęt ten pozwoli na ocenę zanieczyszczenia światłem, pyłami wulkanicznymi, a także obserwację degradacji obszarów leśnych. Wykrywanie emisji gazów i pyłów da możliwość modelowania wpływu aktywności wulkanicznej na środowisko oraz zdrowie ludzi. Obserwacje degradacji lasów mogą pomóc monitorować wylesianie, a także oceniać skuteczność działań ochronnych. Dane z HYPE mogą zostać wykorzystane w ramach projektów badawczych, posłużyć do nauki metod analizy danych przestrzennych i spektroskopii.

"Dzięki tym badaniom studenci zdobędą bezcenne doświadczenie w projektowaniu oraz realizacji misji kosmicznych" - zaznaczyli twórcy.

W ramach misji HYPE wykorzysta również miniaturową kamerę zamontowaną na składanym ramieniu. Kamera będzie skierowana na wyświetlacz satelity, na którym będą pojawiały się grafiki przesłane ze stacji naziemnej. Ten element misji ma na celu promocję polskich osiągnięć technologicznych oraz popularyzację nauki i technologii kosmicznych. Misja ma być inspiracją dla młodego pokolenia, zachęcając uczniów i studentów do podejmowania wyzwań w dziedzinach nauk ścisłych i technicznych oraz rozwijania pasji związanych z eksploracją kosmosu. Do monitorowania trajektorii nanosatelity HYPE i stałej z nim komunikacji na orbicie posłuży specjalna antena, którą pod koniec grudnia zainstalowano na dachu Centrum Technologii Kosmicznych AGH. Jakub Kopeć z Satlab AGH powiedział w specjalnym wydaniu programu "Kijek w kosmosie", że przy budowie satelity pracowało około 40 osób.

- Jak to bywa w zespołach studenckich, cały czas zespół się zmienia. Osoby dołączają do projektu, kiedy chcą go realizować, czasem z przyczyn niezależnych muszą od tego projektu odejść. Takie rzeczy się zdarzają, dlatego szacujemy, że było to około 40 osób - dodał student.

Studenci o locie najmniejszego polskiego satelity
Studenci o locie najmniejszego polskiego satelityTVN24 BiS

Ambitne cele

Krakowscy studenci zapowiadają, że ich kolejnym projektem jest satelita większego formatu - standardu CubeSat, który będzie miał za zadanie monitorowanie powierzchni Ziemi w wielu częstotliwościach światła oraz testowanie eksperymentalnego modułu komunikacji laserowej. Będzie to pierwszy taki moduł stworzony w Polsce.

- Głównym naszym założeniem jest zbudowanie zaplecza, które pozwoli nam w przyszłości wysyłać więcej takich satelitów na orbitę i pozwoli nam odbierać dane z takich satelitów, przetwarzać je. Chodzi o to, żeby móc nawiązywać stałą łączność z takimi obiektami na orbicie. Celem całego tego przedsięwzięcia jest to, żebyśmy tutaj zdobyli doświadczenie, które pozwoli nam na to, żeby pracować w przyszłości w różnych agencjach kosmicznych - podkreślił na antenie TVN24 BiS Jakub Kopeć z SatLab AGH.

Ile osób pracowało przy budowie najmniejszego polskiego satelity
Ile osób pracowało przy budowie najmniejszego polskiego satelityTVN24 BiS

Autorka/Autor:ps,fw

Źródło: PAP, TVN24 BiS, "Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: X/SpaceX

Pozostałe wiadomości

Niebo nad Polską się wypogodzi. Słoneczna aura będzie zasługą dużego wyżu Elvira, zaciągającego w naszą stronę masy chłodnego, suchego powietrza. Czekają nas także mroźne poranki i temperatura spadająca w nocy do nawet -14 stopni Celsjusza.

