Porusza się tak szybko, że może opuścić Drogę Mleczną. Naukowcy nie są pewni, czym jest

Obiekt dostrzeżono w ramach projektu Backyard Worlds: Planet 9. Biorą w nim udział tysiące naukowców amatorów, którzy badają zbierane przez 14 lat dane z misji NASA Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE). Wolontariusze oznaczają ruchome obiekty w plikach danych, a gdy wystarczająca ich liczba oznaczy ten sam obiekt, astronomowie zaczynają go badać. Tak było i w tym przypadku. Na poruszające się niesamowicie szybko ciało niebieskie zwróciło uwagę około 80 tysięcy osób. Obiekt został zbadany przez dwa teleskopy na Hawajach. Wyniki obserwacji przeznaczono do publikacji w czasopiśmie "The Astrophysical Journal Letters".

Obiekt o nazwie J1249+36 znajduje się około 400 lat świetlnych od Ziemi i porusza się z prędkością równej 0,1 procent prędkości światła. Jego niewielka masa utrudnia klasyfikację. Astronomowie zastanawiają się, czy może to być gwiazda o małej masie, czy tak zwany brązowy karzeł. Brązowe karły to obiekty podobne do gwiazd, które jednak nie są na tyle duże, żeby mogły w nich zachodzić reakcje przemiany wodoru w hel, co stanowi główne źródło energii. Są one bardziej masywne niż planety, ale mniej masywne niż gwiazdy.

Jak przekazał współautor badań Roman Gerasimov, adiunkt w Katedrze Fizyki i Astronomii na Uniwersytecie Notre Dame, z obliczeń wynika, że tajemniczy obiekt ma masę około ośmiu procent masy Słońca. - Umieszcza to go tuż przy dolnej granicy dopuszczalnych mas gwiezdnych. W rzeczywistości możliwe, że masa obiektu jest nieco poniżej tego poziomu, a to sugerowałoby, że nie jest on gwiazdą, ale brązowym karłem - wyjaśnił. Przeciwko tej hipotezie przemawia fakt, że brązowe karły nie pędzą po trajektoriach, które wyrzuciłyby je poza galaktykę. Ponadto dane wykazały, że obiekt ma mniejsze stężenie żelaza niż to oczekiwane od brązowego karła.

Na to, że obiekt może być gwiazdą, wskazują obserwacje dokonane za pomocą spektografu bliskiej podczerwieni w Keck Observatory na Hawajach. Dane wykazały, że J1249+36 może być podkarłem typu L, a więc należy do klasy gwiazd o bardzo niskiej masie i temperaturze niższej niż temperatura naszego Słońca.

Gwiazdy o bardzo małej masie są trudniejsze do odkrycia od masywnych gwiazd, ponieważ są zimniejsze i mniej jasne od nich. Jeśli te przypuszczenia naukowców okażą się prawdziwe, będzie to oznaczać, że po raz pierwszy zaobserwowano gwiazdę hiperprędkościową o bardzo małej masie. Gwiazdy hiperprędkościowe zostały odkryte w 1988 roku, jednak do ich namierzenia dochodzi niezwykle rzadko.

Astronomowie określili położenie obiektu i jego prędkość w przestrzeni kosmicznej, co pozwoliło im zauważyć, że w pewnym momencie może on opuści Drogę Mleczną.

J1249+36 porusza się z zawrotną prędkością 600 kilometrów na sekundę. Zespół naukowców wyróżnił dwa scenariusze tłumaczące przyczyny niezwykłej prędkości potencjalnej gwiazdy. W pierwszym J1249+36 była pierwotnie towarzyszem białego karła (jądra gwiazdy, która wyczerpała swoje paliwo i wymarła). Kiedy takie obiekty znajdą się na bliskiej orbicie, biały karzeł może zbierać masę od mniejszego "towarzysza". To skutkuje okresowymi wybuchami lub w konsekwencji ogromną eksplozją supernowej.

- W tego typu supernowej biały karzeł ulega całkowitemu zniszczeniu, więc jego towarzysz zostaje uwolniony i odlatuje z prędkością orbitalną, z jaką pierwotnie się poruszał, a także z niewielkim kopniakiem od eksplozji supernowej - tłumaczy Adam Burgasser, profesor astronomii i astrofizyki Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego.

Drugi scenariusz zakłada, że J1249+36 był częścią gromady kulistej. Astronomowie przewidują, że w centrum takich gromad znajdują się czarne dziury o różnych masach. Czarne dziury mogą tworzyć pary binarne. Gdy jakiś obiekt zbliży się za bardzo do takiego układu, może zostać "katapultowany".

- Kiedy gwiazda napotyka układ podwójny czarnej dziury, złożona dynamika tej trójciałowej interakcji może wyrzucić gwiazdę z gromady kulistej - oświadczył współautor badania Kyle Kremer, adiunkt na Wydziale Astronomii i Astrofizyki Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego.

Naukowcy poszukują teraz "chemicznego odcisku palca" nietypowego obiektu. Dzięki temu będzie można ustalić, z jakiego układu pochodzi J1249+36. Badacze są przekonani, że to odkrycie daje astronomom nową okazję, aby dowiedzieć się więcej o historii i dynamice Drogi Mlecznej.