Siarczysty mróz będzie chwytał nocami. Spodziewamy się nawet -14 stopni

Siarczysty mróz będzie chwytał nocami. Spodziewamy się nawet -14 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

2025 rok zaczął się od najgorętszego stycznia w historii - wynika z danych unijnego programu Copernicus. W ubiegłym miesiącu średnia globalna temperatura była wyższa o około 1,75 stopnia Celsjusza w porównaniu do czasów sprzed epoki przemysłowej. Ku zaskoczeniu naukowców, styczniowy rekord został pobity pomimo rozwijającego się zjawiska La Nina, które często prowadzi do spadku temperatury.

I bez El Nino świat się zagotował. Za nami najgorętszy styczeń w historii

I bez El Nino świat się zagotował. Za nami najgorętszy styczeń w historii

Źródło:
Reuters, Copernicus, WWF

W ludzkich mózgach znajduje się coraz więcej plastiku. Analiza składu tkanek pobranych od zmarłych wykazała, że w ciągu ośmiu lat zawartość nanoplastików w mózgach wzrosła o połowę. Jest to niepokojące, ponieważ tworzywa sztuczne zawierają wiele związków i domieszek, których wpływ na nasze zdrowie wciąż nie został dobrze zbadany.

Nawet pół procent naszych mózgów może być z plastiku

Nawet pół procent naszych mózgów może być z plastiku

Źródło:
PAP, CNN, Nature Medicine

Najbliższy wieczór przyniesie wyjątkowe zjawiska na niebie. Jak poinformował Karol Wójcicki, autor bloga "Z głową w gwiazdach", nad naszymi głowami dojdzie do koniunkcji Jowisza i Księżyca.

Koniunkcja Księżyca i Jowisza już dziś

Źródło:
"Z głową w gwiazdach"

W nocy ze środy na czwartek na Santorini odnotowano co najmniej 19 wstrząsów o magnitudzie przekraczającej 4. Zdaniem greckich sejsmologów, nie ma sygnałów świadczących o zbliżającym się końcu wzmożonej aktywności sejsmicznej na Morzu Egejskim.

Wstrząsy na Santorini. Eksperci: końca nie widać

Wstrząsy na Santorini. Eksperci: końca nie widać

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. Mgły, które wystąpiły nocą, miejscami mogą utrzymywać się przez sporą część dnia. Pojawią się słabe opady - mżawki, deszczu ze śniegiem lub śniegu ziarnistego. Termometry pokażą maksymalnie od 2 do 6 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - czwartek, 6.02. Chmury, zamglenia i mieszane opady

Pogoda na dziś - czwartek, 6.02. Chmury, zamglenia i mieszane opady

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mieszkańcy Brazylii zmagają się z falą gorąca. Na południowym wschodzie kraju temperatura maksymalna w ostatnich dniach wynosi około 35 stopni Celsjusza. Z powodu upału wiele osób korzysta z plaż w nocy, gdy skwar nie jest tak dokuczliwy.

Tłumy na plażach w nocy. W ciągu dnia panuje ekstremalny upał

Tłumy na plażach w nocy. W ciągu dnia panuje ekstremalny upał

Źródło:
Reuters

Na portugalskiej wyspie Terceira osunęła się ziemia. Jak przekazały lokalne władze, miało to związek z aktywnością sejsmiczną wulkanu Santa Barbara. Na ten moment nie ma informacji o poszkodowanych ani poważnych zniszczeniach.

Osuwisko na portugalskiej wyspie. Miało związek z aktywnością sejsmiczną wulkanu

Osuwisko na portugalskiej wyspie. Miało związek z aktywnością sejsmiczną wulkanu

Źródło:
PAP, El Observador

Miniona noc była wyjątkowo intensywna dla ratowników Grupy Karkonoskiej GOPR. Przeprowadzono trzy różne akcje, w tym jedną we współpracy z czeską Horská služba Krkonoše.

Wyjątkowo intensywna noc dla ratowników GOPR

Wyjątkowo intensywna noc dla ratowników GOPR

Źródło:
GOPR

Vallis Schrodinger i Vallis Planck to kaniony, które znajdują się w okolicach południowego bieguna Księżyca, po stronie, której nie widzimy z Ziemi. Nowe analizy amerykańskich naukowców rzucają więcej światła na możliwe przyczyny ich powstania.

Wystarczyło 10 minut, by na Księżycu powstały ogromne kaniony

Wystarczyło 10 minut, by na Księżycu powstały ogromne kaniony

Źródło:
sciencealert.com

Populacja niedźwiedzi polarnych zamieszkujących zachodnią część Zatoki Hudsona zmniejszyła się prawie o połowę w latach 1979-2021. Zdaniem naukowców z University of Toronto jest to związane ze zmniejszeniem się zasięgu lodu morskiego na tym terenie.

Niedźwiedziom polarnym kończy się pożywienie

Niedźwiedziom polarnym kończy się pożywienie

Źródło:
University of Toronto, tvnmeteo.pl

Lód załamał się pod dzieckiem w West Long Branch w stanie New Jersey (USA). Z uwagi na niesprzyjające warunki wezwany na miejsce funkcjonariusz policji musiał sam wskoczyć do jeziora i przebijać się przez lód, by dotrzeć do tonącego. Jak później opowiadał, w takich sytuacjach liczy się każda sekunda.

Wskoczył za tonącym 11-latkiem do lodowatej wody

Wskoczył za tonącym 11-latkiem do lodowatej wody

Źródło:
ABC7 News

Powierzchnia lodu morskiego na Arktyce nadal utrzymuje się blisko rekordowo niskich poziomów. Jak wynika z danych udostępnionych przez amerykańskie Krajowe Centrum Danych o Śniegu i Lodzie (NSIDC), w styczniu zasięg pokrywy lodowej był drugim najniższym w historii pomiarów dla tego miesiąca.

O włos od rekordu. Alarmujące dane o Arktyce

O włos od rekordu. Alarmujące dane o Arktyce

Źródło:
AFP, National Snow and Ice Data Center

Turyści i mieszkańcy kolejny dzień z rzędu opuszczają wyspę Santorini w obawie przed wstrząsami sejsmicznymi na Morzu Egejskim. Według nielicznych pozostałych tam osób, ulice wyglądają niemal jak podczas lockdownu w 2020 roku, związanego z pandemią COVID-19. Opuszczone domy zachęcają także rabusiów.

Dziesięć dni, ponad tysiąc wstrząsów. Ulice na Santorini jak podczas lockdownu

Dziesięć dni, ponad tysiąc wstrząsów. Ulice na Santorini jak podczas lockdownu

Aktualizacja:
Źródło:
The Guardian, AP, Protothema

Tygrys i dzik zostały uwięzione w studni w środkowych Indiach. Zwierzęta wpadły do wody po nieudanym polowaniu, ale w wodzie drapieżnik i ofiara zawarły tymczasowy rozejm. Na pomoc ruszyli im pracownicy pobliskiego parku narodowego. Uwięzionym udało się bezpiecznie opuścić pułapkę.

Drapieżnik i ofiara razem w pułapce. "Misja ratunkowa, jakiej wcześniej nie było"

Drapieżnik i ofiara razem w pułapce. "Misja ratunkowa, jakiej wcześniej nie było"

Źródło:
NDTV, Times of India

Setki martwych traczy długodziobych pojawiło się w ostatnich dniach wzdłuż wybrzeża jeziora Michigan w USA. Jak podają lokalni ornitolodzy, padły na ptasią grypę. Chorobę tę potwierdzono również u gęsi, orłów, myszołowów i sów żyjących w okolicy Chicago.

Setki martwych ptaków. "Nie wiemy, kiedy zakończy się ta epidemia"

Setki martwych ptaków. "Nie wiemy, kiedy zakończy się ta epidemia"

Źródło:
CBS News

Śnieżyce nie przestają nawiedzać Japonii. We wtorek w miejscowości Obihiro spadło rekordowo dużo śniegu, ale opady dają się we znaki także mieszkańcom innych regionów, a w kolejnych dniach może dosypać go nawet 170 centymetrów. Atak zimy może potrwać nawet do niedzieli.

Spadły już ogromne ilości śniegu, w prognozach widać kolejne obfite opady

Spadły już ogromne ilości śniegu, w prognozach widać kolejne obfite opady

Źródło:
Reuters, NHK, The Japan Times

Hiszpańska policja rozbiła grupę przestępczą, która przez internet oferowała sprzedaż zwierząt, głównie psów. Potencjalnych nabywców przekonywała zdjęciami czworonogów, zwierzęta te jednak w rzeczywistości nie istniały. W ten sposób wyłudzono ponad 150 tysięcy euro.

Oszustwo na psa. Gang wyłudził ponad 150 tysięcy euro

Oszustwo na psa. Gang wyłudził ponad 150 tysięcy euro

Źródło:
Guardian, tvn24.pl

Dom wpadł do rzeki po ulewach, jakie nawiedziły północną Kalifornię. Na nisko położonych terenach hrabstwa Sonoma doszło do powodzi i konieczne były ewakuacje. Nieco na południe, w San Francisco, wtorkowe ulewy okazały się rekordowe.

Lawina błotna porwała dom i zepchnęła go do rzeki

Lawina błotna porwała dom i zepchnęła go do rzeki

Źródło:
ABC7 News, NWS Bay Area

Ogromna bryła lodu spadła na dach jednego z domów w północno-wschodniej Florydzie. W wyniku zderzenia w metalowej strukturze powstała sporych rozmiarów dziura, na szczęście nikt nie został ranny. Służby podejrzewają, że lód mógł oderwać się od lecącego samolotu. Sprawę bada amerykańska Federalna Agencja Lotnictwa.

Z nieba spadła bryła lodu. W dachu powstała spora dziura

Z nieba spadła bryła lodu. W dachu powstała spora dziura

Źródło:
CNN, FOX Weather

Warunki na szlakach w Beskidach są trudne - ostrzegają ratownicy z Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Największe zagrożenie sprawia oblodzenie. W rejonie Babiej Góry obowiązuje pierwszy stopień zagrożenia lawinowego.

Oblodzone szlaki w Beskidach. Ratownicy apelują o ostrożność

Oblodzone szlaki w Beskidach. Ratownicy apelują o ostrożność

Źródło:
PAP, TOPR

W pobliżu indonezyjskiej prowincji Moluki Północne miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,2 - poinformowała agencja BMKG. Według ekspertów wstrząsy nie spowodowały zagrożenia wystąpienia tsunami.

Trzęsienie ziemi w Indonezji

Trzęsienie ziemi w Indonezji

Źródło:
Reuters, BMKG

Zmiany klimatu sprawiają, że nasza planeta staje się coraz bardziej niegościnna dla wielu gatunków zwierząt, ale nie dla szczurów. Populacja tych gryzoni ma się znakomicie, ich liczebność stale rośnie w dużych miastach i nic nie wskazuje na to, że ma się to zmienić. Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, dlaczego tak się dzieje.

Liczba szczurów gwałtownie rośnie. Będzie tylko gorzej

Liczba szczurów gwałtownie rośnie. Będzie tylko gorzej

Źródło:
livescience.com, Science

Do Finlandii dotarła fala mrozu. W nocy z poniedziałku na wtorek w Laponii odnotowano najniższą temperaturę w obecnym sezonie zimowym. Termometry w północnym regionie tego kraju pokazały -39,6 stopnia Celsjusza.

Prawie 40 stopni mrozu. Tak zimno jeszcze nie było

Prawie 40 stopni mrozu. Tak zimno jeszcze nie było

Źródło:
PAP, Yle, hs.fi

Na Morzu Egejskim blisko wysp Santorini i Amorgos występują silne wstrząsy. Wzmożona aktywność sejsmiczna utrzymuje się tam od kilku dni. Eksperci nie są pewni, jak długo potrwa fala trzęsień ziemi i czy może doprowadzić do tsunami. O tym, co dzieje się obecnie na Santorini, opowiedziała mieszkająca tam od 20 lat Polka.

"Trzęsło dosłownie co minutę. To było przerażające". Relacja Polki mieszkającej na Santorini

"Trzęsło dosłownie co minutę. To było przerażające". Relacja Polki mieszkającej na Santorini

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Opony samochodowe są głównym źródłem zanieczyszczenia nanoplastikiem w Alpach Wysokich - ustaliła grupa naukowców. Analiza zebranych próbek wykazała także obecność polistyrenu, a także polietylenu. Eksperyment jest elementem szerszego badania, mającego na celu oszacowanie skali zanieczyszczenia nanoplastikiem na świecie.

Mikrocząstki opon na alpejskich szczytach

Mikrocząstki opon na alpejskich szczytach

Źródło:
The Guardian

Niezwykle intensywne opady śniegu sparaliżowały część Japonii. W wielu miastach w zachodniej i północnej części kraju pokrywa śnieżna sięga kilkudziesięciu centymetrów, a w niektórych miejscach wynosi ponad metr. Z powodu trudnych warunków atmosferycznych na całej wyspie Hokkaido zamknięto blisko 400 szkół.

Spadło 120 cm śniegu, zamknięto kilkaset szkół

Spadło 120 cm śniegu, zamknięto kilkaset szkół

Aktualizacja:
Źródło:
ENEX, The Japan Times, NHK, Weathernews, PAP

Powódź w Queenslandzie w Autralii wyrządziła "nieprawdopodobne" szkody wśród lokalnej społeczności - ocenił premier tego stanu David Crisafulli. Walka z wielką wodą trwa tam od soboty, gdy północne regiony zalała fala deszczu. Choć nie spełniły się najgorsze prognozy meteorologów, wielu mieszkańców obawia się, że nie będzie miało do czego wracać.

Deszcz padał kilka dni. Premier o "nieprawdopodobnych" szkodach

Deszcz padał kilka dni. Premier o "nieprawdopodobnych" szkodach

Źródło:
BBC

Pióropusz pyłu saharyjskiego nad Morzem Śródziemnym został uchwycony na zdjęciu satelitarnym programu Copernicus. W niedzielę i poniedziałek cząsteczki pyłu zabarwiły niebo nad południowymi Włochami i zachodem Grecji. Co ciekawe, to, gdzie trafi saharyjski pył, może zależeć od pory roku.

Pióropusz na zdjęciu satelitarnym. Pomalował niebo na żółto

Pióropusz na zdjęciu satelitarnym. Pomalował niebo na żółto

Źródło:
Copernicus, NOAA

Rodzina została uwięziona na dachu auta w Kalifornii, otoczona podnoszącymi się wodami powodziowymi. Pojazd ugrzązł w wodzie po ulewach, jakie nawiedziły północ stanu. To nie jedyna akcja ratunkowa, jaką musieli przeprowadzić lokalni strażacy.

Ugrzęźli z dziećmi na dachu auta. Dookoła podnosiła się woda

Ugrzęźli z dziećmi na dachu auta. Dookoła podnosiła się woda

Źródło:
CBS News, KRCR, Shasta County Sheriff's Office, NWS

Wystarczyła niecała godzina, by burza utrudniła życie mieszkańcom hiszpańskiej prowincji Malaga. Oszacowano, że w tym czasie na jeden metr kwadratowy spadło kilkadziesiąt litrów deszczu.

Intensywne opady deszczu w Maladze. Zmyło bar na plaży

Intensywne opady deszczu w Maladze. Zmyło bar na plaży

Rekin zaatakował nastolatkę, która pływała przy jednej z plaż w stanie Queensland w Australii. Choć pomoc nadeszła bardzo szybko, dziewczyny nie udało się ocalić.

Rekin zaatakował 17-latkę. Dziewczyna nie przeżyła

Rekin zaatakował 17-latkę. Dziewczyna nie przeżyła

Źródło:
BBC